Peningamál - 01.08.2003, Page 20

Spáóvissan er því niður á við til skamms tíma en
samhverf til lengri tíma litið
Á heildina litið gerir því bankinn áfram ráð fyrir að
heldur meiri líkur séu á því að verðbólga verði eitt-
hvað minni en gert er ráð fyrir í spá bankans eitt ár
fram í tímann en að hún verði meiri. Í ljósi ofan-
greinds endurmats á óvissu spárinnar tvö ár fram í
tímann gerir bankinn hins vegar nú ráð fyrir að óviss-
an tvö ár fram í tímann sé samhverf í stað upp á við
í síðustu spá.
Eins og í undanförnum spám bankans er talið lík-
legt að sögulegar spáskekkjur ofmeti að einhverju
leyti þá óvissu sem framundan er þar sem þær mótast
af þróun undanfarinna missera þegar saman fór
tiltölulega mikil verðbólga og óvissa um verð-
bólguþróun, sem jafnan fylgir sveiflum í verðbólgu.
Spáóvissa meginspárinnar ásamt spá bankans tvö ár
fram í tímann má sjá á mynd 11. Taldar eru 90% lík-
ur á að verðbólga verði innan alls skyggða svæðisins,
75% á að hún verði innan tveggja dekkstu svæðanna
og 50% líkur eru á að verðbólga verði innan dekksta
svæðisins. Óvissan verður því meiri sem spáð er
lengra fram í tímann, og endurspeglast það í víkkun
óvissubilsins.3
Samkvæmt mati bankans á óvissu verðbólguspár-
innar hafa líkur á að verðbólga eitt ár fram í tímann
verði undir verðbólgumarkmiðinu aukist nokkuð frá
síðustu spá bankans. Tvö ár fram í tímann eru líkurn-
ar hins vegar minni. Líkur á að verðbólga verði inn-
an þolmarka verðbólgumarkmiðsins eitt ár fram í
tímann hafa jafnframt minnkað frá síðustu spá en eru
nánast óbreyttar tvö ár fram í tímann. Líkur á verð-
lækkun, miðað við ársfjórðungsleg gildi þau sem
verðbólguspáin byggist á, ná hámarki eitt ár fram í
tímann þegar þær eru rétt undir 10%.
III Stefnan í peningamálum
Fjármálaleg skilyrði fyrirtækja og heimila hafa á
heildina litið fremur þróast til slökunar frá því að
Peningamál komu út í maí sl. Skuldabréfavextir hafa
heldur lækkað og gengi krónunnar sigið. Aðhaldsstig
peningastefnunnar, eins og það birtist í raunstýri-
vöxtum bankans, hefur hins vegar lítið breyst og
skammtímavaxtamunur gagnvart útlöndum hefur
aukist m.a. vegna vaxtalækkana erlendis. Rétt er hins
vegar að hafa í huga að matið á raunstýrivöxtum
Seðlabankans er ekki einhlítt og fer eftir því hvaða
mælikvarði er notaður á verðbólguhorfur eða verð-
bólguvæntingar, sbr. mynd 12.
Forsendur síðustu vaxtaákvörðunar eru í stórum
dráttum óbreyttar
Seðlabankinn breytti síðast stýrivöxtum sínum 10.
febrúar sl. þegar hann lækkaði þá um 0,5 prósentur
og hafa þeir verið 5,3% síðan. Að baki þeirri
ákvörðun lá spá um 2% verðbólgu tvö ár fram í tím-
ann, þ.e. til fjórða ársfjórðungs 2004. Í þeirri
verðbólguspá var miðað við sama gengi og í þeirri
sem birt er í þessu hefti Peningamála, þ.e. gengis-
vísitölu 124. Hins vegar var reiknað með nokkru
PENINGAMÁL 2003/3 19
Mynd 11
Heimild: Seðlabanki Íslands.
Verðbólguspá Seðlabankans
Efri þolmörk
Verðbólgu-
markmið
Neðri þolmörk
Neysluverðs-
vísitala
50% óvissubil
75% óvissubil
90% óvissubil
Spátímabil: 3. ársfj. 2003 - 3. ársfj. 2005
%
8
6
4
2
0
10
-2
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
3. Fyrir þær tímalengdir sem bankinn hefur ekki áður spáð er byggt á
einföldum framreikningi. Hafa þarf í huga að matið á spáóvissu er háð
óvissu á sama hátt og spár um einstök gildi. Því þarf að fara varlega í
túlkun matsins á spáóvissunni. Þessu mati er fremur ætlað að draga
fram innbyggða óvissu spágerðarinnar en að vera nákvæmt mat á lík-
indadreifingu verðbólguspárinnar.
Tafla 6 Mögulegt bil ársverðbólgu
til næstu tveggja ára
Verðbólga
undir á bilinu undir á bilinu yfir
1% 1% - 2½% 2½% 2½% - 4% 4%
Ársfjórð.
2003:3 < 1 96 96 4 < 1
2004:2 32 49 81 18 1
2005:2 12 27 39 34 27
Taflan sýnir mat Seðlabankans á líkum á því að verðbólga verði á
ákveðnu bili í prósentum.