Dagblaðið Vísir - DV - 04.11.2011, Síða 17
Fréttir | 17Helgarblað 4.–6. nóvember 2011
Þau kaupa upp Ísland
Skúli Mogensen
Bakgrunnur: Skúli Mogensen var einn af stofnendum hugbúnaðarfyrir-
tækisins Oz. Hann var forstjóri félagsins og átti í því stóran hlut. Þegar fyrir-
tækið fór á hliðina um aldamótin 2000 leysti Landsbankinn bréf Skúla til
sín. Hann skuldaði bankanum um milljarð þegar mest lét og þurfti bankinn
að afskrifa um 400 milljónir króna af skuldum hans við bankann. Björgólfur
Thor Björgólfsson og aðrir eigendur Samsonar fengu afslátt af bankanum
út af þessum afskriftum Skúla og annarra í bankanum.
Eftir einkavæðingu Landsbankans eignaðist Skúli leifarnar af Oz, ásamt
nokkrum öðrum fyrrverandi stjórnendum fyrirtækisins, og fór með til
Kanada þar sem hann byggði það upp. Árið 2008 seldi Skúli Oz svo til
finnska farsímarisans Nokia fyrir verð sem talað var um að hlypi á nokkrum
milljörðum króna. Eftir hrunið flutti Skúli svo aftur til Íslands með fúlgur fjár
og hefur haslað sér völl í viðskiptalífinu svo eftir hefur verið tekið með fjár-
festingum MP banka, gagnaverinu Thor, Securitas og flugfélaginu WOW.
Fjárfestingar eftir hrun:
n Stærsti hluthafi MP banka (17,5 prósent)
n Hluthafi í Securitas
n Eigandi WOW Air
n Eigandi Thor Data Center
n Eigandi tölvuleikjaframleiðandans Caoz
n Jarðir í Hvalfirði
Árni Hauksson og Hallbjörn Karlsson
Bakgrunnur: Árni og Hallbjörn keyptu Húsasmiðjuna ásamt
Baugi árið 2002 af afkomendum Snorra Halldórssonar sem
stofnaði fyrirtækið á sínum tíma. Árni og Hallbjörn, sem báðir
eru menntaðir verkfræðingar, eru gamlir skólafélagar og bjuggu
saman í Bandaríkjunum á námsárum sínum. Þeir seldu Baugi um
55 prósenta hlut í Húsasmiðjunni árið 2005 fyrir upphæð sem
talið er að hafi numið um 3 milljörðum króna.
Þeir fóru nokkuð klakklaust í gegnum hrunið en þeir eru jafnan
taldir mjög skynsamir og áhættufælnir fjárfestar. Margir leituðu
til þeirra með boð um fjárfestingar fyrir hrun en fengu yfirleitt
neikvætt svar sem útskýrir að mörgu leyti hvers vegna þeir eru
jafn vel staddir og raun ber vitni. Þeir seldu fyrirtæki sem þeir
tóku þátt í að byggja upp í þrjú ár, Húsasmiðjuna, fyrir metfé og
sátu svo á peningunum næstu árin en tóku ekki gylliboðum um
fjárfestingar á Íslandi. Á þessu ári hafa þeir keypt samtals 44
prósenta hlut í Högum, ásamt nokkrum lífeyrissjóðum, fyrir um
5,4 milljarða króna.
Fjárfestingar eftir hrun:
n 44 prósenta hlutur í smásölurisanum Högum (Bónus, Hagkaup, Útilíf o.fl.)
Kristinn Aðalsteinsson
Bakgrunnur: Kristinn Aðalsteinsson auðgaðist um nærri 2 milljarða
króna árið 2007 þegar hann seldi hlut sinn í útgerðarfyrirtækinu Eskju
á Eskifirði. Hann er sonur Aðalsteins Jónssonar, Alla ríka eins og hann
var kallaður, sem var einn stöndugasti útgerðarmaður landsins á
seinni hluta síðustu aldar.
Eftir sölu hlutabréfanna í Eskju hélt Kristinn til Lundúna og er skráður
til heimilis þar í landi samkvæmt Þjóðskrá. Frá árinu 2007 hefur hann
stundað ýmiss konar fjárfestingar þar í landi, meðal annars með bresk
skuldabréf. Hann hefur þó aukið umsvif sín hér á landi allverulega eftir
bankahrunið 2008 eins og sést á fjárfestingum hans. Hann tók þátt
í hlutafjáraukningu MP banka fyrr á árinu, á rúmlega 2 prósenta hlut
í bankanum og var einn fjárfestunum sem keyptu öryggisfyrirtækið
Securitas af þrotabúi fjárfestingarfélagsins Fons. Þá keypti hann nærri
helmingshlut í iðnfyrirtækinu Límtré Vírneti í Borgarnesi af Lands-
bankanum fyrr á árinu.
Einn nánasti samstarfsmaður Kristins í fjárfestingum er dóttir hans
Guðbjörg Kristbjörg Kristinsdóttir sem er menntaður viðskiptafræð-
ingur. Hún er til dæmis varamaður í stjórn MP banka.
Fjárfestingar eftir hrun:
n 2 prósenta hlutur í MP banka
n Hlutur í Securitas
n 45 prósenta hlutur í Límtré Vírneti
Guðmundur Steinar Jónsson
Bakgrunnur: Guðmundur Steinar Jónsson er einn af Sjólaskipssystkinunum svokölluðu.
Hin heita Berglind, Haraldur og Ragnheiður. Fjölskyldan auðgaðist gríðarlega árið 2007
þegar hún seldi erlenda starfsemi Sjólaskipa og tengdra félaga til Samherja fyrir um 140
milljónir evra, um 12 milljarða króna á gengi þess tíma. Sjólafjölskyldan hafði undanfarin
tíu ár þar á undan gert út átta skip við Máritaníu og Marokkó í Afríku. Systkinin eru börn
Jóns Guðmundssonar, fyrrverandi forstjóra og eiganda Sjólaskipa.
Fjárfestingar eftir hrun:
n 9 prósenta hlutur í MP banka í gegnum einkahlutafélagið Mizar – Berglind systir hans
á 2,3 prósent í bankanum í gegnum einkahlutafélagið Alkor
n Hluthafar í 600 milljóna skemmtigarði sem verður opnaður í Smáralind í nóvember
n Ætluðu að kaupa Sjóvá með Heiðari Má Guðjónssyni í fyrra
Helstu fjárfestarnir eftir hrun
Stórtækur Skúli
Mogensen hefur verið
langstórtækasti
fjárfestir landsins
eftir hrun. Skúli sést
hér ásamt Gunnari
Karli Guðmunds-
syni, fyrrverandi
forstjóra MP
banka, og Þorsteini
Pálssyni, stjórnar-
formanni MP banka,
þegar kaup hans á
bankanum voru kynnt
fyrr á árinu.
Íslands. Þetta eru þó einungis
nokkur dæmi.
Bankarnir halda að sér
höndum
Bankarnir, eigendur fasteignanna,
hafa einnig verið tregir til að selja
þessar eignir þó svo að mikill
áhugi sé meðal fjárfesta á mörgum
þeirra samkvæmt heimildum DV.
Landsbankinn óskaði reyndar eftir
tilboðum í nokkrar fasteignir í eigu
eins dótturfélags Regins, Regins 3,
síðla árs í fyrra en engin tilboð bár-
ust þar sem eignirnar þóttu ekki
merkilegar. Þá reyndi Reginn að
selja verslunarmiðstöðina Smára-
lind síðla árs í fyrra. Tvö tilboð bár-
ust og var þeim báðum hafnað.
Líkt og gildir um stefnu bank-
anna hvað varðar yfirtekin fyrir-
tæki hafa þeir það líka á stefnu-
skránni að selja þær fasteignir sem
þeir taka yfir um leið og þeir telja
það hagkvæmt. Í reglum Arion
banka um starfsemi fasteigna-
félagsins Landfesta segir til dæm-
is: „Stefnt er að því að selja félagið
og/eða eignir þess um leið og hag-
kvæmt er.“
Þessi regla er hins vegar háð
túlkun fjármálafyrirtækjanna á því
hvenær það telst vera hagkvæmt
að selja fasteignirnar. Í einhverjum
tilfellum getur það þjónað betur
hagsmunum eigenda fasteignanna
að eiga þær áfram, til dæmis vegna
langra og hagstæðra leigusamn-
inga við leigutaka þeirra.
Þannig hafnaði Reginn tilboð-
um í Smáralindina á þeim forsend-
um að fyrirtækið væri í góðum
rekstri. Í tilkynningu frá eiganda
Smáralindar kom fram: „Félagið er
í góðum rekstri og hefur sýnt stöð-
uga afkomu síðustu misseri, allt
bendir því til að félagið muni halda
áfram að styrkjast. Með hliðsjón af