Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.2012, Blaðsíða 28

28 Viðtal 7.–9. september 2012 Helgarblað
H
anna Sigurrós Ásmundsdótt­
ir tekur brosandi á móti mér
á heimili sínu í Grafarvog­
inum og býður mér til stofu.
Á meðan hún fer inn í eld­
hús að sækja drykkjarföng sýnir sex
ára gömul dóttir hennar mér svartan
dreka sem var málaður á upphand­
legg hennar um helgina. Álfrún sem
er að verða sjö, er klædd í síðan erma­
lausan og eldrauðan kjól, og snýr sér
í hringi á skrifborðsstólnum. Hún
vill helst vera eins og strákur „með
strákatattú og strákaklippingu“, segir
hún og snýr ljósum kollinum að mér:
„Sjáðu, ég er með skott.“
Þessi litla hnáta hefur á sinni
stuttu ævi reynt meira en margur. Það
hefur móðir hennar líka gert og þegar
hún hefur borið kristal á borð sýn­
ir hún mér altarið í stofunni, hilluna
sem er tileinkuð Svanfríði Briönu,
dóttur Hönnu Sigurrósar sem lést í
vor eftir tólf ára baráttu við langvinn­
an og afar sjaldgæfan sjúkdóm. Þar
hefur Hanna Sigurrós safnað saman
myndum, minningarorðum og föndri
frá Svanfríði Briönu og stillt upp und­
ir krossinum. Þar er líka hönd henn­
ar mótuð úr hvítu gifsi og skreytt með
glimmeri. Afsteypuna gerði Svanfríð­
ur síðasta veturinn sem hún lifði.
Ung móður
Hanna Sigurrós sest í sófann. Hún er
hávaxin, ljóshærð og grönn, með tvo
lokka í andlitinu og Felix á brjóstinu.
Húðflúrið af kettinum Felix er reynd­
ar bara eitt af mörgum sem skreyta
líkama Hönnu Sigurrósar, á öðrum
handleggnum er hafmeyja og álfa­
mey á hinum. Á bakinu eru nokkur og
meðal annars dreki sem þekur allan
neðri hlutann.
Hún er klædd í hlýrabol með
tígris mynstri og hettupeysu, stutt pils
og svartar leggings. Viðmótið er vina­
legt en hún ætlar að segja sögu sína
til þess að halda minningu Svanfríð­
ar Briönu á lofti og leggja baráttunni
fyrir auknum stuðningi við foreldra
langveikra barna lið. Áður en hún
hefur frásögnina stendur hún reynd­
ar upp og kveikir á sjónvarpinu fyrir
dóttur sína inni í herbergi.
Lífshlaup Hönnu Sigurrósar hef­
ur ekki alltaf verið dans á rósum, hún
ólst upp á alkóhólísku heimili þar til
foreldrar hennar skildu. Faðir henn­
ar lést þegar hún var aðeins þrett­
án ára gömul og hún gerði uppreisn,
hætti í grunnskóla og gekk í skóla lífs­
ins – það var allavega planið. Þegar
móðir hennar flutti til útlanda þegar
Hanna Sigurrós var sextán ára fór
hún að heiman og hóf sambúð með
manni sem var níu árum eldri en hún.
Tveimur árum síðar var hún orðin
móðir lítils drengs, nýorðin átján ára.
„Ég vissi ekkert hvað ég var að gera
og hafði enga leið­
sögn. Ég var bara
að þykjast vera full­
orðin. Auðvitað var
það erfitt en ég velti
því ekki mikið fyrir
mér. Þetta var bara
eitt af þeim verkefn­
um sem ég tók að
mér í lífinu.“
Fann ástina
Hún var ung og
ringluð og vissi ekki
hvað hún vildi. Sam­
búðin gekk ekki upp
og í tilraun til þess
að flýja sjálfa sig og
finna hamingjuna fór Hanna Sigur­
rós til Ítalíu þegar hún var tvítug. „Ég
var foreldralaus á Íslandi og flutti út
í tilraun til þess að reyna að fara frá
sjálfri mér. Ég hélt að ég gæti hlaupið
burt frá öllu veseni og vandamálum
en seinna áttaði ég mig á því að ég tók
sjálfa mig með.“
Sonur hennar varð eftir á Íslandi
hjá föður sínum. „Það var skelfilegt,“
segir Hanna Sigurrós og ítrekar það
nokkrum sinnum. „Ég fann fyrir því í
hvert skipti sem við hittumst eða töl­
uðum saman í síma. Það var alltaf
erfitt. Sem betur fer kom hann aftur
til mín skömmu eftir að ég flutti til Ís­
lands og bjó hjá mér. Í dag eigum við
yndislegt samband og ég dvel ekki
lengur í sjálfsásökunum vegna þess að
ég fór. En lengi vel hugsaði ég þannig,
þar til ég áttaði mig á því að það er
engin lausn í því. Þá ákvað ég að tak­
ast á við þessar neikvæðu hugsanir og
tókst að gera þetta upp þannig að ég er
orðin sátt.“
Á Ítalíu varð hún ástfangin af amer­
ískum dáta í sjóhernum og fór með
honum til Texas þar sem þau byggðu
hús, gengu í hjónaband og bjuggu til
barn. „Ég ætlaði mér aldrei að skilja
við hann,“ segir Hanna Sigurrós og
bætir því við að lífið sé bara þannig að
stundum gerist hlutir sem ekki er hægt
að sjá fyrir. „Það er ekki hægt að hafa
stjórn á öllu,“ segir hún angurvært.
Í tvö ár voru þau hamingjusam­
lega gift en þegar dóttir þeirra fæddist
breyttist allt. Svanfríður Briana var sex
mánaða gömul þegar Hanna Sigurrós
var búin að átta sig á því að það var
eitthvað að. Hún vissi bara ekki hvað.
„Hún þyngdist ekki rétt og lengdist
ekki rétt en mér var sagt að hún yrði
bara svona grönn eins og mamma sín.
Það var eitthvað rangt við það, hún
var bara ungbarn. Það var heldur ekki
hægt að leggja hana á magann, hún
lyfti höfðinu aldrei frá gólfinu heldur
lá bara og grét. Honum fannst ég gera
of mikið úr hlutunum og deildi áhyggj­
unum ekki með mér.“
Fékk rétta greiningu
Hanna Sigurrós lét sér ekki segjast og
gekk með dóttur sína á milli lækna
sem greindu hana með „cat scratch
fever“. „Það er einhver sjúkdómur
sem þú getur fengið ef köttur sem er
undir eins ás aldri klórar þig. En það
passaði aldrei alveg. Hún bólgnaði öll
upp og fór í myndatöku þar sem það
sást að hún var með einhverja fyrir­
ferð í hálsinum. Þá var hún send til
skurðlæknis sem tók yfirborðssýni á
bak við eyrað á henni, af því að hann
vildi ekki skilja eftir ör. Þá var farið að
gruna að þetta væri krabbamein en
það kom aldrei neitt út úr því.“
Togstreitan á milli þeirra hjóna
jókst og rétt fyrir jólin árið 2000 ákvað
hún að fara til Íslands með dóttur
sína. Skömmu eftir komuna var Svan­
fríður Briana orðin veikari en áður og
farin að kasta mikið upp.
Eftir veru sína í Bandaríkjunum
var Hanna Sigurrós réttindalaus á Ís­
landi en þar sem hún var enn gift her­
manni leitaði hún aðstoðar uppi á
velli og þaðan var hún send á barna­
spítalann. Þar hitti Hanna Sigur rós
lækni sem þekkti kaffilituðu fæðingar­
blettina sem þöktu líkama Svanfríðar
Briönu og grunaði strax hvað var að.
„Þeir tóku sýni úr kokinu á henni sem
staðfesti þann grun en um leið hljóp
svo mikil bólga í æxlið að það lokaði
fyrir barkann á henni. Svona æxli geta
bólgnað upp ef það er verið að krukka
í þeim.
Í kjölfarið var það útskýrt fyrir mér
að hún gæti ekki andað sjálf og yrði
annaðhvort að vera í öndunarvél eða
það yrði að barkaþræða hana. Í raun
var þetta orðið svo slæmt að ef hún
hefði æst sig heima og grátið hefði
hún getað kafnað, fyrirferðin var við
það að loka fyrir öndunarfærin á
henni.“
Það var áfall að vita allt í einu af
alvarlegum veikindum og Hanna Sig­
urrós hafði samband
við eiginmann sinn
sem kom fljúgandi frá
Bandaríkjunum og
var hjá dóttur sinni á
meðan hún lá á spít­
alanum hér.
Vildi afsala sér
dótturinni
Þegar búið var að
barkaþræða barnið
flaug fjölskyldan með
sjúkraflugi á veg­
um hersins til Wash­
ington DC í Banda­
ríkjunum þar sem Svanfríður Briana
var lögð inn á herspítala og þar lá hún
í ellefu vikur.
„Ég batt vonir við að það myndi
rætast úr hjónabandinu. Að það
myndi hjálpa okkur að fá greiningu
og vita hvað væri að. Það myndi ýta
okkur saman en það var akkúrat öf­
ugt,“ segir Hanna Sigurrós og bæt­
ir því við að það sé ekki fyrir alla að
eiga veikt barn. „Það er rosalegt álag á
sambönd, allur tími og öll orka fer í að
sinna barninu. Pabbi hennar óttað­
ist að veikindin myndu standa hon­
um fyrir þrifum á framabrautinni. Að
hann yrði jafnvel kyrrsettur í Banda­
ríkjunum og fengi ekki að fara utan á
vegum hersins.
Við rifumst mikið og þetta var erf­
iður tími. En fyrir mér hafði Svanfríð­
ur Briana alltaf forgang þannig að ég
eyddi orkunni frekar í það að vera til
staðar fyrir hana en að standa í ein­
hverju stappi við hann.“
Að fimm viknum liðnum kvaddi
hann og fór aftur til Texas. „Hann gat
ekki horft upp á þetta, gat ekki séð
hana svona. Honum var ekki vel við
að koma inn á gjörgæsludeildina eft­
ir að hún hafði farið í rannsóknir eða
aðgerðir. Ég held að hann hafi ver­
ið hálfsmeykur við þetta. Í hvert sinn
sem það þurfti að skipta um barka­
túpuna þá fór hann.“
Höfnunin var mikil. Ekki síst
vegna þess að hann vildi afsala sér
Svanfríði. „Ef hann hefði fengið að
afsala sér henni þá hefði hann ekki
þurft að borga meðlag og það hefði
ekki verið hægt að gera kröfur á hann
með eitt né neitt. Þá væri bara eins
og hann hefði aldrei verið til og hefði
aldrei átt þetta barn. Um leið afsalaði
hann sér rétti sínum til þess að hafa
samband við hana eða fá upplýsingar
um hana. Eins og hann gæti þurrkað
þessi ár í lífi sínu út.“
Hanna Sigurrós gat ekki hugsað
sér að samþykkja þetta því hún vildi
að dóttir hennar þekkti uppruna
sinn. „Hún vissi alltaf að hún ætti
pabba í Bandaríkjunum og þegar hún
var skömmuð notaði hún það oft að
hún vildi að hún væri hjá pabba sín­
um í Ameríku sem var svo góður í
hennar huga og miklu betri en aðrir.“
Faðir hennar heimsótti hana einu
sinni í hálfan mánuð í febrúar
Hanna Sigurrós Ásmundsdóttir fann
ástina og settist að í Texas með eiginmanninum.
Þegar dóttir þeirra varð alvarlega veik vildi hann hins
vegar skilja og afsala sér barninu. Hanna Sigurrós stóð
ein eftir með langveikt barn og var orðin einangruð og
félagsfælin þegar hún kynntist seinni eiginmanninum,
sem yfirgaf hana þegar dóttir hennar lá á banabeðin-
um. Svanfríður Briana var orðin svo kvalin að það
var ekki annað hægt en að leyfa henni að fara. Þrátt
fyrir allt skilur Hanna Sigurrós sátt við þessa reynslu.
Jú, söknuðurinn er sár en hún kynntist því alla vega
hversu heitt það er hægt að elska.
Leyfði dóttur sinni að deyja
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
ingibjorg@dv.is
Viðtal
„Fjárhagur-
inn hrundi,
það hrundi allt í
kringum okkur og
ég held að hann
hafi hrunið með
Svanfríður Briana Fæddist 6. nóvember 1999
og lést 21. maí 2012 af völdum
afar sjaldgæfs og illvígs sjúkdóms sem olli
meðal annars æxli í öndunarfærum.