Úr þjóðarbúskapnum - 01.06.1962, Síða 29

ÞJÓÐARFRAMLEIÐSLA
tala, er það að með því fæst mjög góð tenging
milli áranna 1956 og 1957, en hið síðarnefnda
ár var mismunurinn 9.5%.
Leiðréttingar Hagstofu Islands vegna
ýmiss lögleyfðs frádráttar.
Til leiðréttingar nettóteknanna hefur Hag-
stofan ár hvert metið eftirfarandi frádráttar-
liði: Tryggingaiðgjöld, sjúkrasamlagsgjöld,
lífeyrissjóðsgjöld, líftryggingariðgjöld að vissu
marki, stéttarfélagsgjöld, eignaskatt, fæðis-
kostnað í vissum tilfellum, hlífðarfatakostnað
fiskimanna, kostnað vegna heimilisaðstoðar,
kostnað vegna heimilisstofnunar, húsaleigu að
ákveðnu marki, frádrátt vegna tekna giftra
kvenna o. a. Allir þessir frádráttarliðir eru í
eðli sínu frekar ráðstöfun á tekjum (þjóðar-
tekjum) en rekstrarkostnaður. Mati Hagstof-
unnar á þeim hefur því verið bætt við fram-
taldar nettótekjur sem fyrsta skrefið til mats
á þjóðartekjunum.
Vegna þess að sparifé var gert skattfrjálst
að mestu leyti frá og með 1953, hefur Hag-
stofan áætlað vaxtatekjur einstaklinga til sam-
ræmis við framtalda vexti áranna á undan.
Þessum leiðréttingarlið hefur hér verið sleppt,
þar sem réttara þótti að meta í einu lagi allar
vaxtatekjur einstaklinga og samtaka, bæði
framtaldar en skattfrjálsar og þær. er af ýms-
nm ástæðum liafa ekki verið taldar. Mat Fram-
kvæmdabankans á þessum leiðréttingarlið er
talin í línu 3, „Endurmat þáttatekna einstak-
linga og fyrirtækja.“
Endurmat þáttatekna eiristaklinga og
fyrirtækja.
Framleiðsluþættirnir vinna og fjármagn
bera úr býtum ýmsar tekjur, sem skattalög-
gjöfin telur ekki til tekna. Það þarf því bæði
að meta þá tekjuflokka, sem ekki eru taldir
til nettótekna, og einnig þarf að endurmeta
þær tekjur, sem þar eru að einhverju leyti
taldar, en ekki til fulls þjóðarteknavirðis.
Hér er um að ræða eftirfarandi:
Vinnutekjur námsfólks, vinnulaun íslend-
inga búsettra erlendis vegna utanríkisþjónustu
landsins, framlög atvinnurekenda vegna laun-
þega til almannatrygginga, atvinnuleysistrygg-
inga, lífeyrissjóða og sjúkrasjóða stéttarfélaga,
skattfrjáls skyldusparnaður og óskattlagðar
vaxtatekjur af sparifé. Þessir tekjuflokkar eru
hreinar viðbætur við hinar leiðréttu nettó-
tekjur.
Ennfremur er hér metin sú eignaaukning
í formi frjármunamyndunar, sem aðeins að
nokkru leyti er talin framteljendum til tekna.
I fjármunamyndunarskýrslum Framkvæmda-
bankans eru fjármunir verðlagðir á áætluðu
kostnaðarverði. Þannig eru t. d. jarðabætur og
íbúðarhúsabyggingar verðlagðar án tillits til
skattfríðinda, og hér þarf því að meta mis-
mun þess er ætla má að talið sé til tekna á
framtölum og þess kostnaðarverðs, er reiknað
er með í fjármunamyndunarskýrslum.
Loks hefur verið gerð ágiskun um mat húsa-
leigu fyrir eigið húsnæði á skattframtölum, og
mismun þeirrar tölu og þess mats, sem fæst á
grundvelli neyzlurannsóknar Framkvæmda-
bankans, bætt við hér.
Skattfrjálsar eða óframtaldar tekjur stofnana
og samtaka.
Samkvæmt skattalöggjöfinni eru eftirtaldar
stofnanir, samtök og fyrirtæki með öllu skatt-
frjáls: Ríkissjóður, ríkisfyrirtæki og ríkisstofn-
anir er standa undir umsjón ríkisstjórnarinnar,
sveitarfélög, bæjarfélög og fyrirtæki sem þau
reka, kirkjusjóðir, sparisjóðir sem engan arð
greiða stofnendum og hlutafélög, samlags-
hlutafélög og önnur félög með takmarkaðri
ábyrgð, ef tekjuafgangi er einungis varið til
almenningsþarfa. Með sérstökum lögum hefur
ennfremur verið kveðið á um skattfrelsi til-
tekinna samtaka og félaga. Ennfremur eru
samvinnufélög skattfrjáls af vissum hluta tekna
sinna, og tryggingafélög skattfrjáls af sjóða-
myndunum sínum.
Ur skýrslum Framkvæmdabankans um bú-
4
27