Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2011, Blaðsíða 3

Fréttir | 3Miðvikudagur 30. mars 2011
hún kynntist oftar en ekki ofbeldis-
fullt. „Í raun var það meira og minna
tengt ofbeldi, það snerist um það að
strákarnir upplifðu sig valdamikla.
Allt snerist um þá. Stundum sögðu
þeir að ég væri feit, ljót og ógeðsleg
og ætti ekkert gott skilið, það vildi
mig enginn þannig að ég ætti að
vera þakklát fyrir það að þeir vildu
sofa hjá mér,“ segir hún og bætir því
við að hún hefði alveg getað lifað án
þess.
„Eins var þetta oft harkalegt, þeir
rifu í hárið á mér og flengdu mig.
Stundum var ég marin og blá eft-
ir þá og þegar verst lét átti ég erfitt
með gang út af bólgum og sárum.
Eitt skiptið vaknaði ég eftir blackout
með ör undir brjóstinu. Ég veit ekki
hvað gerðist og vona að ég fái aldrei
að muna það. Sennilega var það eitt-
hvað kynlífstengt. En ég fór aldrei til
læknis því ég vildi ekki að þetta frétt-
ist. Auðvitað var ég uppfull af skömm
yfir því að leyfa fólki að koma svona
fram við mig. Að þora ekki að segja
nei og standa með sjálfri mér. Ég
held að skömmin muni alltaf fylgja
mér.“
Óttaðist um líf sitt
Eitt af því sem hún óttaðist var að
verða lamin ef hún gerði ekki það
sem ætlast var til af henni. Sá ótti var
ekki ástæðulaus. „Ég var stundum
lamin. Einu sinni var ég lamin eft-
ir átta daga vöku þegar ég var orðin
svo rugluð að ég var farin að heyra
ofheyrnir, sjá ofsjónir og dauðann
fyrir aftan mig. Ég var skíthrædd við
að deyja og kallaði á mömmu mína.“
Þrátt fyrir annarlegt ástand var
hún tekin með í sveppaleit en skil-
in eftir í bílnum því hún var hvorki
í ástandi til þess að ganga um né
halda andlitinu ef aðra vegfarend-
ur bæri að garði. Geðheilsan var þó
ansi tæp þar sem hún sat ein inni í
bíl, útkeyrð og óttaslegin. „Ég var
orðin skíthrædd og lagðist á flautuna
til að fá fólkið sem fyrst aftur að bíln-
um. Það virkaði en strákurinn kom
hlaupandi, reif upp hurðina, dró mig
út og skellti mér í steinahrúgu. Þar
lagðist hann ofan á hálsinn á mér
á meðan kærastan hans skrapaði
steinum eftir andlitinu á mér.
Bara af því að ég gaf frá mér hljóð
um leið og ég var að biðja um hjálp.
Þau vildu ekki vekja athygli á sér
eða því að ég væri þarna með þeim
í þessu ástandi.“
Skalf öll og nötraði
Einhvern veginn fékk hún kraft til
þess að ýta honum af sér og ná and-
anum. „Þá henti hann mér inn í bíl
þar sem þau sögðust ætla að taka mig
með sér heim og nota mig sem boxp-
úða, ég væri að fara að deyja. Um leið
og ég felldi tár kýldi hún mig þar sem
ég sat í aftursætinu. Þau áttu að skutla
mér heim til vinar míns en neituðu
að gera það eftir þetta. Sem betur fer
hringdi hann og spurði hvar í fjand-
anum ég væri, hann væri að bíða eftir
mér. Eftir smá rifrildi gáfust þau upp
og skutluðu mér til hans. Ég var ansi
illa farin þegar ég kom til hans, skalf
öll og nötraði, var útgrátin með hárið
úti um allt. Ég var eins og lestarslys.“
Klukkutíma seinna fékk hún
taugaáfall. „Ég skalf eins og víbra-
tor í fullum gangi, gat hvorki talað né
gengið. Ég vildi bara fá mömmu og
pabba og hélt að hann væri að fela
þau fyrir mér. Ég hélt líka að lögregl-
an væri þarna. En ég var bara í áfalli.“
„Eins og litla tíkin þeirra“
Stundum svaf hún hjá stelpum. Aðal-
lega til þess að gleðja strákana. „Þeir
horfðu á mig gera þetta og hvöttu mig
áfram.
En síðan báru þeir út sögur um
mig og niðurlægðu mig. Oft var búið
að krydda þessar sögur verulega en
ég reyndi að hlusta ekki á þær. Láta
þær bara fara inn um annað eyrað
og út um hitt svo ég héldi sönsum.
Sumt var bara helber lygi, eins og að
ég væri búin að fara í fóstureyðingu
eða eitthvað. Annað sneri að því
hvernig ég leit út að neðan, hvern-
ig ég var vaxin og hvernig ég leit út.
Ég sé það svo skýrt í dag hvernig þeir
brutu mig niður og fylltu mig af van-
líðan svo þeir gætu komið að hugga
mig og fengið mig til þess að gera
þetta aftur.
Þetta var svona hringrás þar sem
ég reyndi að gleðja þá og ganga í
augun á þeim en var eins og litla tík-
in þeirra. Ég gerði allt sem þeir báðu
mig um að gera. Alltaf trúði ég þess-
um fögru orðum þeirra, um að ég
væri svo falleg að ég ætti þetta ekki
skilið og að þeir myndu passa mig.
Í hvert sinn var ég viss um að þetta
myndi ekki gerast aftur. Þvílíkur mis-
skilningur,“ segir hún blákalt.
Misnotuð í dópgreni
Ofbeldið var líka annars konar. Í
dópgreni í Breiðholtinu var hún
misnotuð af fullorðnum sprautu-
fíkli þegar hún var aðeins þrett-
án ára. Enn þann dag í dag er hún
sannfærð um að henni hafi verið
byrluð ólyfjan. „Þrátt fyrir að ég væri
á örvandi efnum varð ég allt í einu
svo syfjuð að ég varð að fara upp í
rúm að leggja mig. Ég fékk lánuð
náttföt hjá húsráðanda og fór svo
inn að hvíla mig þar sem ég lá eins
og lík þegar þessi maður kom inn og
misnotaði mig. Mig langaði að kalla
á hjálp en gat það ekki.“
Hún lýsir því þegar einhver kona
gekk inn á þau og baðst afsökunar
á því að hafa truflað. „Ég get ekki
ímyndað mér hvernig hún sá það
sem var að gerast. Mér fannst það
allavega frekar augljóst. Eftir að
hann hafði lokið sér af sagði hann
að ég hefði átt þetta skilið því ég
væri bara skítur. Enn í dag finn ég
fyrir afleiðingum af því sem hann
gerði mér. Nánd og traust eru ekki til
fyrir mér, ég er skíthrædd við það.“
Seldi sig stelpum og strákum
Eftir allt sem á undan var gengið bar
hún ekki mikla virðingu fyrir sjálfri
sér. Það eina sem hún vildi var að
gleyma, deyfa sársaukann. Besta
leiðin til þess var að dópa sig í hel.
Til þess að verða sér úti um fíkni-
efni notaði hún allar mögulegar
leiðir. Yfirleitt fór hún peningalaus
á djammið en fékk fíkniefni í skipt-
um fyrir kynlíf. „Það var bara hluti
af þessu. Undir það síðasta var bara
sagt: „Ég á þetta, viltu?“ og þá vissi
ég hvað það þýddi. Ég varð að sofa
hjá strákunum eða totta þá. Ef þetta
voru stelpur átti ég annaðhvort að
fara niður á þær eða leyfa vinum
þeirra að sofa hjá mér. Þetta var
svona alls konar.
Í raun er ekki langt síðan ég við-
urkenndi það fyrir sjálfri mér að ég
var að selja mig bæði stelpum og
strákum fyrir fíkniefni. Ég áttaði mig
fyrst á því þegar ég pældi í því hvort
ég væri að sofa hjá þessu fólki fyrir
sjálfa mig, hvort ég hefði gaman af
því og hvort ég myndi gera það alls-
gáð, ef ég væri ekki að fá neitt í stað-
inn nema unun. Nei, var svarið og
þá sá ég hversu djúpt ég var sokkin.“
Skammast sín heiftarlega
Hingað til hefur hún ekki unnið úr
þessari reynslu. „Ég held alltaf að ég
geti allt sjálf en mér líður samt ekki
vel með þetta. Ég skammast mín, ég
veit að ég ætti ekki að gera það en
ég geri það samt. Ég skammast mín
alveg heiftarlega.
Á þessum tíma var mér samt al-
veg sama. Ég gerði bara það sem ég
þurfti að gera. Þráin eftir félagsskap
var ekki lengur drifkrafturinn held-
ur fíknin. Efnin voru það sem ég
sóttist eftir og ég vildi alltaf meira.“
Strauk endurtekið
Áður en grunnskólanum lauk var
Sigríður tvisvar send í neyðarvistun
á Stuðlum og einu sinni á Barna- og
unglingageðdeild. Í níunda bekk var
hún tekin úr skólanum fram að sam-
ræmdu prófunum í tíunda bekk. „Ég
var alveg óviðráðanleg, í neyslu og
með stæla, rífandi kjaft og með hót-
anir. Ég var bara komin með ógeð á
lífinu og orðið sama um allt og alla.
Í þokkabót var ég alltaf að strjúka
að heiman. Ég ætlaði ekki að leyfa
foreldrum mínum að ráða ferðinni
því þeir gátu ekki sætt sig við þessa
þróun og reyndu að stoppa mig af.
En mér fannst ég vera fullorðin og
sá ekkert annað í stöðunni en að
strjúka.“
Með eldri strákum til Hafnar
Í eitt skiptið sem hún strauk fór
hún austur á Höfn í Hornafirði með
fullum bíl af strákum. „Lögreglan
komst að því að ég væri með þeim
og hringdi í okkur til skiptis þar til
þrír þeirra fóru á taugum og lögðu
af stað aftur í bæinn án mín. En mér
var alveg sama, ég pældi ekkert í því.
Ég vildi bara komast frá mömmu
og pabba og fá frið til þess að vera
í neyslu. Lögreglan náði svo tali af
þeim þannig að þeir komu svo aftur
að sækja mig.“
Bað um hjálp
Eftir að hafa strokið ótal sinnum
var hún send á fósturheimili. Þrjú
reyndar á unglingsárunum. En allt
kom fyrir ekki og hún náði ekki bata
fyrr en hún fór á Vog í apríl 2009. Þá
náði hún einu og hálfu ári án áfeng-
is og fíkniefna. „Ég gat ekki meira.
Ég var farin að nota ketamín, sem
er staðdeyfilyf fyrir hross, mdma og
kókaín en aðallega amfetamín og e-
pillur.
Litla systir mín er fjórum árum
yngri en ég, fíngerð og mjó, en ég
passaði í fötin hennar. Ég var ekki
neitt neitt, enda komin með búle-
míu ofan á allt annað. Ég leit í spegil
og þekkti sjálfa mig ekki lengur.
Um leið gerði ég mér grein fyrir
því að ég var að verða tvítug en hafði
ekki hugmynd um það hvað ég hafði
gert við líf mitt. Vildi ég lifa í neyslu
og deyja þannig – eða vildi ég eiga
eitthvert líf? Ég vildi vera litlu systur
minni betri fyrirmynd, eignast börn
og hugsa um þau í stað þess að lifa
sem ræsisrotta sem er ekkert nema
byrði á þjóðinni. Þannig að ég bað
um hjálp.
Ég var orðin að hyski, dóphyski
og var mjög sorglegur fíkniefna-
neytandi. Ég bjó hér og þar og svaf
stundum úti undir berum himni.
Það var auðvitað ískalt að sofa úti
en þegar þú lifir svona lífi verður þú
bara að láta þig hafa það. Mér var
alveg sama hvar ég var eða hvað ég
gerði. Ég hirti illa um mig, fór aldrei í
klippingu og þreif mig sjaldan.“
Vildi ekki vera án mömmu
Síðasta vetur datt hún aftur í það en
entist ekki lengi. Tveimur mánuðum
síðar var hún komin aftur inn á Vog,
búin að keyra sig í kaf og loka öllum
dyrum að baki sér. „Ég bjó með strák
sem var trúlofaður vinkonu minni
áður en ég kom upp á milli þeirra.
Ég er alveg siðlaus í neyslu og það
var allt í klessu í kringum mig. Þetta
var ekki staður sem ég vildi vera á.
Bróðir minn afneitaði mér og lét
sem ég væri ekki til. En það hjálpaði
mér að hætta að allir skyldu loka á
mig og neita að hjálpa mér fyrst ég
valdi þessa leið. Ég hafði kynnst því
að búa hjá foreldrum mínum, eiga
öruggt þak yfir höfuðið og hafa alltaf
aðgang að mat. Mig langaði í það aft-
ur. Mig langaði að sjá mömmu mína
á hverjum degi, geta tekið utan um
hana og fengið hlýju. Ég vildi ekki
vera án þess lengur. Og núna tekur
bróðir minn utan um mig og segir
mér að hann elski mig.“
Situr ekki föst í sjálfsvorkunn
Með tímanum hefur hún lært að
sættast við sig og reynslu sína. „Mér
hefur tekist að hætta að kenna sjálfri
mér um það hvernig líf mitt hefur
verið. Auðvitað á ég stundum slæma
daga þar sem ég ásaka sjálfa mig fyr-
ir allt, en alla jafna er ég meðvituð
um það að ég var fórnarlamb að-
stæðna á þessum tíma. En það þýð-
ir ekki að ég sé fórnarlamb í dag, ég
er það ekki og ætla mér ekki að sitja
föst í sjálfsvorkunn. Ég hef annað og
betra við tímann að gera.
Ég veit þó að ég þarf hjálp til þess
að vinna úr þessu og setja mörk,
þótt það hafi lagast og ég nái stund-
um að segja nei. Það tekur enn á að
standa með sjálfri mér og ég upplifi
mig bæði vonda og leiðinlega. En ég
lærði það hjá geðlækninum mínum
að fara reglulega inn í sjálfa mig,
taka utan um mig og gefa mér smá
hlýju. Það gengur misvel en ég ætla
ekki að hætta því fyrr en það tekst.“
„Ég valdi að lifa“
Nú er hún í meðferð vegna kvíða og
þunglyndis. Óttinn fylgir henni enn.
„Ég er skíthrædd við að hitta þetta
fólk en ég veit ekki hvort það muni
yfirhöfuð eftir mér eða hvort það
myndi þá segja eitthvað. Þess vegna
vil ég helst ekki vera ein neins staðar
nema heima hjá mér þar sem ég er
örugg.
Ljósi punkturinn í því er að ein-
manaleikinn fylgir mér ekki lengur.
Ég á líka bæði vinkonu og kærasta
sem ég get talað við og stjúpdóttur
sem er hænd að mér. Lífið er æði
þegar ég kynntist því í raun. Bara
það að einhver þurfi á mér að halda
og vilji vera til staðar fyrir mig er
mögnuð tilfinning,“ segir hún bros-
andi um leið og hún útskýrir það af
hverju hún vilji segja sögu sína í DV.
Það eru tvær ástæður fyrir
því. „Margir þekkja brot úr minni
sögu og dæma mig fyrir það hver
ég er og hvaðan ég kem. Því vil ég
að rödd mín heyrist. Síðan vil ég
hjálpa öðrum sem kunna að vera í
sömu stöðu og ég var í. Mig lang-
ar að þeir viti það að þeir eru ekki
einir og að það þarf enginn að lifa
svona. Í dag á ég mér bjarta fram-
tíð, annars staðar en í snörunni.
Fyrir mér var þetta spurning um líf
eða dauða, því neyslan bauð ekki
upp á líf, bara dauða. Ég valdi að
lifa.“
„Mér leið rosalega
illa, eins og ég
væri Palli sem var einn
í heiminum, fangi í
þessum heimi.
„Eins var þetta oft harkalegt, þeir rifu í hárið á
mér og flengdu mig. Stundum var ég marin og
blá eftir þá og þegar verst lét átti ég erfitt með gang
út af bólgum og sárum.
„ Fyrir mér var þetta
spurning um líf
eða dauða, því neyslan
bauð ekki upp á líf, bara
dauða. Ég valdi að lifa.