Gerðir kirkjuþings - 1987, Síða 12

9
Á vegmn ráðuneytisins er nú að störfum nefnd sem hefur það
hlutverk að endurskoða lög um skipan prestakalla og
prófastsdæma. Nefndin hefur ekki enn lokið störfum, en
þess er að vænta, að hún geri það á þessum vetri. Skipan
prestakalla þarf að fylgja þróun byggðarinnar. Sú mikla
breyting, sem orðið hefur á búsetu þjóðarinnar siðustu
áratugi kallar á samsvarandi breytingu á skipulagi
sóknanna, svo kirkjan geti betur sinnt sinu hlutverki i
nútimanum.
Af frumvörpum á sviði kirkjumála sem fyrirhugað er að
leggja fram á Alþingi á þessum vetri auk þeirra sem ég hef
þegar minnst á, má nefna frumvarp til laga um kirkjugarða
og frumvarp til laga um almannafrið á helgidögum
þj óðkirkj unnar.
Á siðastliðnum vetri var skipuð nefnd, er falið var það
verkefni að gera úttekt á starfsemi biskupsstofu og gera
tillögur um framtíðarskipulag hennar. Það er mikilvægt
fyrir kirkjuna að búið sé vel að embætti biskups, sem er
elsta og eitt virðulegasta embætti landsins og jafnframt
mikilvægast embætti kirkjunnar. Tillögur nefndarinnar
liggja nú fyrir og munu væntanlega verða kynntar hér á
Kirkjuþingi.
Kirkjan er ein elsta stofnun þjóðfélagsins og þvi er
eðlilegt að þess gæti i löggjöf okkar um langan aldur.
Eins og kirkjuþingsmönnum er kunnugt eru ýmis gömul
lagaákvæði er varða kirkjuna prentuð i Lagasafni. Þar á
meðal má nefna að elstu lög, sem talin eru gildandi réttur
hér á landi, lagaákvæði frá árinu 1273, fjalla um
kirkjuleg málefni. Áhöld kunna þó að vera um gildi þeirra
og fleiri slikra ákvæða. Kappkosta þarf, að þau lög séu
ein i gildi um kirkjuna og málefni hennar, sem menn hafa i
fullum heiðri, og tel ég þvi rétt, að fela kirkjulaganefnd
að kanna þetta nánar, þannig að þau lagaákvæði sem úrelt
teljast, verði formlega afnumin.
Þegar minnst er á þessi fornu lagaákvæði um kirkjuleg
málefni, leiðir það hugann að upphafi kirkju og kristni i
landinu. Kristnitakan á Alþingi árið 1000 "lýsir sem
leiftur um nótt langt fram frá horfinni öld" sem einn
merkasti atburður islandssögunnar. í þessum stóratburði
renna saman sjálf trúskiptin og stjórnviska forfeðra
vorra, er þá réðu lögum i landinu. Á Alþingi árið 1000 lá
við, að þjóðfélagið klofnaði i tvennt. úr þessum mikla
vanda var leyst af varúð og hyggindum. Orða Þorgeirs
Ljósvetningagoða á Lögbergi kristnitökudaginn verður
minnst meðan land byggist, "að vér látum og eigi þá ráða,
er mest vilja i gegn gangast, og miðlum svo mál á milli
þeirra, að hvorirtveggja hafi nokkuð til sins máls, og
höfum allir ein lög og einn sið. Það mun verða satt, er
vér slítum i sundur lögin, að vér munum slita og friðinn".
Nú nálgast óðum hin miklu timamót, þegar nýtt árþúsund
hefst og við minnumst þúsund ára afmælis kristnitökunnar.
Kirkjuþing á heiður skilinn fyrir að hafa fyrir tveimur
árum hafið undirbúning kristnitökuafmælis.