Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2014, Síða 34

Helgarblað 7.–10. mars 201434 Fólk Viðtal
og útskýrt eitthvað fyrir fólki um það
sem er að gerast úti í heimi og það
er líka mjög gaman þegar maður fær
send þakkarbréf. Svo er ekki verra ef
maður getur verið með uppistand á
kvöldin og fengið fólk til að hlæja. Það
gefur mér mjög mikið.“
Tókst að fara að lifa lífinu
„Síðustu ár hafa verið svo rosalega
ólík því sem ég er vanur. Öll mín full-
orðinsár hafa verið rosaerfið og þung
þar sem hver dagur er mjög erfiður,
en síðustu þrjú, fjögur ár hefur allt
verið miklu léttara einhvern veginn.
Ég hefði til dæmis aldrei farið í uppi-
standskeppni fyrir nokkrum árum,
mér hefði ekki dottið það í hug, hvað
þá þorað að eignast barn og stofna
fjölskyldu,“ segir Gunnar. Spurður um
mögulega ástæðu hinnar bættu líð-
anar svarar hann:
„Það þarf hver og einn að finna
sína leið. Mér tókst einhvern veginn
að fara að lifa lífinu meira og hafa
minni áhyggjur af hlutunum. Maður
ræður svo litlu um eigin örlög, en því
sem maður ræður verður maður að
vinna í. Þó maður geti ekki ráðið við
restina verður maður allavega að ráða
við sjálfan sig.“
Menningarsjokk í Kína
Eftir það mikla áfall að hafa misst
besta vin sinn hóf Gunnar að endur-
skoða líf sitt. Nokkrum mánuðum eft-
ir andlát vinarins flutti hann til Kína
ásamt föður sínum og stjúpmóður.
„Auður Edda, konan hans pabba,
var að vinna fyrir íslenska sendiráðið
í Kína svo við fluttum til Peking. Það
voru mikil viðbrigði og menningar-
sjokkið var mikið fyrst. Ég hafði líka
engan aðgang að samfélaginu því ég
talaði ekki tungumálið og þurfti alltaf
að fá einhvern til að túlka fyrir mig.
Þetta var stórmerkilegur tími. En með
því að fara út slapp ég einhvern veg-
inn frá öllu. Ég hætti að hugsa um Ís-
land og allt vesenið og ruglið heima
og reyndi að einbeita mér að því að
uppgötva hver ég væri og eins að
uppgötva Kína, þetta svakalega fram-
andi land.“
Skriðdrekar og sjálfsmorðsárásir
Þrátt fyrir að hafa ekki lokið stúd-
entsprófi komst Gunnar inn í kín-
verskan háskóla með því að taka
inntökupróf. Þar lagði hann stund
á félagsvísindi og félagsfræði en
lauk svo náminu þegar hann flutti
til Berlínar að þremur árum liðn-
um. Hann ferðaðist einnig víða og
fór meðal annars til Mið-Austurlanda
þar sem hann lenti í hverju ævintýr-
inu á fætur öðru.
„Ég fór í hálfgerða pílagrímsferð
til Ísrael og Palestínu. Þetta var árið
2002, þegar seinni Intifada-uppreisn-
in var nýlega byrjuð, og það var allt á
suðupunkti þegar ég pantaði ferðina.
Daginn áður en ég lagði af stað fór
svo allt til fjandans. Það voru enda-
lausar árásir og skriðdrekar úti um
allt og tvær sjálfsmorðsárásir á dag.
Þetta hafði verið tvítugsafmælisgjöf-
in mín og pabbi vildi helst ekki að ég
færi en ég vildi það endilega og sér-
staklega þegar ástandið var svona.
Ég setti mig svo í samband við RÚV
og Morgunblaðið og reyndi að hefja
blaðamannaferilinn fyrir alvöru með
því að taka einhver viðtöl þarna úti.“
Klæddist ólöglegum bolum
„Ég gæti talað endalaust um það sem
gerðist á þessum tíma. Það var skot-
ið á mig, ég festist inni í flóttamanna-
búðum, sá loftárásir og hitti hryðju-
verkamenn,“ segir Gunnar er hann
rifjar upp ferðina. Hann eyddi tveim-
ur vikum í Ísrael og Palestínu auk þess
sem hann dvaldi í viku í Jórdaníu.
„Það fóru eiginlega engir ferða-
menn eða Ísraelsmenn yfir á Vestur-
bakkann á þessum tíma, það þorði
því enginn, og það var erfitt að ferð-
ast um. Ég var með palestínskan
fararstjóra sem fékk þá hugmynd að
ég keypti mér bol með mynd af Yass-
er Arafat og einhverju hörðu, palest-
ínsku slagorði til að sýna að ég væri
ekki Ísraelsmaður. Slíkir bolir eru
ólöglegir og Ísraelsmenn stoppa
mann ef maður klæðist þeim. En ég
fór inn í Jerúsalem og kom upp að
Palestínumanni sem var að selja boli.
Hann var bara með ísraelska boli með
myndum af Uzi-byssum og ísraelska
fánanum en ég spurði hvort hann
væri ekki Palestínumaður og hvort ég
geti ekki keypt einhverja palestínska
boli af honum. Maðurinn horfði í
kringum sig og tók svo úr felum merki
til að pressa á boli. Hann þorði ekki
einu sinni að vera með tilbúna boli
með myndum af Arafat og slagorð-
um eins og „Við megum aldrei gefast
upp!“. En ég keypti af honum þrjá boli
og beið á meðan hann pressaði þá
fyrir mig og horfði óttasleginn í kring-
um sig á meðan.“
Bolirnir veittu Gunnari aukið ör-
yggi á þessu mikla átakasvæði.
„Ég fór í bolina og skyrtu yfir. Svo
hneppti ég alltaf upp skyrtunni þegar
ég var Ísraelsmegin eða í nálægð við
hermenn. Þegar ég kom inn á Vest-
urbakkann hneppti ég skyrtunni svo
niður til að það sæist að ég væri ekki
Ísraelsmaður og yrði ekki skotinn á
færi. Það var mikið bent og hlegið,
en það er skárra en margt annað sem
hefði getað gerst.“
Festist í flóttamannabúðum
Til að ferðast á milli Ísraels og Vestur-
bakkans þurfti Gunnar að smygla
sér í gegnum lítið þorp, í nálægð við
landamærastöð, sem jafnað hafði
verið við jörðu.
„Það var bara steypurústir. Við
vorum þarna um nótt og þurftum að
lýsa upp með gaslausum kveikjara.
Það var ekkert ljós svo hjólið var
það eina sem lýsti okkur þegar við
klöngruðumst yfir þessar rústir. Á
leiðinni stóð maður sem var að selja
mat því hann vissi að fólki þyrfti að
fara þarna í gegn til að komast yfir
landamærin. Við vorum í rauninni að
fara í leyfisleysi fram hjá landamæra-
stöð Ísraels og festumst alltaf inni í
flóttamannabúðunum ef við vorum
of seint á ferðinni.“
Lenti í skotárás
Eitt sinn lenti Gunnar í skotárás er
hann og samferðamenn hans ákváðu
að fara í leyfisleysi fram hjá ísraelskri
landamærastöð.
„Það var búið að gera loftárás á
flóttamannabúðir sem heita Kalandia
og þar er landamærastöð sem lok-
aðist. Við ákváðum að fara fram hjá
henni, sem ég frétti seinna að væri
bæði stórhættulegt og heimskulegt
og hefði ekki verið góð hugmynd.
Við fórum þarna með nokkra bíla,
en flestir voru fótgangandi. Bílarnir
keyrðu mjög hægt og voru með ljósin
á og svo allt í einu heyrðum við eitt-
hvert hljóð. Allir hentu sér niður en
ég var seinni að átta mig og var dreg-
inn niður. Þá heyrðist aftur eitthvert
hljóð, svona eins og mjálm eða tíst, og
þá voru þetta kúlur sem voru að lenda
á steinunum í kringum okkur. Svo
sprakk rúða í einum bílnum og þetta
gekk yfir í fjórar, fimm mínútur þar
sem við heyrðum alltaf að það lentu
kúlur hér og þar í kringum okkur.“
Ætluðu ekki að drepa neinn
„Ég fór eiginlega bara út úr líkaman-
um. Ég gat ekki trúað því að þetta væri
að gerast. Sérstaklega af því að það
voru allir svo rólegir í kringum mig.
Við fórum á bak við bílinn og Palest-
ínumennirnir sátu bara afslappaðir
með bakið upp við bílinn og voru að
bíða eftir að þessu lyki.“
Skotin bárust frá ísraelskum skrið-
dreka á hæð skammt frá.
„Við vorum náttúrlega þarna í
leyfisleysi þannig að þeir höfðu fullt
leyfi til að skjóta á okkur. Á endan-
um hættu þeir svo og hleyptu okkur
áfram. Þetta voru bara viðvörunar-
skot, þeir voru ekkert að reyna að
drepa neinn. En maður var oft stopp-
aður í marga klukkutíma og látinn
bíða í sólinni við landamærin án þess
að þeir svo mikið sem litu á skilríkin
hjá manni.“
Hitti eftirlýsta hryðjuverkamenn
Eitt sinn tókst Gunnari að fá samþykkt
að taka viðtal við hryðjuverkamenn.
Hann kom sér í samband við menn
sem þekktu til meðlima í eftir lýstum
uppreisnarsveitum Palestínu manna
og eftir nokkra daga af samninga-
viðræðum var samþykkt að Gunnar
fengi að hitta þrjá þeirra. Mennirnir
voru í felum þar sem þeir voru eftir-
lýstir vegna tengsla við hryðjuverka-
hóp.
„Það var keyrt með mig í hringi
inni í Ramallah og inn í einhverjar
flóttamannabúðir þangað til ég
vissi ekkert hvar ég var lengur,“ segir
Gunnar er hann rifjar upp þessa sögu.
Hún er honum enn í fersku minni.
„Svo loksins komum við að húsi
þar sem allir voru voða venjulegir
að vinna við tölvur. Þetta var eins og
einhvers konar tölvufyrirtæki. Síð-
an sagði maðurinn sem var með mér
eitthvað á arabísku og þá urðu all-
ir mjög alvarlegir. Einn mannanna
stóð upp og færði eitthvað dót þar til
í ljós kom hurð. Handan hurðarinn-
ar var gangur og tröppur sem lágu
ofan í steypta einingu undir húsinu
og þar sátu þrír ákaflega fölir menn
að horfa á gervihnattasjónvarp af
átökunum. Þetta voru hinir eftirlýstu
hryðjuverkamenn. Það voru engir
gluggar á herberginu eða neitt en þeir
keðjureyktu og það var gjörsamlega
ólíft fyrir reyk.“
„I kill you“
Samskipti Gunnars og mannanna
voru erfið því túlkurinn talaði litla
sem enga ensku og gat því lítið túlkað
fyrir íslenska ferðamanninn.
„Ég gat ekkert notað þetta sem
viðtal því við skildum ekki hver ann-
an, en þetta var mikil lífsreynsla engu
að síður. Eftir smá stund fór túlk-
urinn eitthvað frá og þá kom einn
mannanna upp að mér. Hann var
skeggjaður og frekar vingjarnlegur
og spurði mig á bjagaðri ensku hvort
ég væri með nafnspjald. Ég var ekki
með neitt slíkt, nema nafnspjald hót-
elsins sem ég gisti á svo ég rétti hon-
um það. Hann horfði á spjaldið og
sagði: „Tomorrow … 2 o‘clock … your
hotel … I kill you.“ Ég vissi ekki hvað-
an á mig stóð veðrið og fór að hugsa
hvað það væri margt „ólógískt“ við
þetta. Af hverju var hann að segja
mér hvenær hann ætlaði að drepa
mig? Og af hverju vildi hann mæla sér
mót við mig til þess?“ segir Gunnar,
sem var mjög undrandi yfir orðum
hryðjuverkamannsins. Þegar Gunn-
ar sýndi lítil viðbrögð stakk maður-
inn upp á öðrum tíma og sagði: „3
o‘clock … tomorrow … your hotel …
I kill you.“
„Hann brosti þegar hann sagði
þetta og ég hugsaði með mér hvaða
aðstæður ég væri eiginlega kominn í.
Ég er ekki Jack Bauer og var ekki að
fara að komast út úr þessum kjallara.
Síðan kom túlkurinn aftur í herberg-
ið og þeir töluðu saman á arabísku
í smá stund og fóru að skellihlæja.
Loks útskýrði túlkurinn að maðurinn
hefði ætlað að segja „2 o‘clock … your
hotel … I call you“.
Ég get ekki sagt að ég hafi beinlínis
óttast um líf mitt því þetta var of súr-
realískt,“ segir Gunnar um þetta atvik.
„Ég var meira að hugsa hvers kon-
ar húmor þetta væri hjá þeim. En
það var mjög sérstakt að hitta þá og
dálítið erfitt líka. Ég vissi náttúrlega
ekki við hverju ég ætti að búast; hvort
þetta væru einhverjir ofstækismenn
eða hvort ég væri í hættu. Það var ekki
fyrr en ég var kominn upp úr neðan-
jarðarbyrginu sem ég var öruggur um
að ég væri ekki í hættu.“
Eins og að missa
fjölskyldumeðlim
„Ég vissi strax að ég myndi hafa
meiri áhuga á alþjóðamálum en
íslenskum,“ segir Gunnar.
„Ég bjó mikið erlendis og fylgdist
meira með erlendum fjölmiðlum en
íslenskum, sérstaklega í seinni tíð.
Þá fór ég eiginlega að verða fíkill í er-
lenda miðla á borð við CNN og BBC
og varð að vita hvað væri að gerast
alls staðar í heiminum.“
Það lá því mjög beint við að ráða
sig á erlendu fréttadeildina hjá RÚV,
en þar hefur Gunnar starfað í tæp sex
ár.
„Það er búið að vera alveg stór-
kostlegt. Þetta er besti vinnustaður
sem ég hef komið á, þó það hafi nátt-
úrlega verið erfiðir tímar hjá okkur
undanfarið vegna uppsagnanna. Það
er alltaf eins og missa einn úr fjöl-
skyldunni þegar einhver fer því þetta
er það sterkur hópur að maður sér
eftir hverjum einasta.“
Ánægður hjá RÚV
Þrátt fyrir aukið álag í kjölfar upp-
sagnanna segist Gunnar njóta þess
að vinna mikið og vera undir álagi.
„Álagið er náttúrlega mun meira
núna en það var. En ég nýt þess
reyndar að vera á tólf tíma vöktum
með nóg að gera, ég er þannig týpa.
Þannig að sá hluti hefur aldrei truflað
mig,“ segir hann.
Gunnar segist hafa fundið sína
hillu í lífinu og stefnir alls ekki á að
hætta í náinni framtíð.
„Ég verð bara eins lengi og þau
vilja hafa mig. Það er svona ákveðin
týpa sem kemur þarna inn og fer ekki
fyrr en hún fer á eftirlaun. Ég tek hana
mér til fyrirmyndar,“ segir hann og
brosir út í annað.
„Það er sagt að ákveðnir menn
hætti ekki, heldur hreinlega deyi frá
starfinu. Ætli ég verði ekki einn af
þeim.“ n
„Ég vissi náttúrlega
ekki við hverju
ég ætti að búast; hvort
þetta væru einhverjir
ofstækismenn eða hvort
ég væri í hættu.
Jóhanna og Jónína Gunnari fannst
samband móður sinnar og Jóhönnu
alltaf sjálfsagt mál. Mynd SIgTRygguR ARI
Léttara og betra líf
Kolbrún og Gunnar m eð
dóttur sína. „Mér tókst
einhvern veginn að fara að
lifa lífinu meira og hafa minni
áhyggjur af hlutunum.“