Peningamál - 01.12.2005, Page 62

ERLEND SKULDABRÉFAÚTGÁFA
Í KRÓNUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
62
auðveldar aðgengi þeirra að þessum hávaxtamörkuðum, viðskiptin
fara fram innan lagaumhverfi s alþjóðamarkaða og áhættan á að bréfi n
verði óinnleysanleg, sem er oft fyrir hendi á innanlandsmörkuðum, er
ekki til staðar (sjá Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn, 2005b).
Straumurinn berst til Íslands
Í ljósi niðurstaðna rannsókna Alþjóðagreiðslubankans kemur ekki á
óvart að erlendri útgáfu skuldabréfa í íslenskum krónum hafi verið
ýtt úr vör í ágúst síðastliðnum. Hér fer saman mikill vaxtamunur við
útlönd, sterkt gengi krónunnar, sem er langt yfi r sögulegu meðaltali,
og að því er virðist nær hömlulaus vöxtur innlendrar eftirspurnar eftir
lánsfé. Útgáfa skuldabréfa í íslenskum krónum er því ákjósanlegur kost-
ur í augum margra útgefenda og auknu innstreymi fjármagns hefur
líklega verið tekið fagnandi af innlendum fjármálamarkaði þar sem eft-
irspurn eftir lánsfé er mikil. Væntingar markaðsaðila um áframhaldandi
stýrivaxtahækkanir í kjölfar sterkra skilaboða Seðlabankans í síðustu
útgáfum Peningamála eru einnig líklegar til að ýta undir frekari út-
gáfu.
Innlend eftirspurn eftir lánsfé
Erlenda útgáfu skuldabréfa í krónum verður að setja í samhengi við
leit alþjóðlegra fjárfesta að betri ávöxtun, líkt og rætt var um hér að
framan, en það er ekki síður mikilvægt að líta til innlendra þátta, eink-
um gríðarlegrar eftirspurnar eftir lánsfé og samþættingar íslensks fjár-
málalífs við umheiminn.
Umskipti íslensks efnahagslífs
Veigamiklar kerfi sbreytingar hafa átt sér stað á íslensku efnahagslífi und-
anfarna tvo áratugi. Meðal þeirra má nefna aukið frjálsræði í viðskipt-
um, bætta stjórnun ríkisfjármála, einkavæðingu, þátttöku Íslands í
Evr ópska efnahagssvæðinu, umbætur á fjármálakerfi nu og upptöku
fl otgengis og verðbólgumarkmiðs við stjórn peningamála. Þessar um-
bætur auk hagstæðra ytri skilyrða eiga stóran þátt í þeim umskiptum
sem hafa orðið á þróun hagvaxtar síðastliðinn áratug.10
Fjármálakerfi ð hefur ekki farið varhluta af þeim umbótum sem
hafa átt sér stað. Fjármálastofnanir hafa stækkað verulega, arðsemi
eigin fjár hefur verið góð, eignir aukist mikið og lausafjárstaða verið
sterk. Hröð útlánaaukning og hraðvaxandi erlendar skuldir eru hins
veg ar stærstu áhættuþættirnir í starfsemi bankanna.
Samkvæmt nýrri ársskýrslu Fjármálaeftirlitsins fyrir tímabilið 1. júlí
2004 til 30. júní 2005 voru heildareignir viðskiptabankanna og stærstu
sparisjóðanna árið 2001 um 900 ma.kr. samkvæmt samstæðuuppgjöri,
eða sem nemur 138% af VLF. Í lok júní á þessu ári voru heildareignirn ar
hins vegar orðnar 4.530 ma.kr. eða sem nemur nær fi mmfaldri vergri
landsframleiðslu. Á sama tíma jókst bókfært eigið fé viðskiptabank-
anna og stærstu sparisjóðanna úr 56 ma.kr. í 332 ma.kr. eða úr 8,6% í
36% af VLF (sjá Fjármálaeftirlitið, 2005).
10. Frá árinu 1996 hefur hagvöxtur verið yfi r 3% öll árin, að undanskildu samdráttarárinu
2002, og um 3,7% að meðaltali. Allar efnahagsstofnanir, sem birta hagspá fyrir Ísland, telja
að hagvöxtur verði áfram mikill á þessu og næsta ári.