Peningamál - 01.08.2003, Page 19

þrýstingi. Á móti kæmi hins vegar að gengi krónunn-
ar gæti líklega veikst þar sem væntingar um gengis-
styrkingu tengda innstreymi gjaldeyris vegna fram-
kvæmdanna gengju að einhverju leyti til baka. Slík
þróun yrði til að auka verðbólguþrýsting til skamms
tíma. Jafnframt virðist óvissa og svartsýni um fram-
vinduna í heimsbúskapnum síst vera í rénun og telur
bankinn því óvissu tengda innfluttri verðbólgu lítið
hafa breyst frá síðustu spá.
... en líkur á að verðbólga verði yfir spá bankans tvö
ár fram í tímann hafa minnkað
Tvö ár fram í tímann telur bankinn hins vegar að lík-
ur á að verðbólga verði meiri en spáð var hafi
minnkað frá því í maí sl., bæði vegna þess að vægi
óvissuþátta sem ýttu áhættumatinu upp á við hefur
minnkað, og vægi óvissuþátta sem ýttu áhættumatinu
niður á við hefur aukist.
Miðað við yfirlýsingar stjórnvalda undanfarið
virðast líkur á ströngu aðhaldi í ríkisfjármálum hafa
aukist. Það byggist á vaxandi skilningi á að ella muni
reyna of mikið á peningastefnuna varðandi mótvæg-
isaðgerðir vegna stóriðjuframkvæmda með óheppi-
legum afleiðingum fyrir gengisþróun og afkomu
útflutnings- og samkeppnisgreina. Við framlagningu
fjárlaga í haust mun skýrast betur hve mikils aðhalds
megi vænta í ríkisfjármálum.
Áfram er fyrir hendi óvissa tengd þróun gengis
krónunnar til lengri tíma litið í tengslum við stóriðju-
framkvæmdir annars vegar og áframhaldandi veik-
leika í alþjóðahagkerfinu hins vegar, eins og fjallað
var um í síðasta hefti Peningamála. Þessu til viðbót-
ar gæti samdráttur í starfsemi varnarliðsins dregið úr
innlendri eftirspurn. Áhrif þessa á verðbólgu til
skemmri tíma litið eru þó ekki augljós því að líklega
færi það saman við einhverja gengislækkun sem auka
myndi á verðbólguþrýstinginn um hríð á móti áhrif-
um minni eftirspurnar. Auk þess er ekki ljóst hve
stórt áfallið yrði í efnahagslegu samhengi þar sem
hvorki liggur fyrir hversu mikið yrði dregið úr um-
svifum varnarliðsins, né á hve löngum tíma sá sam-
dráttur ætti sér stað.
Á móti koma hins vegar óvissuþættir tengdir hug-
myndum um breytingar á húsnæðislánakerfinu og
eftirspurnarhnykkur og húsnæðisverðshækkanir sem
slíkum breytingum myndu líklega fylgja. Jafnframt
ríkir nokkur óvissa um þróun húsnæðisverðs á næst-
unni, en sú óvissa virðist vera í báðar áttir. Einnig
hefur komið fram að skortur gæti orðið á sérhæfðu
vinnuafli í tengslum við fyrirhugaðar stóriðjufram-
kvæmdir ef erfitt reyndist að flytja það inn erlendis
frá. Slíkur skortur getur valdið launahækkun sem
smitast um vinnumarkaðinn. Það myndi auka verð-
bólguþrýsting á seinni hluta spátímabilsins umfram
það sem gert er ráð fyrir í spánni.
18 PENINGAMÁL 2003/3
Tafla 5 Verðbólguspá Seðlabanka Íslands
Ársfjórðungsbreytingar (%)
Breyting Ársfjórðungs- Breyting frá
frá fyrri breyting sama árs-
ársfjórð- á árs- fjórðungi
ungi grundvelli árið áður
2001:1 0,8 3,4 4,0
2001:2 3,5 14,5 6,0
2001:3 2,3 9,7 8,0
2001:4 1,6 6,6 8,5
2002:1 1,0 4,2 8,7
2002:2 0,4 1,6 5,5
2002:3 0,2 0,7 3,3
2002:4 0,6 2,3 2,2
2003:1 0,7 2,9 1,9
2003:2 0,5 2,0 2,0
Tölurnar sýna breytingar milli ársfjórðungslegra meðaltala vísitölu neyslu-
verðs.
Ársbreytingar (%)
Ár Milli ára Yfir árið
2000 5,0 3,5
2001 6,7 9,4
2002 4,8 1,4
Skyggt svæði sýnir spá.
2003:3 0,2 1,0 2,0
2003:4 0,4 1,5 1,8
2004:1 0,4 1,5 1,5
2004:2 0,6 2,5 1,6
2004:3 0,7 3,0 2,1
2004:4 0,5 2,1 2,3
2005:1 0,6 2,3 2,5
2005:2 0,9 3,7 2,8
2005:3 0,9 3,8 3,0
2003 1,9 1,7
2004 1,9 2,3