Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2011, Blaðsíða 18

18 | Umræða 30. mars 2011 Miðvikudagur
„Þetta ofbeldi
bitnar fyrst og
fremst á ís-
lenskum laun-
þegum.“
n Vilhjálmur Birgisson,formaður
Verkalýðsfélags Akraness, leggur til að
Alþýðusamband Íslands skipuleggi
allsherjarverkfall í einn dag til að
mótmæla því sem hann kallar ofbeldi
Samtaka atvinnulífsins gagnvart
íslenskum launþegum. – mbl.is
„... þá tel ég að bannið
hafi skilað viðunandi
árangri.“
n Tónlistarmaðurinn Jóhann G.
Jóhannsson sem hefur ákveðið að
afnema bann við flutningi tónlistar
sinnar á Bylgjunni og öðrum útvarps-
stöðvum á vegum 365 miðla. Jóhann
telur bannið hafa skilað tilætluðum
árangri. – DV.is
„Það er nú bara þannig að
í alvarlegum slysum skipt-
ir hver sekúnda máli.“
n Þórarinn Björn Steinsson sem árið
2005 vann mikla hetjudáð þegar
samstarfskona hans í Norðuráli á
Grundartanga lenti í alvarlegu vinnuslysi.
Þórarinn lyfti þungum bita ofan af
konunni en slasaðist sjálfur í baki.
Norðurál vill ekki viðurkenna meiðsli hans
sem vinnuslys. – DV
„Hún er jafn stór og
höndin á mér.“
n Hinn 25 ára gamli Marcel Wojcik, sem
fann lifandi tarantúlu í strætó. Marcel lét
hana í plastbox sem hann var með á sér
en hún drapst skömmu síðar. – DV
Þið munið hann Alfreð
G
ullnáma Reykvíkinga, Orku-
veita Reykjavíkur, er orð-
in að sligandi grjóthrúgu
sem er á góðri leið með að
gera út af við eigendur sína fjár-
hagslega. Ruglið í kringum þetta
óskabarn Reykjavíkur hefur stað-
ið árum saman. Ekki er fráleitt að
upphafið megi rekja til pólitískrar
óráðsíu. Þið munið hann Alfreð.
Sú var tíðin að framsóknarmaður-
inn Alfreð Þorsteinsson stýrði fyr-
irtækinu eftir sínu höfði. „Það er
ekki gaman að horfa upp á þetta.
Þetta er staða sem ég átti ekki von
á að kæmi upp,“ segir Alfreð nú í
samtali við vefritið Pressuna. Ein-
hverjir hefðu kallað þetta krókó-
dílatár manns sem lagði grunninn
að hruni risans.
Stærstan hluta ógæfu fyrirtæk-
isins má rekja til þeirra sem réðu
ferðinni á liðnum árum. Höll var
reist utan um starfsemina og starfs-
mönnum fjölgaði með þeim ógnar-
hraða að þegar húsið var fullbyggt
var ekki pláss fyrir allt starfsfólk-
ið. Sjálfstæðismenn bentu ítrek-
að á spillinguna sem var í kringum
Línu.Net, dótturfyrirtæki Orku-
veitunnar, sem Alfreð og félagar
stóðu að á sama tíma og þeir fjár-
mögnuðu eldi á risarækju undir
merkjum orkufyrirtækisins. Stór-
veldisdraumar og oflátungshátt-
ur einkenndu rekstur fyrirtækis-
ins sem á endanum dróst ofan í
frægt svað sem kennt er við Reykja-
vík Energi Invest, eða REI. Þar var í
aðal hlutverki arftaki Alfreðs, Björn
Ingi Hrafnsson, sem steig orkudans-
inn við útrásarvíkingana Jón Ásgeir
Jóhannesson, Hannes Smárason og
Bjarna Ármannsson. Hörmungar-
saga REI er kunn. Stórtap hlaust af
og málið allt varð eitt heitasta póli-
tíska deilumál síðari tíma.
Í dag er Orkuveitan rústir einar.
Það ósanngjarna er að almenning-
ur þurfi að axla byrðar vegna þeirra
sem brugðust. Þá er sorglegt að Jón
Gnarr og Besti flokkurinn sæti for-
dæmingu í björgunarstarfinu.
Við blasir að eigendurnir, íbúar
í Reykjavík, þurfi að greiða stórfé
til að koma risafyrirtækinu aftur á
lappirnar. Í því ljósi hlýtur að vera
nauðsynlegt að gera ítarlega úttekt á
því hvað fór úrskeiðis. Hvað var það
sem drap gullgæsina? Ekki verður
undan því vikist að líta til valdatíð-
ar þáverandi forystumanna Fram-
sóknarflokksins sem stjórnuðu fyr-
irtækinu. Sögu óráðsíu verður að
halda til haga. Aldrei má gleymast
sá þáttur útrásarinnar sem snýr að
Orkuveitunni. Sú ljóta saga þarf að
koma upp á borðið.
Leiðari
Máttu neyta
sveppa?
„Samkvæmt mataræði má ég alveg
neyta sveppa en eigum við ekki að
segja að allt sé gott í hófi,“ segir
Einar Bárðarson útvarpsstjóri.
Einar er í stífu átaki þessa dagana
og verður að gæta að því hvað hann
borðar. Einar var gestur Sveppa og
Audda á föstudagskvöld þar sem
gert var stólpagrín að holdafari
Einars eins og greint hefur verið frá.
Spurningin
Bókstaflega
Reynir Traustason ritstjóri skrifar„Hörmungarsaga
REI er kunn.
Ófriður í Framsókn
n Vigdís Hauksdóttir, þingkona Fram-
sóknar, íhugar framboð til vara-
formanns gegn Birki Jóni Jónssyni.
Margir telja að
framganga henn-
ar í fjölmiðlum
eigi sinn þátt í að
Sigmundi Davíð
Gunnlaugssyni
formanni hefur
ekki tekist að
koma Framsókn
yfir kjörfylgi.
Reyndir flokksmenn kvíða framboði
hennar og telja að það geti leitt til
harðra átaka á flokksþinginu í apríl
milli andstæðinga og fylgjenda ESB-
aðildar. Þeir óttast að slík átök gætu
verið vísir að klofningi í framtíðinni.
Vigdís telur hins vegar að framboð
í varaformennsku geti ekki nema
styrkt stöðu hennar hvort sem hún
vinnur eða tapar.
Formaður í úlfakreppu
n Í Reykjavík er þegar komin hreyf-
ing fyrir því að Guðmundur Stein-
grímsson þingmaður bjóði sig fram
gegn Vigdísi
Hauksdóttur í
Reykjavík. For-
maðurinn, Sig-
mundur Davíð
Gunnlaugsson,
er sagður vilja
halda í Birki Jón
Jónsson sem
varaformann
en er tregur til að að beita sér gegn
framboði Vigdísar. Ástæðan er sú að
helsti stuðningsmaður Vigdísar er
nánasti ráðgjafi Sigmundar Davíðs,
sjálfur Guðni Ágústsson fyrrverandi
formaður og mágur Vigdísar. Sig-
mundur Davíð er því í úlfakreppu.
Góðir bitlingar
n Anna Kristín Ólafsdóttur kærði
flokkssystur sína forsætisráðherrann
fyrir að hafa ekki ráðið sig í Stjórnar-
ráðið eftir að hafa lent í fimmta sæti
í faglegu mati. Úrskurður féll henni
í vil. Í Stjórnarráðinu segja menn að
hún geti þó ekki kvartað undan því
að hafa ekki notið flokkspólitískra
tengsla sinna. Rifja þeir upp að Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir gerði hana að
aðstoðarmanni sínum þegar hún var
borgarstjóri, og Þórunn Sveinbjarnar-
dóttir, vinkona hennar og formaður
þingflokks kratanna, gerði svo Önnu
Kristínu að sínum aðstoðarmanni
þegar hún varð umhverfisráðherra.
Anna Kristín fékk líka góðan bitling
þegar hún varð formaður í stjórn
Vatnajökulsþjóðgarðsins.
Aðstoðarmaður á
spena
n Þegar Þórunni Sveinbjarnardóttur var
ýtt út úr ríkisstjórn lenti Anna Kristín
Ólafsdóttir aðstoðarmaður ekki á
flæðiskeri því Jóhanna Sigurðardótt-
ir sjálf gerði hana að starfsmanni
nefndar sem átti að sjá um endur-
bætur á stjórnkerfinu. Þar á undan
mun hún hafa verið í einhverju verk-
efni fyrir ráðuneyti Samfylkingarinn-
ar í tengslum við ferðamál. Viðkom-
andi bitlingar voru ekki auglýstir og í
Stjórnarráðinu eru menn handvissir
um að tengslin við Samfylkinguna
hafi ekki skipt nokkru máli þegar Jó-
hanna gaukaði góðu að henni.
Sandkorn
TRYGGVAGÖTU 11, 101 REYKJAVÍK
Útgáfufélag: DV ehf.
Stjórnarformaður:
Lilja Skaftadóttir
Ritstjórar:
Jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
Fréttastjóri:
Ingi Freyr Vilhjálmsson, ingi@dv.is
Ritstjórnarfulltrúi:
Jóhann Hauksson, johann@dv.is
Umsjón helgarblaðs:
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is
Umsjón innblaðs:
Ásgeir Jónsson, asgeir@dv.is
DV á netinu: dv.is
Aðalnúmer: 512 7000, Ritstjórn: 512 7010,
Áskriftarsími: 512 7080, Auglýsingar: 512 7050.
Smáauglýsingar: 512 7004.
Umbrot: DV. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins
á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
Í
fréttatilkynningu frá Háskóla Ís-
lands 11. febrúar 2011 má líta
harðar ávítur, sem beinast gegn
átta þingmönnum Alþingis.
Ástæðan var, að 26. janúar 2011
höfðu þeir borið fram þingsályktun-
artillögu um takmarkanir á útirækt-
un erfðabreyttra lífvera í því skyni að
hefta útbreiðslu þeirra og lífefna frá
þeim, sem ekki væru að fullu rann-
sökuð, en gætu verið skaðleg mönn-
um og öðrum lífverum. Í lok fréttar
háskólans er vísað til bréfs 37 vís-
indamanna til Alþingis vegna til-
lögunnar, dagsett 10. febrúar 2011.
Hins vegar er í fréttinni hvorki vísað
til sjálfrar tillögunnar né lesendum
gefið tækifæri til að kynna sér inni-
hald hennar.
Samkvæmt siðareglum Háskóla
Íslands, sem settar voru árið 2003,
í tíð Páls Skúlasonar rektors, eiga
starfsmenn skólans að gæta réttmæt-
is í ummælum sínum: „Með reglum
um málsmeðferð er ... skapaður far-
vegur trúnaðar og óhlutdrægni fyr-
ir rökstuddar ásakanir um misbrest
og stuðlað að því að leyst verði úr
ágreiningi á málefnalegan hátt“. Svo
virðist sem talsmenn Háskóla Ís-
lands hirði ekki lengur um þessar
siðareglur, en leggist samheldið á
sveif með þeim, sem sendu kvörtun-
arbréfið til Alþingis.
Samheldnin virðist auk þess
teygja arma sína lengra, út fyrir hinn
akademíska heim, allt yfir í einka-
geira fyrirtækja. Það er erfitt að draga
aðra ályktun af kvörtun vísinda-
mannanna en þá, að þeir hafi fylkt
liði til stuðnings fyrirtækinu ORF líf-
tækni hf, sem er eina fyrirtækið, sem
í augnablikinu hefur beinan hag af
því að rækta erfðabreyttar lífverur ut-
andyra.
Óháður háskóli
Flestir íslenskir háskólar, þar á
meðal Háskóli Íslands, eru opin-
berar stofnanir, sem heyra und-
ir löggjafarvald lýðveldisins, eru
skipaðir af Alþingi og eiga tilvist
sína undir því. Háskóla Íslands er
árlega veitt fé til starfsemi sinn-
ar af Alþingi, annaðhvort beint á
fjárlögum eða gegnum ráðuneyti
og opinberar stofnanir. Á síðustu
árum hefur Háskóli Íslands þó í
auknum mæli leitað til einkafyrir-
tækja til að fjármagna vissa hluta
starfsemi sinnar. Meðal þeirra
eru líftækni- og lyfjafyrirtæki,
svo sem DeCode, Actavis og ORF,
sem auk þess hafa á ýmsan annan
hátt komið beint að starfsemi há-
skólans, rannsóknum og jafnvel
kennslu.
Það er oft rætt, bæði innan
og utan hins akademíska heims,
hvað gerist þegar einkafyrirtæki
leggja fé og fólk af mörkum til vís-
indalegra rannsókna innan opin-
berra háskóla. Reyndin er oftast
sú, að fyrirtækin reyna á einn eða
annan hátt að hafa áhrif á hvað
er rannsakað, hvernig og hvaða
niðurstöður eru birtar úr þessum
rannsóknum og jafnvel „hverjar“
niðurstöðurnar eru. Slíkt fyrir-
komulag er auðvitað óásættanlegt.
Rannsóknir, sem fjármagnaðar eru
af almannafé, eiga að vera frjáls-
ar og óháðar, auka fræðagildi, al-
menna kunnáttu og velmegun
landsmanna.
Hagsmunir
Hér vakna siðferðilegar spurning-
ar um hvaða hagsmuna Háskóli Ís-
lands eigi að gæta: Á Háskóli Íslands
að gæta eigin hagsmuna, hagsmuna
sinna manna og hagsmuna tengdra
fyrirtækja eða hagsmuna íslensks
almennings og Alþingis? Eða ætti
markmið Háskóla Íslands að vera
eitthvert annað en hagsmunagæsla,
til dæmis fræðsla og óháðar rann-
sóknir?
Ef markmið Háskóla Íslands er
hagsmunagæsla, hvaða meðul er
skólanum þá leyfilegt að nota til að
ná þessu markmiði? Að benda á al-
gjöra vanþekkingu og skilningsleysi
„andstæðingisins“, ófrægja hann og
grafa undan áliti hans? Argument-
um ad hominem er velreynt úrræði,
sem þrætendur og lögspekingar
hafa frá alda öðli gripið til þegar
önnur rök þrýtur. Vissulega væna
talsmenn Háskóla Íslands ekki sjálf-
ir alþingismennina um ofannefnda
eiginleika, en þar sem þeir færa
hvorki fram rök til varnar ásökunun-
um né gefa hinum ásökuðu tækifæri
til að koma sínum rökum á fram-
færi, má hins vegar draga þá álykt-
un, að talsmenn Háskóla Íslands
séu í raun að eigna alþingismönn-
unum þessa slæmu eiginleika.
Í framandi löndum er stundum
notuð líking, sem er á þá leið, að
ekki sé vænlegt að bíta í höndina,
sem réttir manni matinn. Þá verð-
ur að spyrja, hvort nú séu aðallega
einkafyrirtæki komin í þetta hlut-
verk gagnvart Háskóla Íslands, þeg-
ar rétt þykir að ávíta þá, sem eru
þessum fyrirtækjum ekki þóknan-
legir? Eða er Alþingi orðið svo tann-
laust, að úthúða megi alþingis-
mönnum að geðþótta?
Samheldni og siðferði
Kjallari
Valdimar
Briem