Fréttablaðið - 13.11.2014, Blaðsíða 31

FIMMTUDAGUR 13. nóvember 2014 | SKOÐUN | 31
Ríkisstjórn Framsóknar-
flokks og Sjálfstæðis-
flokks hefur nú verið við
völd í nokkuð á annað ár.
Stjórnarflokkarnir gáfu
stór kosningaloforð í kosn-
ingabaráttunni vorið 2013.
Framsókn lofaði að færa
niður fasteignalán almenn-
ings um 2-300 milljarða og
ná í því skyni peningum
af þrotabúum föllnu bank-
anna. Stjórnarflokkarn-
ir báðir lofuðu skattalækkunum,
m.a. lækkun á sköttum atvinnu-
lífsins svo sem á tryggingagjald-
inu. Og báðir flokkarnir lofuðu
að leiðrétta að fullu kjaragliðn-
un þá, sem aldraðir og öryrkjar
urðu fyrir á krepputímanum. Og
þeir lofuðu einnig að afturkalla að
fullu kjaraskerðingu þá, sem líf-
eyrisþegar urðu fyrir 1. júlí 2009.
Og þannig mætti áfram telja. Lof-
orðin voru fleiri.
Lítil lækkun fyrirtækjaskatta
Hvernig hefur tekist til? Hvern-
ig hefur ríkisstjórninni tekist
að standa við stóru orðin? Henni
hefur tekist það illa. Stóra kosn-
ingaloforðið um hundraða millj-
arða lækkun fasteignalána skrapp
saman og verður að tæpum 80
milljörðum kr. Þeir fjármunir
verða ekki teknir af þrotabúum
bankanna heldur af skattgreiðend-
um! Eða m.ö.o. þeir verða færðir
úr einum vasa í annan. Almennir
skattar atvinnulífsins hafa lítið
lækkað enn. Tryggingagjaldið
var lækkað um 0,1% fyrir ári. Það
var svo lítil lækkun, að hún fannst
varla. En að vísu var veiðigjald-
ið lækkað. Í stað þess að lækka
tryggingagjaldið myndarlega en
það hefði komið öllum fyrirtækj-
um til góða var ráðist í verulega
lækkun veiðigjalds, sem gagnað-
ist auðugum útgerðarfyrirtækjum.
Einkennileg forgangsröðun það.
Ekki staðið við loforð
Ríkisstjórnin hefur ekki staðið
við stóru kosningaloforðin, sem
stjórnarflokkarnir gáfu öldruðum
og öryrkjum. Loforðið um leiðrétt-
ingu á kjaragliðnun krepputím-
ans hefur ekki verið efnt. Hækka
þarf lífeyri aldraðra og öryrkja
um a.m.k. 20% til þess að fram-
kvæma umrædda leiðréttingu.
Það mundi hækka lífeyri ein-
hleypra ellilífeyrisþega, sem ein-
ungis hafa tekjur frá almanna-
tryggingum, um tæpar 44 þús. kr.
á mánuði fyrir skatt. Kostnaður
við þessa leiðréttingu hjá öldruð-
um og öryrkjum er um 17 millj-
arðar króna. Stjórnarflokkarnir
lofuðu að færa þessa fjármuni til
lífeyrisþega, ef þeir næðu völd-
um. Því miður bendir allt til þess,
að þeir ætli að svíkja þetta loforð.
Varðandi afturköllun kjaraskerð-
ingarinnar frá 1. júlí 2009 er það
að segja, að einungis hluti henn-
ar hefur verið afturkallaður, þ.e.
frítekjumark vegna atvinnutekna
aldraðra hefur verið leiðrétt svo og
útreikningur á grunnlífeyri lífeyr-
isþega. Hætt hefur verið að reikna
greiðslur úr lífeyrissjóði með
tekjum við útreikning á grunn-
lífeyri. Þriðja skerðingin, aukin
skerðing tekjutryggingar, rann
út af sjálfu sér um sl. áramót, þar
eð lögin þar um giltu ekki lengur.
Þrjár aðrar skerðingar frá 2009
eru óleiðréttar svo og leiðrétting
vegna kjaragliðnunarinnar.
Stjórnin tók við góðu búi
Talsmenn ríkisstjórnarinnar hafa
undanfarið státað af því, að flest-
ir hagvísar séu orðnir mjög hag-
stæðir og hafa þeir gefið
til kynna, að þetta væri
núverandi ríkisstjórn að
þakka. Sannleikurinn er
hins vegar sá, að fyrri rík-
isstjórn, þ.e. stjórn Jóhönnu
Sigurðardóttur, tókst mjög
vel að skapa hagvöxt,
draga úr verðbólgu og
atvinnuleysi o.fl., þannig
að núverandi stjórn tók við
góðu búi. Þegar árið 2011
var orðinn myndarlegur
hagvöxtur hér eða 2,7%. Var það
mun meiri hagvöxtur en í flestum
öðrum löndum V-Evrópu nema í
Noregi. Árið 2012 var hagvöxtur
1,5% og árið 2013 var hagvöxtur
3,3%. Verðbólgan var 18,6%, þegar
ríkisstjórn Jóhönnu tók við en var
komin í 3,4% þegar stjórnin fór
frá. Ríkissjóðshallinn var yfir 200
milljarðar í ársbyrjun 2009 en var
kominn niður í einn milljarð 2013.
Vöruskiptajöfnuðurinn var óhag-
stæður í ársbyrjun 2009 en varð
snemma hagstæður á valdatíma-
bili Jóhönnu. Þótt gengisfall krón-
unnar í kjölfar bankahrunsins hafi
komið illa við almenning hjálpaði
gengisfallið útflutningsatvinnuveg-
unum og ferðaiðnaðinum. Góðar
makrílveiðar hjálpuðu einnig upp
á þjóðar búskapinn.
Ójöfnuður eykst
Enn sem komið er hefur núver-
andi ríkisstjórn valdið mörg-
um vonbrigðum. Hún hefur
ekki staðið undir væntingum.
Því miður hefur stjórnin aukið
nokkuð ójöfnuð í þjóðfélaginu á
ný.
Breytingar þær, sem ríkis-
stjórnin gerði á skattkerfinu,
juku ójöfnuð. Veiðigjöld útgerð-
arinnar voru lækkuð en gróði
hefur verið í hæstu hæðum hjá
útgerðinni sl. tvö ár. Auðlegðar-
skattur felldur niður. En skattar
voru ekki lækkaðir á þeim lægst
launuðu.
Stjórnin ekki staðið við stóru orðin
FJÁRMÁL
Björgvin
Guðmundsson
viðskiptafræðingur
➜ Ríkisstjórnin hefur ekki
staðið við stóru kosninga-
loforðin, sem stjórnar-
fl okkarnir gáfu öldruðum
og öryrkjum. Loforðið um
leiðréttingu á kjaragliðnun
krepputímans hefur ekki
verið efnt. Hækka þarf líf-
eyri aldraðra og öryrkja um
a.m.k. 20% til þess að fram-
kvæma umrædda leiðrétt-
ingu.
tamaris.eu
tamaris.eu