Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.2012, Blaðsíða 20

20 Fréttir 7.–9. desember 2012 Helgarblað
Í
kjölfar ráðstefnunnar þar sem því
var haldið fram að klámnotkun
hefði áhrif á þroska heilans, hug­
myndir um kynlíf og kynhlutverk
ræddi blaðamaður við mennta­
skólanema um þeirra hugmyndir um
þetta efni. Nú ræddi hann aftur við
menntaskólanema, í þetta sinn aðeins
við stráka sem voru tilbúnir til þess að
ræða um skoðanir sínar á opin skáan
og hispurslausan hátt.
Andri Már Rúnarsson er tvítugur
nemandi við Menntaskólann við
Sund og einn þeirra sem tók þátt í að
gera myndband þar sem bílabíó var
auglýst þannig að stúlku var ýtt niður
í klofið á pilti. Honum finnst hópurinn
allt of harkalega dæmdur fyrir atriðið
og vildi gjarna ræða það í þessu sam­
hengi auk þess sem hann var ófeim­
inn við að ræða hugmyndir sínar um
klám og klámnotkun. Þeir voru fleiri
sem tóku þátt í umræðunum og all­
ir eiga það sameiginlegt að vera virk­
ir í félagsstörfum innan framhalds­
kólanna og vera á aldrinum 18–21 árs.
En þar sem efnið var viðkvæmt, gekk
nærri þeim og er almennt talið prívat
völdu aðrir að vera nafnlausir þátttak­
endur í þessum umræðum.
Fengu ranga hugmynd
Byrjum á Andra Má og myndbandinu
sem vakti mikið umtal í samfélaginu
fyrir nokkrum vikum. Myndbandið
var gert af nemendum í Menntaskól­
anum við Sund, sex stelpum og sex
strákum. Andri segir að það hafi verið
vanhugsað. „Þetta var bara það fyrsta
sem okkur datt í hug að gera og við
kláruðum þetta samdægurs.“
Honum fannst viðbrögðin harka­
leg og óþarfi að skella skömm á þá
sem að þessu komu. „Jú, ég skil alveg
að það sé of gróft að gera grín að því
að stúlka sé neydd til munnmaka en
ég held að við sem komum að þessu
séum öll meðvituð um það. Það var
ástæðan fyrir því að við tókum þetta
út.
Það er ekki þar með sagt að það sé
rangt að nota kynlífstengt efni í mynd­
böndum sem eru ætluð framhalds­
skólanemum en það var rangt að setja
það svona fram, neyða stúlku til þess
að stunda kynmök. Ég veit ekki hvern­
ig okkur datt það í hug. Okkur fannst
bara að það þyrfti eitthvað að gerast
í þessu bílabíói,“ segir Andri Már og
heldur áfram: „Það hefði ekki ver­
ið nógu spennandi eða góð auglýs­
ing að þau sætu bara þarna saman í
bílnum og horfðu á bíó. En við hefð­
um kannski bara átt að láta þau borða
popp og spjalla – sem er kannski eðli­
legra. Það hefði allavega ekki verið
siðlaust að vera með kynferðislega til­
vísun ef hún hefði gert þetta af fúsum
og frjálsum vilja, það hefði verið eðli­
legra. Við fengum bara ranga hug­
mynd,“ segir Andri Már. „Ég held að
það sé enginn stoltur af þessu.“
Klámvæðingin verri en klámið
„Klámið er auðvelda leiðin inn í grín­
ið,“ sagði annar viðmælandi. „Þessi
kvenfyrirlitning, klám, homma­
brandarar og allt þetta kynferðislega
er svo viðkvæmt en getur verið mjög
fyndið. Þú getur verið nokkuð örugg­
ur um að fólk fatti hvað þú ert að gera.
En á sama tíma hefur þetta gengið allt
of langt að undanförnu.“
Að hans mati er klámvæðingin
alltumlykjandi. „Þegar strákar eru á
opinberum stöðum með fjölda fólks
nota þeir þennan húmor. Hann er
viðhafður hversdagslega og þykir
almennt mjög fyndinn. Þeir tala um
klám eða það sem þeir voru að gera í
gær eftir að ljósin voru slökkt.
Það er rosalega mikil klámvæðing í
gangi en í raun finnst mér klámið ekki
jafn mikið vandamál og klámvæð­
ingin og steríótýpurnar í tónlistar­
myndböndunum, Nicki Minaj sem
er að runka sér í Superbass í bleikum
fötum sem minna einna helst á Sollu
stirðu í Latabæ. Það er klárlega gert
út á stúlkubörn,“ segir hann og ann­
ar tekur undir: „Það er mikið gert út á
hálfnakið fólk og massaða karlmenn.
Það hefur auðvitað áhrif.“
Hann tók dæmi um kvikmyndir
sem fjalla um týpíska nördastelpu
sem fer í „make­over“, er búin að taka
taglið úr hárinu og hætt að nota gler­
augun og orðin geðveik gella í lok
myndarinnar. „Reyndar held ég að
kvikmyndir og tónlistarmyndbönd
hafi mjög mikil áhrif, jafnvel meiri
áhrif en klámið. Af því að þetta er mun
algengara og viðurkenndara. Þú ferð í
bíó með foreldrum þínum þar sem
skilaboðin eru þau sömu en lúmsk­
ari og sökkva dýpra niður í undirmeð­
vitundina á meðan klámið er enn nett
tabú og alltaf „in your face“.
Ekkert til að skammast sín fyrir
Allir sem blaðamaður ræddi við töldu
engu að síður að klám væri eitthvað
sem flestir strákar á þessum aldri
horfðu á og litu á sem eðlilegan hluta
af lífinu. Andri Már var ekki nema tólf
eða þrettán ára þegar hann sá klám í
fyrsta sinn og aðrir voru á svipuðum
aldri. „Mér fannst það bara undarlegt,
ég var svo ungur,“ sagði Andri Már.
„Flestum bregður eflaust við að sjá
svona í fyrsta sinn en ég held að það
viti allir hvað kynlíf er á þessum aldri.“
Hann ræddi þessa reynslu aldrei
við foreldra sína og hefur reyndar
aldrei talað við þá um klám eða klám­
notkun þótt hann sé sannfærður
um að þeir gætu vel tekið slíka um­
ræðu. „Ég sé ekki ástæðu til þess að
ræða klám við foreldra mína. En það
væri ekkert feimnismál. Klám er bara
eðlilegur hlutur og ekkert til þess að
skammast sín fyrir.“
Einn viðmælandi tók undir orð
Andra. „Ég held að það séu allir með­
vitaðir um að klám sé eðlilegur hlutur
í dag. Það er allavega rosalega stór
markaður fyrir það. Það þarf enginn
að skammast sín fyrir það,“ sagði
hann. Ástæðan var einföld: „Þetta
er eðlilegur partur af lífi okkar allra.
Við viljum öll stunda kynlíf og á vissu
tímabili er fólk forvitið. Klámið er
auðveldasta leiðin til að nálgast kyn­
ferðislegt efni.“ Allir voru viðmælend­
ur blaðamanns sammála því.
Skrýtnum myndböndum dreift
Klámið fundu þeir á internetinu. Þar
sem klámið er svo aðgengilegt eru
þeir sannfærðir um að allir rekist ein­
hvern tímann á klám á netinu, hvort
sem það er viljandi eða óvart. „Þetta
er svo aðgengilegt að ég held að ungir
krakkar rekist oft á þetta án þess að
ætla sér það, því miður.“
Andri Már sagði að áhugavert
efni á netinu sé fljótt að berast á milli
manna. „Þannig að það er oft þannig
að krakkar sjá eitthvað sem einhver
hefur séð og sýnir þeim. Krakkar eru
mikið í því, sérstaklega eftir tilkomu
Facebook. Ef maður sér eitthvað
áhugavert þá deilir maður því,“ sagði
Andri Már og átti ekkert endilega við
klám eingöngu. „Fólk á mínum aldrei
er lítið í því að dreifa klámi, það var
meira um það þegar ég var yngri. Í
dag leitar maður klámið bara uppi ef
maður vill skoða það. Ég held að það
hafi reyndar allir á mínum aldri gert
það en það er enginn að auglýsa að
hann skoði klám á netinu. Við vitum
bara að þetta er eitthvað sem strák­
ar gera. Í mesta lagi er verið að deila
einhverjum nöfnum, ég held að það
sé enginn að senda myndbönd á
milli,“ sagði hann.
Myndbönd sem fara á flakk í dag
eru óvenjuskrýtin eða ofbeldisfull.
„Mikið af þessu efni er fáránlegt og
stundum hópast krakkar saman
yfir þessu en það er þá í gríni. Þegar
maður er lítill og vitlaus og vinir
manns sýna manni þetta þá hlær
maður bara að því,“ sagði einn. „Það
er helst að fólk deili þessum skrýtn­
ustu myndböndum þar sem leik­
ararnir eru í strumpabúningum eða
einhverju álíka.“
Annars er klámið einkamál. Þeir
horfa á það einir eftir að ljósin eru
slökkt og aldrei með kærustunni.
„Það er mjög súrt að tala um þetta,“
sagði einn og strákarnir eru ekki van­
ir því. Þótt strákar slengi einhverju
fram í gríni innan hópsins ræða þeir
alla jafna ekki eigin klámnotkun af
einhverri alvöru. „Klám er ekki eitt­
hvað sem fólk sest fyrir framan sjón­
varpið og horfir á saman til þess að
hafa gaman að því. En þetta er til og
þegar þú ert einn heima hjá þér þá
getur þú skoðað allan fjandann. Ég
myndi ekki segja að þetta sé feimnis­
mál en þetta er stundum óþægilegt,“
AuðveldAstA leiðin til Að
nálgAst næstA kvenlíkAmA
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir
blaðamaður skrifar ingibjorg@dv.is
„Það þýðir
samt ekki
að maður sé að
fara illa með
kvenmenn, maður
er bara graður
n Menntaskólastrákar ræða klám og klámnotkun n Segja klámið eðlilegan hluta af lífinu n Ekkert til þess að skammast sín fyrir
„Þú ferð í bíó með
foreldrum þínum
þar sem skilaboðin eru
þau sömu en lúmskari og
sökkva dýpra niður í undir-
meðvitundina á meðan
klámið er enn nett tabú
og alltaf „in your face“.
Ekkert til að skammast sín fyrir Andri
Már segir að strákar viti að það sé eðlilegur hluti
af lífinu að horfa á klám þótt það sé allur gangur
á því hversu mikið þeir tala um það eða nota
það. Það sé því ekkert til að skammast sín fyrir.