Peningamál - 01.08.2003, Blaðsíða 6

verðbólgan nú undir verðbólgumarkmiði Seðlabank-
ans. Lítil verðbólga hefur haldið kaupmætti stöðug-
um á árinu og töluvert meiri en fyrir ári. Á sama tíma
hafa raunvextir almennt haldið áfram að lækka.
Heimilin hafa brugðist við þessum jákvæðu aðstæð-
um með líflegum fasteignaviðskiptum og raunverð
íbúðarhúsnæðis hefur náð nýju hámarki. Á heildina
litið má segja að eftirspurnarbatinn sé orðinn nokkuð
skýr.
Verðlagsþróun
Verðbólga undir verðbólgumarkmiði í níu mánuði
samfleytt
Frá nóvembermánuði sl. hefur verðbólga verið
nokkuð undir verðbólgumarkmiði Seðlabankans, ná-
lægt 2% sl. þrjá mánuði og 1,6% í júlíbyrjun. Lítil
verðbólga í júlí skýrist m.a. af því að sumarútsölur á
fötum og skóm var fyrr á ferðinni en venjulega og
hefði tólf mánaða hækkun vísitölunnar verið um
1,9% ef útsölur hefðu ekki hafist svona snemma
sumars. Sem fyrr er það einkum húsnæðisliður
vísitölunnar sem skýrir hækkun hennar, en auk þess
hefur verð opinberrar þjónustu hækkað mun meira en
almennt verðlag. Vöruverð er hins vegar enn lægra
en fyrir ári. Í viðskiptalöndunum hefur dregið úr
verðbólgu undanfarna mánuði og hefur hún að
meðaltali verið svipuð og á Íslandi. Í sumum mikil-
vægum viðskiptalöndum er verðbólga orðin mjög
lítil, t.d. nálægt ½% í Þýskalandi, en allt að 4% þar
sem hún er mest. Í Japan hefur ríkt verðhjöðnun.
Hækkun neysluverðs milli fyrsta og annars árs-
fjórðungs var undir síðustu verðbólguspá
Í spá Seðlabankans, sem birt var í Peningamálum
2003/2, var reiknað með 2,3% hækkun vísitölu
neysluverðs frá öðrum fjórðungi ársins 2002 til jafn-
lengdar 2003. Í reynd hækkaði vísitalan um 2,0%.
Frávikið skýrist af lægra vöruverði en reiknað var
með og sterkara gengi krónunnar á fyrri hluta spá-
tímabilsins. Gengi krónunnar lækkaði hins vegar
nokkuð í júní og var fyrri hluta júlímánaðar rúmlega
3% lægra en gert var ráð fyrir í maíspánni.
Húsnæðisliður vísitölu neysluverðs og verð þjónustu
skýra meira en alla tólf mánaða hækkun vísitölunnar...
Í byrjun júlí hafði húsnæðisliður vísitölu neysluverðs
hækkað um 9,9% á tólf mánuðum og markaðsverð hús-
næðis um 12,1% (sjá umfjöllun um íbúðamarkaðinn á
bls. 12). Án húsnæðisliðar er vísitala neysluverðs
óbreytt frá fyrra ári. Annar þáttur sem haft hefur umtals-
verð áhrif á vísitölu neysluverðs sl. tólf mánuði er
verðlag opinberrar þjónustu. Það hafði í byrjun júlí
hækkað um tæplega 7% á einu ári og áhrif þess til
hækkunar neysluverðs námu tæplega ½%. Eins og
greint var frá í Peningamálum 2003/2 skýrist hækkunin
af hliðrun hækkana á opinberum gjaldskrám og ættu
áhrif þess að hjaðna á næstunni og vera að mestu horf-
in í ársbyrjun 2004.
Dregið hefur úr tólf mánaða verðhækkun á þjónustu
einkaaðila frá fyrri ársfjórðungi og var árshækkunin á
öðrum ársfjórðungi rúmlega 2½% og skýrði í júlí rúm-
lega 40% af hækkun vísitölunnar frá sama tíma í fyrra.
Í sumum tilfellum hefur gengishækkun krónunnar ekki
komið fram í lægra þjónustuverði eins og vænta mátti.
Mynd 1
J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M M J
1999 2000 2001 2002 2003
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
%
Verðbólga á mælikvarða vísitölu
neysluverðs og kjarnavísitalna 1999-2003
Heimild: Hagstofa Íslands.
Kjarnavísitala 1
Kjarnavísitala 2
Vísitala neysluverðs
Verðbólgumarkmið SÍ
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
2000 2001 2002 2003
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
%
Neysluverðsvísitala og
verðbólguspár Seðlabankans 2000-2003
%-breytingar frá sama ársfjórðungi árið áður
Maí ’01
Ágúst ’01
Nóv. ’01
Nóv.’00
Mynd 2
Feb.’00
Neysluverðsvísitala
Ágúst ’00
Maí ’00
Feb.’02
Feb.’01
Maí’02
Ág.’02
Nóv.’02
Feb.’03 Maí ’03
PENINGAMÁL 2003/3 5