Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2011, Síða 28

28 | Fréttir 29. júlí – 2. ágúst 2011 Helgarblað
Þ
orsteinn Hjaltested borgaði
mest allra í opinber gjöld á
Íslandi fyrir árið 2010. Þor-
steinn er ekki þekktur mað-
ur en hann er einn af fáum
óðalsbændum á landinu. Hann hef-
ur á undanförnum árum auðgast
mjög á landsvæðinu á Vatnsenda þar
sem Kópavogsbær hefur reist mikla
íbúðabyggð. Harðvítugar deilur eru
á milli Þorsteins og föðurbræðra
hans vegna landsins en þar sem það
tilheyrði óðalsbúi föður hans, Magn-
úsar Hjaltested, var það Þorsteinn
einn og sér, elstur systkina sinna,
sem erfði allt.
Það var árið 1999 sem líf Þorsteins
breyttist til frambúðar þegar faðir
hans dó og hann erfði Vatnsenda-
landið. Fáir gátu gert sér í hugarlund
hversu mikið Þorsteinn ætti eftir að
auðgast á landinu. Skattgreiðslur
Þorsteins námu tæpum 162 milljón-
um króna fyrir árið 2010.
Matreiðslumaður í Víði
Þorsteinn Hjaltested er lærður mat-
reiðslumeistari og vann hann framan
af sem slíkur. Hann vann meðal ann-
ars, þegar hann var ungur að árum, í
matvöruversluninni Víði. Árið 1985
gaf hann Íslendingum góð ráð varð-
andi matargerð í grein sem birtist í
DV. Var hann þá yfirmatreiðslumað-
ur stórmarkaðarins Víðis í Mjóddinni.
Hann hóf nám á Hótel Loftleiðum
1980 og lauk námi þaðan 1984.
Þorsteinn hefur einnig komið að
rekstri ófárra veitinga- og kaffihúsa
en hann rak meðal annars Eldhúsið
í Kringlunni og Sundakaffi. Sunda-
kaffi var í raun matstofa og voru helstu
viðskiptavinirnir hafnarverkamenn.
„Hann tók að sér veisluna og fór létt
með að reiða fram mat fyrir fimm-
tíu manns,“ sagði góðvinur Þorsteins,
Ásgeir Þór Davíðsson veitingamaður
sem oftast er kenndur við karlaklúbb-
inn Goldfinger, um matseld vinar
síns í fermingarveislu dóttur sinnar í
Fréttablaðinu árið 2002.
Fékk milljarða frá vini sínum
Þorsteinn Hjaltested og Gunnar I.
Birgisson, fyrrverandi bæjarstjóri í
Kópavogi, hafa þekkst í mörg ár. Eft-
ir að Þorsteinn erfði jörðina þróaðist
samband þeirra úr vináttu í viðskipta-
samband en Þorsteinn skrifaði árið
2006 undir umdeildan samning við
Gunnar um að bærinn tæki 863 hekt-
ara af landinu eignarnámi og greiddi
Þorsteini rúmlega tvo milljarða króna
í bætur fyrir.
Gunnar var á þessum tíma bæjar-
stjóri í Kópavogi og var samningurinn
sérstaklega merktur sem trúnaðar mál.
Í samkomulaginu kom einnig fram
að Þorsteinn ætti að fá 300 lóðir und-
ir sérbýli á 35 hektara svæði á
jörðinni sem ekki hafði verði
tekið eignarnámi og að Þor-
steinn þyrfti ekki að greiða
neinn kostnað vegna fram-
kvæmda við lóðirnar. Þá kom
einnig fram að Þorsteinn ætti
að fá úthlutað 11 prósentum
af öllum íbúðum og atvinnu-
húsnæði sem úthlutað yrði á
svæðinu sem tekið yrði eign-
arnámi.
Eftir efnahagshrunið og
eftir að Gunnar Birgisson
hvarf úr stóli bæjarstjóra í
Kópavogi endaði málið fyrir
dómstólum. Hefur Þorsteinn
gert kröfu á Kópavogsbæ um
greiðslu 7 milljarða króna
vegna fyrrnefnds samnings að
viðbættum vöxtum.
Græddi um 8 milljarða á
samningnum
Verðmæti þessarar sáttar á
milli Þorsteins Hjaltested og
Kópavogsbæjar var metið
á 6,5 til 8 milljarða króna af
matsnefnd eignarnámsbóta
í febrúar árið 2007. Mats-
nefndin ákvað hins veg-
ar ekki upphæðirnar sem
Kópavogsbær ætti að greiða
til Þorsteins þar sem Kópa-
vogsbær og Þorsteinn hefðu
áður komist að samkomulagi um
það. Nefndin ákvað aðeins hversu
háan kostnað Kópavogsbær ætti að
greiða Þorsteini en það voru fimmtíu
milljónir króna. Bæjarráð Kópavogs
gaf það út í kjölfarið að þóknunin til
Þorsteins væri óeðlilega há og vildi fá
frekari skýringar á henni.
Fyrir þetta eignarnám Kópavogs-
bæjar höfðu nærri þúsund hektar-
ar af Vatnsendajörðinni verið teknir
af jörðinni, síðast tók Kópavogsbær
90,5 hektara eignarnámi árið 2000.
Svo mikið hefur verið tekið eignar-
námi af Vatnsendajörðinni að aðeins
um 40 hektarar eru eftir af henni.
Svolítið glúrinn í peninga-
málum
„Hann er stálheiðalegur eins og allt
þetta Vatnsendafólk er. Þetta er mjög
heiðarlegt fólk en skapmikið reynd-
ar,“ segir Ásgeir Þór um vin sinn að-
spurður hvernig persónu skatta-
kóngur Íslands hefur að geyma. Geiri
og Þorsteinn hafa þekkst í um þrjátíu
ár en þeir kynntust þegar Þorsteinn
vann á veitingastaðnum Næturgrill-
inu sem Geiri átti og rak. Eftir það
tókst vinskapur með þeim félögum
og hefur hann blómstrað á síðustu
áratugum. „Hann er góður vinur
vina sinna og góður fjölskyldufaðir.
Ég þekki hann allavega sem slíkan.
Góður heimilisfaðir, hann á tvo fal-
lega drengi og yndislega konu,“ seg-
ir Geiri um vin sinn. Vísar þar Geiri
til eiginkonu Þorsteins, Kaire Hjalte-
sted, frá Eistlandi, og sona hans
Björns Arnars, 7 ára, og Magnúsar
Péturs, 9 ára. Geiri segir að Þorsteinn
hafi kynnst Kaire í gegnum spila-
klúbb sem hann átti og Kaire vann á.
Það var fyrir um tíu árum.
Það liggur beinast við að spyrja
Geira hvernig peningarnir hafi farið
með Þorstein þar sem Geiri kynnt-
ist honum þegar hann starfaði í kjör-
búð. „Hann er nú svolítið glúrinn í
peningamálum,“ segir Geiri sem seg-
ir þó peningana ekki hafa breytt hon-
um. „Hann er bara eins venjulegur
og nokkur maður getur verið.
Hann lítur jafnt á alla, svo lengi
sem fólk er heiðarlegt að þá er
hann sáttur við það.“
Fjölskyldan í dómsmál við
Þorstein
Föðurbræður Þorsteins, Sigurð-
ur og Karl Hjaltested, hafa stefnt
honum fyrir dómstóla vegna
samkomulagsins við Gunnar
Birgisson. Telja bræðurnir að
Þorsteinn hafi með samkomu-
laginu brotið gegn erfðaskrá
föður Þorsteins, sem fékk jörð-
ina sjálfur í arf frá föður sín-
um. Í erfðaskránni segir að eig-
andi jarðarinnar megi ekki selja
Vatnsendajörðina né veðsetja
hana fyrir meira en 50 prósent
af fasteignamati jarðarinnar.
Bræðurnir telja hins vegar að
Þorsteinn hafi meðal annars
brotið gegn þessu ákvæði erfða-
skrárinnar með því að veðsetja
jörðina og með samkomulagi
við Kópavogsbæ um eignarnám
jarðarinnar sem undirritað var
í nóvember 2006. Þeir telja að
samkomulagið sé ekki annað en
samningur á milli kaupanda og
seljanda þó að svo hafi ekki ver-
ið formlega.
Forsaga þessara deilna um
Vatnsendajörðina er sú að árið
1969, þegar Sigurður og Karl voru sjö
og sex ára gamlir, voru þeir bornir
út af Vatnsendabænum ásamt móð-
ur sinni Margréti Hjaltested og hálf-
bróður sínum, Guðmundi Gíslasyni.
Móðir þeirra höfðaði þá dómsmál til
að reyna að fá hluta af jörðinni.
Magnús Hjaltested Einarsson
erfði Sigurð Kristján Hjaltested að
Vatnsenda eftir að hann dó barn-
laus árið 1940. Sigurður Kristján
eignaðist svo fimm börn, tvö þeirra
með síðari eiginkonu sinni, Margréti
Guðmundsdóttur. Þegar Sigurður
Kristján lést árið 1966 hófust mála-
ferli sem enduðu með því að Hæsti-
réttur úrskurðaði að elsti sonur Sig-
urðar Kristjáns skyldi erfa jörðina
einn, í samræmi við erfðaskrá Magn-
úsar Einarssonar. Það varð til þess
að Magnús Hjaltested erfði jörð-
ina, þrátt fyrir að vera aðeins frændi
Magnúsar Einarssonar. Þegar Magn-
ús lést svo árið 1999 var það elsti son-
ur hans, Þorsteinn, sem erfði jörðina.
32 lögreglumenn við útburðinn
32 lögreglumenn og fjöldi embættis-
manna sáu til þess að útburðurinn á
Margréti og sonum hennar gengi eft-
ir árið 1969. Hestamaður sem varð
vitni að útburðinum sagðist hafa hald-
ið að „geimfar væri lent á Vatnsenda“
því svo mikill hefði atgangurinn ver-
ið. Flytja átti tvo yngri drengina, Karl
og Sigurð, á upptökuheimili en þeim
hafði verið komið fyrir hjá vanda-
mönnum áður en lögreglan kom til að
framkvæma útburðinn.
Margrét ætlaði í kjölfar útburðarins
að fara með málið fyrir Mannréttinda-
dómstól Evrópu en það varð aldrei af
því, samkvæmt viðtali við hana í DV
árið 1990. Hún taldi að með útburð-
inum hefði verið brotið gróflega gegn
mannréttindum sínum og sona sinna.
Þegar ekki gekk að fara með málið fyr-
ir mannréttindadómstólinn sagðist
Margrét hafa reynt að gleyma þessu
Aðalsteinn Kjartansson
adalsteinn@dv.is
Kunnuglegt andlit í Víði Milljarða-
mæringurinn Þorsteinn vann um tíma
sem yfirmatreiðslumaður í matvöru-
versluninni Víði. ÚrKlippa Úr TíManuM
Trúnaðarskjalið
Trúnaður ríkti um samkomulag Þorsteins við Kópavogsbæ um
eignarnám bæjarins á stórum hluta Vatnsenda.
Milljarða-
mæringurinn
sem kokkaði
við höfnina
Hrókur alls fagnaðar Þorsteinn er mikill
veislumaður og hefur gaman af því að bjóða
fólki heim í samkvæmi, líkt og hann gerir
á jólunum, en dæmi eru um að 500 manns
hafi verið í mat hjá honum. Mynd Björn Blöndal
n Matreiðslumeistari er skattakóngur íslands 2010 n Erfði Vatnsendalandið og seldi undir íbúabyggð
n Krefst sjö milljarða króna vegna samnings við Gunnar Birgisson n Keypti heilan fjörð fyrir austan
„Telja bræðurnir að Þorsteinn hafi með
samkomulaginu brotið gegn erfðaskrá
föður Þorsteins, sem fékk jörðina sjálfur í arf
frá föður sínum.