Náttúrufræðingurinn - 2011, Blaðsíða 14

Náttúrufræðingurinn
118
3. mynd. Prósent lifandi og virkar greinar (HG) og greinabútar af mismunandi stöðum
á mosagreinum (B1–B6) á vikri og mold. Prósentutölurnar eru byggðar á tíu bútum í
hverjum af fimm pottum. Ekki var marktækur munur (α=0,05) á meðaltali meðferða, á
hvoru undirlagi, sem merktar eru með sama bókstaf. – Percent surviving and active
branches and branch fragments from different parts of moss branches on tephra or soil.
Percentages are based on ten fragments of branches in each of five pots. Treatment means
within substrate labelled with the same letter were not significantly different (α=0.05).
Lifun – Survival Virkni – Active
Frítölur – df F P F P
Endurtekning – Replication (R) 4, 52 5,4 0,001 7,2 <0,001
Fjölgunareining – Propagule type (P) 6, 52 41,0 <0,001 25,4 <0,001
Undirlag – Substrate (S) 1, 52 61,9 <0,001 7,1 0,010
Dagur – Date (D) 3, 168 5,5 0,001 5,5 0,001
P x S 6, 52 2,0 0,089 1,3 0,296
P x D 18, 168 1,4 0,160 1,9 0,023
S x D 3, 168 3,6 0,014 11,5 <0,001
P x S x D 18, 168 1,1 0,391 1,9 0,018
1. tafla. Niðurstöður fervikagreininga á endurteknum mælingum fyrir hlutfall lifandi og virkra fjölgunareininga af hraungambra
(arcsin-umreiknuð gögn). – Results of repeated measures ANOVA of percent surviving and active propagules of Racomitrium
lanuginosum (arcsine transformed data).
normaldreifingu leifa. Fervikagrein-
ing var einnig notuð til að bera
saman mismunandi tegundir í þeim
endurtekningum sem innihéldu
allar fjórar tegundirnar og meðal-
töl borin saman með Tukey’s HSD
(α=0,05). Tölfræðigreiningar voru
gerðar með SAS, útgáfu 9.2 (SAS
Institute Inc., Cary, NC, USA).
Niðurstöður
Er tilraunin hófst sáust græn blöð
aðeins á efsta hluta heilla hraun-
gambragreina (HG) og bútum af
efsta 1 cm greinanna (B1). Bútar
sem upprunnir voru neðar af
greinum (B2–B6) voru hins vegar
brúnir. Mygla myndaðist í öllum
moldarmeðferðum á rúmlega tveim
vikum en lítil mygla var í með-
ferðum á vikri. Í moldarmeðferðum
fannst sjálfsáinn mosi, hugsanlega
af ættkvíslinni Bryum. Ekki sást til
forkímsmyndunar í neinum af þeim
meðferðum sem prófaðar voru.
Bæði gerð fjölgunareininga (HG,
B1–B6) og undirlag höfðu marktæk
áhrif á lifun og virkni hraungambra
(1. tafla). Lifun heilla greina (HG) og
búta af efstu 1 cm greina (B1) var
góð (3. mynd). Lifunin minnkaði
hins vegar eftir því sem bútar voru
upprunnir neðar af greinum og var
engin í neðstu bútunum. Virkni
fannst aðeins hjá heilum greinum
(HG) og bútum af efstu þremur
sentimetrum greinanna (B1–B3) (3.
greinum eða greinabútum var ekki
hægt að bera þessar meðferðir
saman. Áhrif undirlags á tíðni og
nývöxt hraungambrasprota í mosa-
hræringi eftir 75 daga voru könnuð
með fervikagreiningu. Gögnin voru
umreiknuð með kvaðratrót þar sem
þau uppfylltu ekki skilyrði um
samkvæmt Kolmogorov-Smirnov
prófi á leifunum (e. residuals). Meðal-
töl voru síðan umreiknuð til baka í
prósentutölur, sem voru notaðar við
framsetningu á gögnunum.
Þar sem tilraunameðferðir með
mosahræringi voru ekki mældar
á sama hátt og meðferðir með
81_3-4_loka_271211.indd 118 12/28/11 9:13:40 AM