Peningamál - 01.12.2005, Blaðsíða 40

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
40
unar húsnæðisverðs á tímabilinu, en ekki er gert ráð fyrir nafn lækkun
í spá bankans. Það hefði ekki aðeins bein áhrif til lækkunar verðbólgu
heldur gæti dregið mun meira úr vexti einkaneyslu en gert er ráð fyrir
í grunnspánni. Aðrir óvissuþættir hafa lítið breyst frá því í sept ember.
Að teknu tilliti til ofangreindra breytinga er áhættumat verð-
bólguspárinnar til eins árs áþekkt því sem það var í september en held-
ur meiri áhættu upp á við til tveggja ára. Miðað við grunnspána eru
því heldur meiri líkur á að verðbólga verði meiri en spáð er eitt ár fram
í tímann og töluvert meiri ef horft er til tveggja ára. Helstu ósamhverfu
óvissuþættir spárinnar eru teknir saman í töflu VIII-1 og líkindadreif-
ing verðbólguspárinnar er sýnd í mynd VIII-10. Líkindadreifing síðustu
spár er einnig sýnd til samanburðar.
Heldur meiri líkur á að verðbólgumarkmiðið náist á spátímanum
að óbreyttum stýrivöxtum
Tafla VIII-2 sýnir líkindadreifingu grunnspárinnar. Þótt heldur meiri
líkur séu á því nú en í september að verðbólga verði í námunda við
markmiðið eru þær enn mjög litlar að óbreyttum stýrivöxtum. Þannig
eru innan við 20% líkur á að verðbólga verði á bilinu 2-3% eftir tvö
ár og innan við 50% líkur á að hún verði á bilinu 1-4%.
Rétt er að ítreka að bæði grunnspáin og mat á óvissuþáttum
hennar byggjast á því að stýrivextir Seðlabankans haldist óbreyttir út
spátímabilið. Það er einmitt verkefni peningastefnunnar að sjá til þess
að framvindan verði ekki með þeim hætti sem grunnspáin og helstu
áhættuþættir benda til. Grunnspáin sjálf jafnt sem líkindadreifingin
Tafla VIII-1 Helstu ósamhverfir óvissuþættir verðbólguspár
Óvissuþáttur Skýring Áhrif á verðbólgu
Einkaneysla Áhrif breytinga á lánamarkaði í formi lægri langtímavaxta Hætta á að eftirspurnarþrýstingur sé vanmetinn
og aukins aðgengis að lánsfé og möguleg auðsáhrif á og verðbólgu því vanspáð
einkaneyslu geta verið vanmetin
Aukin skuldsetning gæti dregið úr vexti einka- Eftispurnarþrýstingur til lengri tíma gæti verið
neyslu umfram það sem gert er ráð fyrir í grunnspánni ofmetinn og verðbólgu því ofspáð
Hækkun vaxta gæti kælt húsnæðismarkaðinn
hraðar en reiknað er með í spánni
Gengisþróun Mikill viðskiptahalli og væntingar um aukna verðbólgu Hætta á að gengi krónunnar lækki og
næstu árin geta þrýst niður gengi krónunnar verðbólgu því vanspáð
Opinber fjármál Möguleiki á að aðhald í opinberum fjármálum verði Hætta á að eftirspurnarþensla verði meiri í
minna en gert er ráð fyrir – sérstaklega í ljósi hagkerfinu en spáð er og verðbólgu því vanspáð
kosningaára framundan
Mögulegt er að áhrif áforma um skattalækkanir á
væntingar um framtíðartekjur séu vanmetin og að
eftirspurnaráhrif áforma verði því meiri
Eignaverð Möguleiki á lækkun eignaverðs sem dragi úr Framleiðsluspenna gæti orðið minni en spáð er
einkaneyslu þegar líða tekur á spátímabilið og verðbólgu því ofspáð
Alþjóðleg Erlendir vextir gætu hækkað hraðar og meira en Vöxtur innlendrar eftirspurnar gæti verið ofmetinn
efnahagsmál gert er ráð fyrir og aukið þannig við greiðslubyrði og verðbólgu því ofspáð
erlendra lána umfram það sem grunnspáin gerir ráð fyrir
Áhættumat Eitt ár fram í tímann Tvö ár fram í tímann
Peningamál 2005/2 Samhverft Upp á við
Peningamál 2005/3 Upp á við Upp á við
Peningamál 2005/4 Upp á við Upp á við