Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.2014, Blaðsíða 22

22 Umræða Vikublað 11.–13. mars 2014
Raddir fólksins: Viljum fá að kjósa
Á
Austurvelli komu þúsundir
manna saman þann 8. mars
til þess að taka undir einfalda
kröfu: Að fá að kjósa um áfram-
hald aðildarviðræðna við Evrópusam-
bandið. Á fyrri hluta kjörtímabilsins,
eins og lofað hefur verið.
Forsætisráðherra talar um „mestu
fjölmiðlaherferð Íslandssögunnar“
í sambandi við ESB-málið og á þá
væntanlega við einhverjar „ loftárásir“
líka.
En er skrýtið að fólk verði fúlt og
pirrað þegar lygin og svikin eru yfir-
gengileg? Þegar lygin er síendurtekin
og stöðugt fundnir nýir vinklar á
henni? Þegar siðferðisvitund fólks og
réttlætiskennd er gróflega misboðið?
Í pistli sínum um áðurnefndar
„loftárásir“ segir Sigmundur Davíð
í lokin þegar hann ræðir LÝÐRÆÐI:
„Það er ógnun við lýðræði ef rökræða
fær ekki að eiga sér stað, ef ákveðið er
frá byrjun að aðeins annar málstaður-
inn sé réttur og allt sem styður við þá
mynd fær greiða leið í gegn en önn-
ur sjónarmið hverfa … Rökræða er
forsenda framfara.“
En það er þetta sem er einmitt
vandamálið við afturköllunartillögu
stjórnarinnar. Það átti nefnilega ekkert
að ræða málið! Skýrsla Hagfræðistofn-
unar var yfirvarp og tillögunni lætt inn
í þingið seint á föstudagskvöldi. Síð-
an átti að afgreiða málið með hraði
og slíta þar með viðræðunum. Engin
áhersla á rökræðu var sjáanleg!
Meðal annars þess vegna var fólki
líka misboðið, í ofanálag við öll lof-
orðin um þjóðaratkvæði.
Íslenska þjóðin á rétt á því að
kljósa um málið. Henni hefur verið
lofað því – svo einfalt er það! Annað
eru … svik! n
Hinn útvaldi Umsjón: Henry Þór Baldursson
Vinsæl
ummæli
við fréttir DV í vikunni
Stór hluti matvæla í ruslið
U
mræðan um matvæla-
sóun hefur aukist mikið
á undanförnum árum.
Afleiðingarnar af því að
henda mat eru nefnilega
alvarlegar og þá ekki síst fyrir um-
hverfið. Við sjáum kannski ekki
eftir peningnum sem fer í ruslið
vegna þess að við skipuleggjum
innkaupin illa eða gleymum mat
innst í ísskápnum. Ég held þó að við
myndum staldra við ef við tækjum
raunverulega saman hvað það fer
mikið af peningi í ruslið. En jafn-
vel þótt við myndum ekki telja eft-
ir okkur að henda peningum í formi
matar þá ættum við að leiða hug-
ann að þeim neikvæðu umhverfis-
áhrifum sem þessi sóun hefur í för
með sér.
Áætlað er að hátt í helmingur
matvæla í heiminum endi með
einum eða öðrum hætti sem sorp.
Þessi sóun á sér stað á öllum stig-
um; á akrinum, strax eftir uppskeru,
við flutning, hjá framleiðendum,
í verslunum, í mötuneytum, á
veitingastöðum og hjá neytendum.
Þessi sóun er óumhverfisvæn í alla
staði því framleiðsla, flutningur
og urðun á matvælum krefst orku,
vatns og landnýtingar. Þá ýtir sóun-
in undir hærra heimsmarkaðsverð
á afurðum með slæmum afleiðing-
um fyrir þá sem síst hafa efni á að
fæða sig.
Þessi meðferð á mat er í raun
bæði óskiljanleg og ólíðandi, eins
og Tristram Stuart rekur listavel í
bókinni Waste – uncovering the
global food scandal en þá bók rak á
fjörur mínar árið 2009. Ég var ekki
ein um að falla fyrir bókinni því
hún vakti mikla athygli og lof gagn-
rýnenda. „Ein mikilvægasta bók um
umhverfismál sem komið hefur út
undanfarin ár. Fáar bækur hafa gert
mig jafn reiðan,“ sagði gagnrýnandi
Financial Times í umsögn sinni.
Í viðtali sem ég tók við höfund-
inn árið 2010 sagðist hann sem
umhverfisverndarsinni hafa upp-
götvað að ein auðveldasta leiðin í
baráttunni fyrir betra umhverfi væri
að hætta að sóa mat. Það sé í raun
einfalt skref sem krefst ekki mik-
illa breytinga á lifnaðarháttum en
sé jafnframt gríðarlega mikilvægt
því eins og málum er háttað í dag
er matvælaframleiðsla heimsins
ósjálfbær. Hann bendir jafnframt
á að fátt hafi jafn mikil áhrif á vist-
kerfi jarðar og nútíma landbúnaður.
Eftirspurn eftir mat í einum heims-
hluta þrýstir á um aukna landnýt-
ingu hinum megin á hnettinum
og stórum landsvæðum er breytt í
ræktunarland, oft á kostnað mikil-
vægra vistkerfa svo sem regnskóga.
Það er því sláandi hversu mikill
hluti matvæla endar á ruslahaug-
um. Með aðeins broti af þeim mat-
vælum sem er hent í heiminum
væri hægt að fæða þann milljarð
sem sveltur.
Í bókinni segir Tristram frá at-
burði frá unglingsárunum sem
vakti hann til umhugsunar. Hann
átti gyltu sem lifði aðallega á af-
göngum svo sem gömlu brauði úr
bakaríinu. Einn daginn smakkaði
Tristram brauðið sem var ætlað
gyltunni og komst að því að það
var í fullkomnu lagi. „Ég varð for-
viða yfir því að matvælum sem voru
fullgóð til manneldis væri hent og
að þessi sóun ætti sér stað úti um
allan heim.“ Þetta varð að einhverju
leyti upphafið að lífsstíl sem geng-
ur út á að hirða ætan mat sem hef-
ur verið hent. Hann segir eðlilegt að
það veki sterk viðbrögð þegar fólk
heyrir talað um slíkt „sorptunnu-
grams“. „Eðli málsins samkvæmt
ætti auðvitað ekkert ætilegt að finn-
ast í ruslatunnum. Markmiðið með
þessum lífsstíl er einmitt að sýna
fram á hversu fáránleg þessi sóun
er.“
Lesa má nánar um bókina og
höfund á heimasíðu Neytenda-
samtakanna, ns.is, og einnig má sjá
fyrir lestur með Tristram Stuart á
ted.com. n
„Þá ýtir sóunin
undir hærra
heimsmarkaðsverð á af-
urðum með slæmum af-
leiðingum fyrir þá sem
síst hafa efni á að fæða
sig.
„Gott hjá honum
og væri óskandi
að allir stæðu
svona með þolendum
ofbeldis og fordæmi þar
með gerendur.“
Athugasemd Hjördísar
Guðlaugsdóttur við frétt um
Birgi Örn Steinarsson sem lét
ofbeldismann heyra það. Birgir, sem
jafnan er kenndur við hljómsveitina
Maus, varð vitni að því er maður veittist
að stúlku við BSÍ um helgina.
„Vá hvað
þessi strákur
er yfirburða-
íþróttamaður.“
Þorvarður Goði Valdimarsson
um bardaga Gunnars Nelson
við Rússann Omari Akhmedov
í O2-höllinni í Lundúnum á laugardags-
kvöld. Gunnar fór með öruggan sigur af
hólmi og er enn ósigraður í UFC.
12
8
„Af hverju er ég
ekki hissa?“
Þau tíðindi að frænka
Hönnu Birnu Kristjánsdóttur
innanríkis ráðherra hafi verið
ráðin yfir framhaldsdeild lögregluskól-
ans kemur Jennýju Önnu Baldursdóttur
ekki á óvart. Birna Guðmundsdóttir var
ráðin í starfið þótt hún hafi ekki verið
metin hæfasti umsækjandinn.
22
„Gangi þér vel,
ég geng með
mottuna mína
stoltur, tileinkuð mönnum
eins og þér.“
Ólafur Björgvin Jóhannesson í
athugasemd við frétt þar sem
greint var frá baráttu Kára Arn-
ar Hinrikssonar. Kári hefur lengi barist
við krabbamein. Í viðtali við DV sagði
hann að hans æðsti draumur væri að lifa
nógu lengi til að verða faðir.
„Það er
skammarlegt
hvernig er farið
með þetta blessaða fólk!
Þeir sem stjórna þessu
kerfi ættu að skammast
sín ef þeir kunna það og
reyna að gera eitthvað fyrir
þá sem minna mega sín í
þjóðfélaginu!“
Tónlistarmaðurinn Gylfi
Ægisson blandar sér í
umræðuna um húsnæðis-
markaðinn. DV ræddi við Sædísi Hrönn
Samúelsdóttur, sem beðið hefur eftir
félagslegri íbúð í fjögur ár fyrir sig og
dóttur sína.
27
9
7
„… þunnt ef
menn þurfa að
fara að grípa til
svona örþrifaráða.“
Elísabet Ingólfsdóttir um
ráðleggingar Íslendings til
ferðamanna um hvernig ná
skuli í íslenskan rekkjunaut.
Gunnar Hólmsteinn
Ársælsson
skrifar
Af blogginu
Mynd SIGtryGGUr ArI
Brynhildur Pétursdóttir
Kjallari