Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2011, Síða 32

Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2011, Síða 32
Í vikunni voru birtar upplýsingar úr skatta- og álagningarskrám ríkis- skattstjóra. Líkt og alltaf gerist þegar þessar upplýsingar eru birtar á ári hverju er tekist á um réttmæti þess að gera þær opinberar. Að minnsta kosti ein góð, sértæk ástæða er fyrir því að gera þessar upplýsingar opinberar á Íslandi árið 2011: Íslenska efnahags- hrunið. Ástæðan verður rakin hér á eftir. Þegar þessi umræða um birtingu skattaupplýsinganna fer fram á sér yfirleitt stað önnur, skyld umræða um réttmæti skattakerfisins eins og það er hverju sinni. Í kjölfar efnahagshrunsins hafa ver- ið teknir upp nýir, tímabundnir skatt- ar sem ýmsum þykja óréttlátir. Meðal þessara skatta má nefna auðlegðarskatt og viðbótarauðlegðarskatt, sem nú er lagður á í fyrsta sinn. Þessir skatt- ar lenda eingöngu á þeim efnameiri í samfélaginu þar sem einstaklingur þarf að eiga eignir upp á meira en 75 millj- ónir króna til að greiða skattinn. Svip- aða sögu má segja um viðbótarauð- legðarskattinn. Nær 5.000 einstaklingar greiddu þennan auðlegðarskatt árið 2010. Segja má að þetta séu 5.000 auð- ugustu einstaklingar landsins. Þessir nýju skattar hafa leitt til þess að sérfræðingar í skattamálum hafa tal- að um að skattar hafi sjaldan eða aldrei verið eins háir, og hugsanlega óréttlátir, og um þessar mundir. Þannig heyrði ég endurskoðanda með um 30 ára starfs- reynslu segja í vikunni að „skattpíning“ á Íslandi hefði aldrei verið eins mikil í hans minni. Ekki má hins vegar gleyma því að þessi umrædda „skattpíning“ er tíma- bundin og hugsuð sem viðbragð við íslenska efnahagshruninu og þeirri kreppu sem það hefur óhjákvæmilega leitt af sér. Til að mynda á að afnema auðlegðarskattinn eftir árið 2012. Á meðan þarf eignafólk, bæði stóreigna- fólk og aðrir sem nurlað hafa saman eignum upp á meira en 75 milljónir yfir ævina, að sætta sig við að greiða um 1,5 prósent af þessum eignum til ríkisins. Vel kann að vera að það síðarnefnda sé óréttlátt, meðal annars í þeim tilfellum þar sem fólk er sest í helgan stein og ætlar að reyna að lifa af eignum sínum til æviloka. Ein af ástæðunum fyrir því af hverju þessi auðlegðarskattur er hins vegar réttlátur í einhverjum tilfellum er sú að hann lendir meðal annars á mörg- um þeirra sem lögðu grunn að auðlegð sinni meðan eigna- og hlutabréfaverð var uppblásið á Íslandi á árunum fyrir hrunið: Á fólki sem græddi ótrúlegar fjárhæðir á íslensku efnahagsbólunni. Ofarlega á listanum yfir hæstu skatt- greiðendur eru til dæmis Sigurður Sig- urgeirsson sem fékk himinhátt verð, 3,5 milljarða, fyrir verktakafyrirtæki sitt þegar hann seldi það árið 2007. Hinn nú gjaldþrota fjárfestingarbanki VBS – eitt glórulausasta fjármálafyrirtæki í Íslandssögunni – fjármagnaði kaupin. Sömu sögu má segja að hluta til um Guðbjörgu Matthíasdóttur sem seldi FL Group hlutabréf sín í Trygginga- miðstöðinni fyrir um 18 milljarða árið 2007, Einar og Benedikt Sveinssyni sem seldu Íslandsbanka Sjóvá árið 2003 og Ingunni Wernersdóttur sem fékk fimm milljarða fyrir hlut sinn í eignarhalds- félaginu Milestone árið 2005. Fleiri slík dæmi mætti telja upp. Auðlegðarskatturinn leggst vitan- lega hvað þyngst á slíkt stóreignafólk en í því felst ákveðið réttlæti. Fé þess er vitanlega ekki illa fengið en gróðinn af þessum auði sem nú er skattlagð- ur byggði á eignamati sem átti sér litla eða enga stoð í raunveruleikanum og endurspeglaði ekki raunveruleg verð- mæti eignanna sem seldar voru. Með upplýsingunum úr skattaskránum fær almenningur meðal annars að vita hverjir af þeim sem auðguðust á slíkan óréttlátan hátt í góðærinu greiða eitt- hvað af auði sínum aftur til samfélags- ins, og hverjir gera það ekki. 32 | Umræða 29. júlí – 2. ágúst 2011 Helgarblað tryggvagötu 11, 101 reykjavík Útgáfufélag: Dv ehf. Stjórnarformaður: Lilja Skaftadóttir Ritstjórar: jón trausti reynisson, jontrausti@dv.is og reynir traustason, rt@dv.is Fréttastjóri: Ingi Freyr vilhjálmsson, ingi@dv.is Umsjón helgarblaðs: Ingibjörg Dögg kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is Umsjón innblaðs: Ásgeir jónsson, asgeir@dv.is DV á netinu: dv.is Aðalnúmer: 512 7000, Ritstjórn: 512 7010, Áskriftarsími: 512 7080, Auglýsingar: 512 7050. Smáauglýsingar: 512 7004. Umbrot: Dv. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur. DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. réttlætið í auðlegðarskatti Leiðari Ingi F. Vilhjálmsson fréttastjóri skrifar. Bókstaflega Verðlaun Davíðs n Athygli vekur að einn af aðalleik- urum hrunsins, Davíð Oddsson, er með laun upp á 3,8 milljónir á mán- uði. Af þessum peningum koma rúmar tvær milljónir frá íslenskum almenningi sem eftirlaun ráð- herra eða starfs- lokagreiðslur seðlabanka- stjóra. Þykir það vel í lagt ef miðað er við að Davíð hélt um stýrið þegar Seðlabankinn varð gjaldþrota. Þá er óhætt að fullyrða að hann hafi verið í lykilhlutverki við að steypa Íslandi í hrunið. Ráðning framlengd n Mikið hefur verið spáð og spekúlerað í því hvort eigendur Morgunblaðsins muni losa sig við Davíð Oddsson í haust þegar tvö ár verða liðin frá ráðningu hans. Nú heyrist því fleygt að Guðbjörg Matthíasdóttir, athafnakona í Vestmanna- eyjum, og meðreiðarsveinar hennar hafi ákveðið að halda Davíð fram yfir næstu þingkosningar. Það veltur þó væntanlega á því hvort ritstjórinn vill sjálfur sitja áfram eða vindur sér í hinn pólitíska slag og gerir alveg út af við Sjálfstæðisflokkinn. Ari er gulls ígildi n Ætla má að rekstur 365 fjölmiðla- samsteypunnar sé í miklum blóma ef litið er til launa toppanna þar. Af efstu stjórn- endum er enginn með undir milljón krónum á mánuði í laun. Sjálfur forstjór- inn, Ari Edwald, er með næstum því fimm milljónir í hverjum mánuði, eða góð árslaun venjulegs launa- manns. Til þess að standa undir launum forstjórans þarf rúmlega 600 áskrifendur Stöðvar 2. Segja má að Ari sé samkvæmt þessu þyngdar sinnar virði í gulli. Óæskilegur læknir n Hannes Sigmarsson, fyrrverandi yfirlæknir í Fjarðabyggð sem stjórn HSA rak úr starfi sökum meints fjár- dráttar, var sem kunnugt er sýkn- aður af áburð- inum. Hann fær þó ekki starf sitt aftur fremur en eiginkona hans, Guðrún Helga Jónsdóttir, sem í framhaldinu var rekin úr starfi læknaritara. En þótt Hannes þyki ekki nothæfur og sé óæskilegur á heimaslóðum kunna aðrir að meta starfskrafta hans. Hannes hefur undanfarið starfað hjá Heilbrigðisstofnun Suðurnesja við góðar vinsældir. Hann leysir þar af sem yfirlæknir og forstöðulæknir en býr þó áfram á Eskifirði. Sandkorn V erslunarmannahelgin er uppá- haldshelgi Svarthöfða. Þetta er sú helgi ársins sem markar upphaf haustins en er jafnframt hápunktur sumarins. Um þetta leyti er fólk að flykkjast á hinar ýmsu útihá- tíðir. Flestir á leið til Eyja til að hlusta á Árna Johnsen syngja brekkusönginn og drekka í sig menningu eyjaskeggja af stút. Í Vestmannaeyjum mega menn nefnilega drekka að vild á meðan þeir skaða ekki aðra með ölæði sínu. M inningarnar hrannast að þegir þessi móðir allra helga nálgast. Fyrir 40 árum var ein vinsæl- asta hátíðin haldin í Húsafelli. Hún bar þá mögnuðu yfirskrift Bind- indismótið í Húsafelli og snérist árlega upp í andhverfu sína. Áfengi var að sjálfsögðu harðbannað á svæðinu sem þýddi að þúsundir manna stunduðu þá íþrótt af kappi að smygla brennivíni inn á svæðið. F rumlegasta smyglið var væntan- lega hjá starfsmanni niðursuðu- verksmiðjunnar Ora sem planaði smyglið tímanlega. Hann setti vinnslulínuna fyrir grænar baunir í gang en hafði eingöngu vodka á dós- unum. Og mikið af því. Þegar hann var stöðvaður í hliðinu leyfði hann um- svifalaust að leitað yrði í bílnum. Lög- gæslumenn ráku upp stór augu þegar þeir sá að eina nesti mannsins var kassi af grænum baunum. ,,Já, ég er mikið fyrir baunir,“ sagði hann pollrólegur og slapp í gegn. Annar smyglari varð sér úti um sprautu og nál. Síðan keypti hann nokkur kíló af appelsínum. Hann stakk nálinni í gegnum börkinn og saug út safann. Síðan setti hann ís- lenskt brennivín í sprautuna og fyllti aftur á appelsínuna. Úr þessu urðu til nokkur kíló af brennivínsappelsínum. Leitarmenn í Húsafelli keyptu það síð- an að gesturinn væri einstaklega mikið fyrir appelsínur. Ávextirnir dugðu alla hátíðardagana og urðu til þess að ylja mörgum um hjartaræturnar. S á seinheppnasti af smyglur- unum var líklega sá sem lagði á sig langferð í Húsafell tveim- ur vikum fyrir bindindismót. Hann hafði í farteskinu heilan kassa af víni. Sá fyrirhyggjusami kom sér inn á fyrirhugað svæði hátíðarinnar með skóflu. Eftir að hafa valið sér stað gróf hann holu, kom áfenginu fyrir, og mokaði yfir. Þetta virtist vera pottþétt aðferð. Okkar maður mætti síðan á hátíðina og slapp að sjálfsögðu brosmildur í gegnum leit- ina. En svo kom babb í bátinn. Eftir að gesturinn var búinn að tjalda hugaði hann að holu sinni. Skelfing- in blasti við. Skátar og gæslumenn höfðu reist tjald sitt yfir smyglinu. Hann var þurrbrjósta alla helgina á meðan appelsínumaðurinn og baunamaðurinn drukku sér til óbóta. En hann átti nóg af víni þegar gestirnir voru á heimleið í þynnk- unni. Þegar skátarnir tóku tjaldið sitt læddist hann að holunni og náði í allt vínið til þess eins að fara með það heim aftur. Baunir og appelsínur Svarthöfði „Ég er svo stoltur af þessu lagi að ætli maður setji það ekki bara á legstein- inn hjá sér.“ n tónlistarmaðurinn Berndsen um nýja lagið sitt, Úlfur úlfur, sem hann gerði með Bubba Morthens. – DV „Mér finnst það með endemum að lesa hálf- gerða þórðar- gleði hjá ýmsum yfir því að það gangi illa í Evrópu, burtséð frá afstöðu manna til Evr- ópusambandsins.“ n Steingrímur J. Sigfússon fjármála- ráðherra um skoðanir íslendinga á stöðu efnahagsmála í evrópu. – Fréttablaðið „Út í slíka vitleysu fer Evr- ópusambandið ekki.“ n Össur Skarphéðinsson utanríkisráð- herra um hugsanlegt bann evrópusam- bandsins við innflutningi á íslenskum sjávarafurðum vegna makríldeilunnar. – DV „Hann vildi greinilega gera sem mest, drepa sem flesta til þess að fá sem mesta athygli.“ n Gísli H. Guðjónsson, réttarsálfræð- ingur og prófessor við king’s College í London, um norska hryðjuverkamanninn anders Breivik. – Morgunblaðið J a, hvort vilt þú kúk eða klór? spurði sundlaugarvörðurinn konuna sem kvartaði undan sviða í augunum. Konan svaraði engu en fór uppúr, settist í heita pott- inn og hlustaði á umræður um brjál- æðinga, perra og presta. Umræðurnar snerust um messu. En messunni höfðu víst stýrt menn sem, hér í eina tíð, stóðu með ein- hverri biskupsblók sem hafði notið þess að níðast á konum. Já, og svo var fólk farið að ræða um það hvernig stæði á því að ríkissjóður tæki að sér að greiða skaðabætur vegna afglapa presta. En einsog gefur að skilja þá er sjaldan ein báran stök í heita pottin- um. Fólk vildi meina að fölsku prest- arnir sem tónuðu í messunni hefðu verið að ræða um voðaverk sturl- aðs manns, sem í nafni kristilegrar hægrimennsku sagðist vera að vara heiminn við afleiðingum tilslökunar. Grimmúðleg geðveiki þessa kross- fara var sótt í öfgatrú hins hreinrækt- aða hégóma sem boðberar trúfélaga eru þekktir fyrir. Sögð er sagan af því hvernig við, kristnir hvítir menn, erum betri en aðrir menn, vegna þess að við trúum á fullkomnara kjaftæði en hinir. Spjallið í pottinum var að taka á sig stórkostlega mynd þegar ungur háskólastúdent sagði að kirkjan væri einsog stjórnmálaflokkur sem hefði það yfir aðra flokka að þurfa aldrei að fara í kosningar; musterisriddarar kirkjunnar fengju laun, hvernig sem þeir svo færu með vald sitt. Konan með augnsviðann þagði en hugsaði með sér, að auðvitað hefðu hinir misvitru messugjörðar- menn haft efni á að gagnrýna hinn geðveila byssumann, jafnvel þótt þeir hefðu sama boðskap og hann fram að færa. Í nafni hins himneska hégóma er svo auðvelt að gera alla aðra seka en akkúrat þann sem hefur orðið hverju sinni. Í húsi Drottins eru vistaðar marg- ar verur. Þeir sem hafa leyfi til að þvaðra um himneskan helgidóm sem verndar einungis þá sem eru í sama trúfélagi og ræðumennirn- ir sjálfir, þeir eru svo heppnir að fá peninga frá okkur hinum til að greiða fyrir afglöp sín. Réttarhöld kirkjunn- ar fara að vísu fram fyrir opnum dyr- um og okkur er sagt að það sé ókeyp- is inn. Staðreyndin er þó sú, að við borgum fyrir hverja einustu messu og við greiðum mönnum laun fyr- ir að halda himneskum hégóma og háðuglegri trúarhræsni á lofti. –Það er kúkur í lauginni og það er ekki nóg að fylla allt af klór, það þarf að skipta um vatn, sagði konan með augnsviðann og fór. Á meðan klerkar kýla vömb og kreista refsivendi þá falla ótal fórnarlömb fyrir þeirra hendi. Skáldið skrifar Kristján Hreinsson Himneskur hégómi „Sögð er sagan af því hvernig við, kristnir hvítir menn, erum betri en aðrir menn, vegna þess að við trúum á fullkomnara kjaftæði en hinir. „ Í kjölfar efnahags- hrunsins hafa verið teknir upp nýir, tíma- bundnir skattar sem ýms- um þykja óréttlátir.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.