Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2011, Síða 49

Dagblaðið Vísir - DV - 29.07.2011, Síða 49
E kki dugir að afgreiða hryðjuverk Anders Breiviks sem níðings- verk vitstola vígamanns, ein- hvers vitleysings sem hafi tapað glórunni. Geðsjúklings. Ekki frekar en að liðsmenn al-Kaída séu allir haldn- ir sömu klínísku geðröskuninni. And- ers Breivik er þvert á móti skilgetið afkvæmi stjórnmálastefnu sem legið hefur í iðrum Evrópu í heila öld: fas- ismans. Sem lagði álfuna í rúst á fyrri hluta liðinnar aldar. Nýfasískar hreyf- ingar fóru svo að sækja í sig veðrið á nýjan leik á síðari hluta tuttugustu aldar og hafa nú breiðst út um álfuna eins og illkynja krabbamein. Voðaverk Breiviks er aðeins ein birtingarmynd þeirrar hörku sem færst hefur í stjórnmálin. Rauveruleg hætta er á víxlverkun ógnar og auk- innar pólaríseríngar á milli öfgastefna af ýmsu tagi sem leitt getur til alls kon- ar átaka. Þjóðrembuvírusinn Þjóðarframvarðarflokkur Jean Mar- ie Le Pen í Frakklandi og Framfara- flokkur Mogens Glistrup í Danmörku voru fyrstir hægri öfgaflokka til að ná lýðhylli á áttunda áratugnum, Frelsis- flokkur Jörgs Haider í Austurríki á þeim níunda og svo reis Flæmska blokkinn í Belgíu undir lok aldarinn- ar. Á fyrsta áratug nýrrar aldar hef- ur Frelsisflokkur Geerts Wilders gert usla í Hollandi, Jobbik-flokkurinn svo gott sem lagt Ungverjaland undir sig og Breski þjóðernisflokkurinn undir forystu Nicks Griffin náð skjótum ár- angri. Sjá má framrás samsvarandi hreyfinga í Grikklandi, Ítalíu, Rúmen- íu og í Slóvakíu. Og út um alla Austur- Evrópu. Á Norðurlöndunum færðust Danski þjóðarflokkurinn undir for- ystu Piu Kjærsgaard og Norski fram- faraflokkurinn með lítilli fyrirhöfn af jaðrinum og inn á svið viðurkenndra almennra stjórnmála. Nýjustu dæmin eru Sannir Finnar og Svíþjóðardemó- kratarnir sem náðu góðum árangri í nýliðnum þingkosningum. Áherslan er vissulega svolítið mis- munandi eftir löndum en sænski fræðimaðurinn Jens Rydgren hefur greint einkenni þessara þjóðernis- öfgaflokka sem hafa sameinast í and- úð í garð útlendinga – sér í lagi mús- lima. Innflytjendur af öðrum uppruna eru sagðir þynna út evrópsk þjóðar- einkenni, grafa undan samfélags- gerðinni, auka glæpatíðni og stela at- vinnu auk þess að éta velferðarkerfið inn að beini. Nýfasískir hægriflokkar sameinast einnig um upphafningu eigin þjóðernis og ásökun á hendur stjórnmálastéttinni fyrir að vera úr takti við venjulegt fólk. Fyrir vikið hafa þeir liðna tvo áratugi náð aukinni al- mennri lýðhylli. Öfgastefnan Allt þetta endurspeglast í hatursfullu stefnuriti Breiviks upp á 1.518 síð- ur. Hann segist vera í réttlátri baráttu gegn því sem hann kallar menningar- marxisma sem á að hafa grafið um sig á Vesturlöndum. En þrátt fyrir ýmsa óra og sérviskuraus heldur hann sig að mestu nokkurn veginn innan hefð- bundinnar orðræðu hægri öfgaflokka. Svo vekur ugg að þótt skoðanir hans séu vitaskuld fráleitar og sum- part glæpsamlegar eru þær settar fram í röklegu innbyrðis samhengi. Hann er andvígur fjölmenningu, hnattvæð- ingu, sósíalisma, femínisma, Evrópu- sambandinu, fjölmiðlum, hommum og félagsfræði sem hann vill útrýma. Hins vegar hrífst hann af þjóðríkinu, norrænni menningu, kristinni trú, hvíta kynstofninum, musterisridd- urum, krossferðunum og hægri öfga- flokkum. Íslandsórar Ísland kemur alloft, eða 23 sinnum, fyrir í stefnuriti Breiviks. Hann virð- ist haldinn svipuðum órum og marg- ir skoðanabræðra hans um að hér sé að finna hreinustu arísku gen- in – að landið sé því einhvers kon- ar fyrirmyndarríki nýnasista. Þó svo að flest okkar hristi nú bara haus- inn yfir svona endemis dellu þá hafa samt fjölmargar hreyfingar hér á landi fylgt álíka stefnu, svo sem í samtökum þjóðernissinna á fjórða áratugnum og í Þjóðvarnarfélaginu á þeim fimmta. Á áttunda og níunda áratugnum var starfræktur félagsskapurinn Norrænn kynstofn sem barðist gegn blöndun við fólk af erlendum uppruna, Félag íslenskra þjóðernissinna var stofnað skömmu fyrir aldamótin og hélt um hríð uppi merkjum kynþáttahyggj- unnar þar til Félag framfarasinna tók við keflinu. Til skamms tíma (á árunum 2006 til 2008) sótti Frjálslyndi flokkur- inn í þessa smiðju í umræðum um innflytjendur. Í seinni tíð hafa skipu- lagðar þjóðernishreyfingar sprottið upp á nýjan leik sem sumar hverjar eiga í nánu samstarfi við öfgahreyf- ingar erlendis, svo sem Combat 18 og nýnasista í Blood&Honor-alþjóða- samtökunum. Að auki hefur stjórnmálaumræða á Íslandi löngum verið gegnsýrð af þjóðernishugmyndum og órum um yfirburði Íslendinga. Því miður virð- ist margt í hugmyndaheimi nýfasískra hreyfinga falla í frjóan jarðveg á Ís- landi. Enn meiri fjölbreytni Skotmark Breiviks var ekki valið af handahófi. Verkmannaflokkurinn – með ungliðahreyfinguna (AUF) í fylkingarbrjósti – hefur haldið uppi virkastri andstöðu við þjóðernis- stefnu Framfaraflokksins, sem Brei- vik tilheyrði til skamms tíma. Mér vitanlega er þetta í fyrsta sinn sem viðlíka árás er gerð á einn tiltekinn stjórnmálaflokk. Ætlunin var að út- rýma flokknum. Það tókst ekki. Magnað hefur verið að fylgj- ast með æðrulausum viðbrögðum Norðmanna við voðaverkunum. Auðvelt væri að mæta hryðjuverkum með enn meiri hörku – eins og varð raunin í kjölfar árásanna í Banda- ríkjunum árið 2001. Þvert á móti segja leiðtogar Norðmanna nú að opna beri samfélagið og víkka faðm Noregs enn frekar, auka við lýðræði, umburðarlyndi og fjölbreytni. Það er enda eina vitið – og svo sannarlega til eftirbreytni. Umræða | 49Helgarblað 29. júlí – 2. ágúst 2011 Réttlætið í auðlegðarskatti Hvað ætlar þú að gera um verslunarmannahelgina? „Vinna og fara í grill.“ Rakel Snorradóttir 22 ára námsmaður Úff, ekki hugmynd.“ Baltasar Breki Samper 22 ára námsmaður „Algerlega óákveðið. Ég kíkti á spána og það er súr veðurspá um allt land.“ Hafsteinn Hafsteinsson 39 ára sáttamiðlari „Skila bókinni minni í próförk, vera viðstödd hjónavígslu og fara vonandi á Innipúkann.“ Tinna Þóru- og Þorvaldsdóttir „Fara á útihátíð í vesturbæ Reykjavíkur.“ Dóra Björk Guðjónsdóttir 25 ára námsmaður Myndin Óþægilegir búningar Þessir dýraverndunarsinnar sjást iðulega á vappi í miðbæ Reykjavíkur klæddir í hvalabúninga. Samkvæmt skammstöfum á sporðinum eru þau hér á vegum Alþjóðlega dýraverndunarsjóðsins, IFAW. MynD: HÖRðuR SvEinSSon Maður dagsins Tefldi í heita pott- inum Stefán Bergsson Stefán Bergsson, framkvæmdastjóri Ská- kakademíu Reykjavíkur, vakti athygli í heita pottinum í Laugardalslauginni á fimmtudag þar sem hann hrinti af stað skákátaki ásamt Braga Þorfinnssyni, landsliðsmanni í skák, með því að tefla í pottinum. Með átakinu er reynt að breiða út skákáhuga og verður taflsettum dreift á marga almenningsstaði í tilefninu. Hver er maðurinn? „Stefán Bergsson, framkvæmdastjóri Skákakademíu Reykjavíkur.“ Hvað drífur þig áfram? „Brennandi áhugi á skák og ást á konu minni.“ Hvað finnst þér best að borða? „Það er nautasteik.“ Hvaða áhugamál átt þú fyrir utan skák? „Það er skák og bootcamp.“ Er skák íþrótt? „Skák er lífið.“ Hefur þú teflt lengi? „Já, í tuttugu ár. Ég byrjaði þegar ég var sjö ára hjá Skákfélagi Akureyrar. Þá byrjaði ég að fara á æfingar og afi og pabbi fóru að kenna mér.“ Hvað er skrítnasti staðurinn sem þú hefur teflt á? „Á baðhúsi í Búdapest.“ Eru allir í fjölskyldunni áhugamenn um skák? „Nei, það er nú ekki alveg hægt að segja það en skákgenin eru þó í ættinni.“ Hvaða átak voruð þið að setja af stað? „Það heitir Skák út um allt og er í rauninni mjög einfalt og skemmtilegt verkefni og snýst um að skákvæða Reykjavík og dreifa taflsettum á sem flesta almenningsstaði.“ Stefna – ekki bara sturlun Dómstóll götunnar „Því miður virð- ist margt í hug- myndaheimi ný-fasískra hreyfinga falla í frjóan jarðveg á Íslandi. Kjallari Dr. Eiríkur Bergmann

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.