Dagblaðið Vísir - DV - 30.03.2011, Blaðsíða 16

Michelle Bachmann, formaður
flokksbrots Repúblikanaflokksins
sem kennir sig við Teboðshreyf-
inguna í fulltrúadeild Bandaríkja-
þings, er nú talin líkleg til að sækjast
eftir útnefningu repúblikana til for-
setakosninga á næsta ári. Bachmann
er, rétt eins og Teboðshreyfingin öll,
mjög umdeild en nýtur á sama tíma
vaxandi fylgis í Bandaríkjunum.
Bachmann hefur átt þingsæti í full-
trúadeildinni síðan árið 2007.
Bachmann þykir um margt minna
á flokkssystur sína Söruh Palin. Þær
virðast vera á sama máli þegar kem-
ur að félagslegri íhaldssemi þó Bach-
mann sé líklega róttækari í þeim efn-
um ef eitthvað er. Bachmann á það
einnig sammerkt með Palin að hún
er fimm barna móðir og skartar síðu
dökku hári, sem hefur orðið til þess
að vekja enn meiri athygli á saman-
burðinum. Bachmann hefur einnig
sýnt að hún býr yfir hæfileika sem
skiptir óhemjumiklu máli í banda-
rískum stjórnmálum, en það er hæfi-
leikinn til að safna fé til kosningabar-
áttu. Síðast þegar hún bauð sig fram
til fulltrúadeildarinnar tókst henni
að safna 13,5 milljónum dala, sem
var ein hæsta upphæð sem nokkrum
frambjóðanda tókst að safna.
Var í Demókrataflokknum
Það kann að þykja ótrúlegt í dag, en
Bachmann hóf feril sinn í stjórn-
málum þegar hún starfaði sem sjálf-
boðaliði í kosningabaráttu Jimmys
Carter árið 1976. Ári síðar gerði hún
þá merkilegu uppgötvun um sjálfa
sig þar sem hún las skáldsögu eftir
háðfuglinn Gore Vidal að hún væri
ekki demókrati. Í skáldsögunni, Burr,
gerir Vidal grín að nokkrum þeirra
sem taldir eru til landsfeðranna svo-
kölluðu. Vidal hefur löngum haft
víðtæk tengsl við Demókrataflokk-
inn og sagði Bachmann í viðtali að
þarna hefði hún orðið fyrir vitrun:
„Ég lagði bókina frá mér og horfði
út um gluggann og hugsaði með
mér: Veistu hvað? Ég held að ég sé
ekki demókrati. Ég hlýt að vera repú-
blikani.“ Í næstu forsetakosningum
starfaði hún sem sjálfboðaliði fyrir
Ronald Reagan og hóf síðan bein af-
skipti af stjórnmálum árið 1988, þeg-
ar hún gerðist ein helsta talskona
baráttunnar gegn fóstureyðingum í
heimaríki sínu, Minnesota.
Kristileg gildi
Bachmann starfaði sem skattalög-
fræðingur frá 1988 til ársins 1993
þegar hún hætti störfum sem lög-
fræðingur til að geta einbeitt sér
að móðurhlutverkinu. Hún hélt þó
áfram að berjast gegn fóstureyðing-
um, meðal annars með því að skipu-
leggja mótmælafundi við heilsu-
gæslustöðvar þar sem slíkar aðgerðir
voru framkvæmdar. Hún og maður-
inn hennar sáust iðulega krjúpandi
á hnjánum fyrir utan slíkar heilsu-
gæslustöðvar þar sem þau báðu til
Guðs á milli þess sem þau kölluðu
ókvæðisorð að þeim konum sem
hugðust nýta rétt sinn til fóstureyð-
ingar.
Þetta er eitt af því sem Bachmann
telur til kristilegra gilda, sem eru
henni, og Teboðshreyfingunni, ofar-
lega í huga. Árið 1993 stofnaði hún,
ásamt öðrum kristnum foreldrum,
grunnskóla í Minnesota sem byggði
á þessum gildum. Þrátt fyrir að skól-
inn hafi verið rekinn fyrir almannafé
var námskráin alls ekki í takt við
opinbera námskrá sem gefin var út
af Minnesota-ríki. Var þar þróunar-
kenningunni meðal annars hafnað
og notast var við boðorðin 10 sem
siðareglur. Stefna skólans komst í há-
mæli þegar stjórnendur hans ákváðu
að banna teiknimyndina um Alladín
og töfralampann, því myndin boðaði
að þeirra sögn áróður um heiðni og
fjölkynngi.
Hluti af kristilegum gildum Bach-
mann er að viðhalda ímyndinni um
bandarísku kjarnafjölskylduna. Það
þarf vart að taka fram að hún er
ötul baráttukona fyrir „heilagleika
hjónabandsstofnunarinnar“, það er:
Hún berst gegn réttindum samkyn-
hneigðra við hvert tækifæri. Hún hef-
ur gengið svo langt að leggja tvisvar
fram tillögu um stjórnarskrárbreyt-
ingu sem myndi banna hjónabönd
samkynhneigðra í öllum ríkjum
Bandaríkjanna.
Umhverfið og orkan
Bachmann er orðin leið á því hve
Bandaríkin eru háð innfluttri orku.
Hefur hún þess vegna verið einn
helsti talsmaður þess að leita ætti að
olíu á Dýraverndunarsvæði norður-
skautsins í Alaska (Arctic National
Wildlife Refuge). Svæðið hefur ver-
ið skilgreint sem friðað síðan árið
1960 en þar er að finna ríkulegt dýra-
og plöntulíf sem talið er einstakt á
norðurhveli jarðar. Bachmann virð-
ist kæra sig kollótta um þá mengun
sem gæti hlotist af tilraunum til að
finna olíu á svæðinu og hvaða áhrif
sú mengun hefði á lífríkið.
Bachmann lætur ekki þar við sitja.
Hún er þeirrar skoðunar að kenning-
in um hlýnun jarðar sé lítið annað en
svikamylla. Hún segir að aukin los-
un koltvísýrings geti ekki annað en
verið af hinu góða. „Koltvísýringur
er náttúrulegt efni sem sér til þess að
plöntur þrífist. Það er verið að segja
okkur að takmarka losun á efni sem
er fullkomlega náttúrulegt,“ sagði
Bachmann þegar hún lýsti því yfir að
hún væri á móti takmörkun gróður-
húsalofttegunda.
Bachmann gekk í raun svo langt
að hún hvatti kjósendur sína í Minne-
sota til að grípa til vopna og mót-
mæla fyrir framan þinghúsið þegar
leggja átti skatta á þau fyrirtæki sem
losuðu gróðurhúsalofttegundir um-
fram fyrirframákveðinn kvóta.
Með ljósaperur á heilanum
Barátta Bachmann fyrir bættu um-
hverfi er sérstök, svo ekki sé meira
sagt. Hún er til að mynda mikill and-
stæðingur þess að sett hafi verið í lög
að innan tíðar þurfi allar ljósaperur
að vera svokallaðar „sparperur“. Þrátt
fyrir að það sé margsannað að orku-
sparnaður á hvert heimili yrði mun
minni, svo ekki sé minnst á að spar-
perurnar myndu spara orkuverum
talsverða orku sem þá mætti nýta í
annað, segir Bachmann að við notkun
á sparperum verði mun meiri losun
á kvikasilfri út í náttúruna. Vísinda-
menn hafa bent á að orkuverin sem
framleiða orkuna sem fer í ljósaper-
ur losi langtum meira magn af kvika-
silfri en sparperur gætu nokkurn tím-
ann gert, en það virðist ekki hafa áhrif
á Bachmann. Hún notar í raun ljósa-
perumálið sem rök til að sýna fram á
getuleysi Baracks Obama sem forseta
Bandaríkjanna við hvert tækifæri. „Af
hverju kemur stjórn Obama ekki fram
með nýja áætlun til að berjast gegn
atvinnuleysi í stað þess að einbeita
sér að ljósaperum?“ sagði hún í við-
tali nýlega.
Tekur ákvörðun í júlí
Bachmann hefur enn ekki staðfest
að hún muni sækjast eftir tilnefningu
Repúblikanaflokksins til forseta en
hefur þó staðfest að hún muni taka
ákvörðun þar að lútandi í júlí. Fari
svo að hún ákveði að taka slaginn
er það talið vera henni til happs að
fyrsta ríkið sem mun kjósa um full-
trúa flokksins verður Iowa, en þar
fæddist Bachmann einmitt og nýtur
hún þar talsverðra vinsælda. Henn-
ar helsti keppinautur frá hægri væng
Repúblikana yrði óneitanlega Sarah
Palin, ef Palin ákveður að bjóða sig
fram – sem hún hefur einmitt ekki
gert. Er það talið hafa skapað tæki-
færi fyrir Bachmann, að Palin réð sig
nýverið í starf sem stjórnmálaskýr-
andi á bandarísku fréttastöðinni Fox
News – en þar virðist hún kunna afar
vel við sig.
16 | Erlent 30. mars 2011 Miðvikudagur
n Michele Bachmann er orðin vonarstjarna Teboðshreyfingarinnar n Gæti sóst eftir til-
nefningu repúblikana til forseta Bandaríkjanna n Er á móti fóstureyðingum og hjóna-
böndum samkynhneigðra n Trúir ekki á hlýnun jarðar og er með ljósaperur á heilanum
„Koltvísýringur
er náttúrulegt
efni sem sér til þess að
plöntur þrífist. Það er
verið að segja okkur að
takmarka losun á efni
sem er fullkomlega
náttúrulegt.
Björn Teitsson
blaðamaður skrifar bjorn@dv.is
Michele Bachmann
Er orðin ein skærasta
stjarna Teboðshreyf-
ingarinnar.
Orðin stjórnmálaskýrandi Bachmann
þykir minna um margt á Söruh Palin.
NÝJA STJARNAN Í TEBOÐINU