19. júní - 19.06.2007, Qupperneq 21

Inga Jóna Þórðardóttir var for-
maður KRFÍ á árunum 1992 –
1995. Hún er viðskiptafræðingur
að mennt og er stjórnarformaður
bæði Leikfélags Reykjavíkur og
Metans hf, auk þess sem hún
sinnir ýmsum sjálfstæðum
verkefnum.
Hvaða nöfn íslenskra kvenna
koma þér í hug þegar orðið jafn-
réttismál ber á góma og hvers
vegna?
„Frumherjarnir Bríet Bjarn­
héðinsdóttir, stofnandi KRFÍ,
Þorbjörg Sveinsdóttir og Ólafía
Jóhannsdóttir sem beittu sér
mjög fyrir pólitískum réttindum
og rétti kvenna til menntunar.
Brautryðjendur og fyrirmyndir
hafa alltaf verið mikilvægar í
jafnréttisbaráttunni.
Auður Auðuns var fyrst kvenna
til að ljúka embættisprófi í lögum
og fyrst kvenna borgarstjóri og
ráðherra og lagði m.a. mikla
áherslu á réttindi kvenna í hjú­
skaparmálum. Auður Eir
Vilhjálmsdóttir var fyrst til að
hljóta prestsvígslu og þurfti að
berjast mikið fyrir rétti sínum og
ruddi brautina. Ragnhildur
Helgadóttir varð önnur í röðinni til
að gegna ráðherradómi. Frá
hennar langa pólitíska ferli má
nefna baráttu hennar fyrir því að
tryggja öllum konum rétt til
fæðingarorlofs.
Inga Jóna Þórðardóttir
Við stefnum á fullt jafnrétti
kynjanna
Viðtal: Hrund Hauksdóttir
Svava Jakobsdóttir var þing­
maður og beitti sér fyrir ýmsum
jafnréttismálum m.a. jöfnum
launum. Hún hafði jafnframt
mikil áhrif á jafnréttisbaráttuna
með skrifum sínum, sögum og
leikverkum.“
Þú varðst formaður árið 1992;
hvaða mál voru efst á baugi í
jafnréttismálum í þjóðfélaginu á
þeim tíma?
„Á þessum árum var mikil
umræða um ofbeldi gegn konum
og meðferð mála í réttarkerfinu
því tengt. Samtök um kvenna­
athvarf voru að slíta barnsskón­
um og heimilisofbeldi mjög í
sviðsljósinu og sömuleiðis um­
ræðan um kynferðisofbeldi og
stofnun Stígamóta. Umræðan var
að mörgu leyti á byrjunarstigi og
krafðist mikils hugrekkis þeirra
sem gengu fram fyrir skjöldu. Við
tók síðan mikil vinna við að koma
á réttarbótum og ekki síður við­
horfsbreytingum almennt í þjóð­
félaginu.
Á þessum tíma var mikið
fjallað um þátttöku kvenna í at­
vinnulífinu, hlut þeirra í fyrir­
tækjarekstri og stjórnun og að
sjálfsögðu launamisrétti kynjanna.
Við lögðum áherslu á sterkari hlut
karla í jafnréttisbaráttunni og á
landsfundi KRFÍ 1992 kom
ákvæði inn í stefnuskrána um
fæðingarorlof fyrir feður.
Á formennskuárum mínum var
í undirbúningi þriðja heimsráð­
stefna Sameinuðu þjóðanna um
málefni kvenna sem haldin var
árið 1995 í Beijing í Kína og KRFÍ
tók fullan þátt í því. Umræðan
um mannréttindi var víðtæk –
kvenréttindi eru mannréttindi –
og við tókum þátt í að stofna Mann­
réttindaskrifstofuna. Alþjóðlegt
samstarf var töluvert og samstarf
og ráðstefnur norrænna kvenna­
samtaka.“
Hvað getum við gert betur í
dag, þ.e. hverjar ættu höfuð-
áherslurnar að vera að þínu
mati?
„Launamunur kynjanna er það
sem allir þurfa að taka höndum
saman um að útrýma. Sú barátta
á að vera háð á jákvæðum og
hvetjandi nótum. Fyrirtæki þurfa
að setja sér markmið og fram­
fylgja þeim. Það þarf jafnframt að
hvetja konur áfram í atvinnu­
rekstri og gera þær sýnilegri sem
stjórnendur. Ég tel ennfremur að
til að hægt verði að hækka laun í
hefðbundnum kvennastéttum
þurfi að gera kerfisbreytingar.
Nýsköpun í opinberum rekstri á
því að vera baráttumál kvenna.
Virðing fyrir einstaklingnum er
það sem jafnréttisbaráttan
grundvallast á. Ýmis teikn eru á
lofti um að virðing fyrir friðhelgi
og rétti einstaklinga fari dvínandi.
Ofbeldi, klámvæðing, nútímasam­
skiptamöguleikar og breytt gildis­
mat eru þættir sem jafnréttis­
barátta samtímans þarf að huga
að. Jákvæð og traust sjálfsmynd
bæði stelpna og stráka og gagn­
kvæm virðing í mannlegum sam­
skiptum eru lykilatriði í jafnréttis­
baráttunni.“
Hvert stefnum við?
„Við stefnum á fullt jafnrétti
kynjanna. Kvenréttindafélag
Íslands á enn verk að vinna. Það
hefur verið styrkur félagsins að
innan vébanda þess starfa konur
(og karlar) úr öllum stjórnmála­
flokkum og starfsstéttum þjóð­
félagsins. Þar leggja menn til
hliðar flokkspólitísk deiluefni og
sameinast um aðalatriðið: Jafn­
rétti karla og kvenna. Ég vona að
það verði áfram aðalsmerki
félagsins.“
Á þessum árum var mikil umræða um ofbeldi gegn konum og
meðferð mála í réttarkerfinu því tengt. Samtök um
kvennaathvarf voru að slíta barnsskónum og heimilisofbeldi og
viðbrögð við því mjög í sviðsljósinu og sömuleiðis umræðan um
kynferðisofbeldi og stofnun Stígamóta.
Fyrirtæki þurfa að vera virk í því að setja sér markmið og
framfylgja þeim. Það þarf jafnframt að hvetja konur áfram í
atvinnurekstri og gera þær sýnilegri sem stjórnendur.
21