Málfregnir - 01.12.1990, Qupperneq 31

inga sem kunna skil á þeim greinum töl-
fræðinnar sem nú urðu helst út undan.
Við val á íðorðum segjast höfundar
ávallt hafa haft að leiðarljósi að þau
lýstu sem best hugtakinu sem þau eru
heiti á. Þess vegna hafa þeir lagt til að
„binomial distribution“ heiti fremur tví-
kostadreifing en tvíliðudreifing, að
„coefficient of variation“ heiti fremur
frávikshlutfall en breytistuðull eða frá-
viksstuðull og „type I error“ fremur
höfundarmistök en fyrri gerð mistaka.
Nokkur algeng hugtök fá ný heiti í bók-
inni. Til dæmis er dreifni nýtt heiti á
„variance“, lýsitala á „statistic" og bjagi
á „bias“.
Tölfræði er stærðfræðileg grein sem
hefir verið að ryðja sér til rúms síðustu
áratugi, og þeim fjölgar jafnt og þétt sem
leggja stund á hana eða nýta sér hana.
Almenningur er m.a.s. farinn að kannast
við orð sem eiga rætur að rekja til töl-
fræði, svo sem slembiúrtak, staðalfrávik
og lýsingarorðið marktœkur.
Framtak þeirra sem að þessu orða-
safni hafa unnið er lofs- og þakkarvert
og því fremur sem mörg hugtök þessarar
fræðigreinar eru afar óárennileg til nafn-
gifta. Hér hefir enn einu sinni unnist ís-
lenskur málræktarsigur. - BJ
Mysla
Orðin verða til með ýmsum hætti. Hér
kemur saga af einu þeirra.
Ásta Maack á íslensku auglýsingastof-
unni hringdi í vor í málstöðina og óskaði
eftir íslensku orði um það sem hún kall-
aði músli-brauð og ég hafði þá ekki einu
sinni heyrt nefnt. Þegar Ásta hafði út-
skýrt málið varð okkur ljóst að íslenska
orðið musl myndi vera af sama uppruna
og þetta svissneska músli sem er hljóð-
verpt smækkunarmynd af þýska orðinu
Mus ‘stappa’ og margir kannast við sem
tökuorð (úr dönsku) í samsetningunni
kartöflumús. En okkur kom saman um
að musl væri of óvirðulegt að merkingu
til að vera nothæft sem forliður í brauðs-
heiti.
Ég lagði málið fyrir samstarfsfólkið í
málstöðinni. Skrifstofustjóranum, Kára
E. Kaaber, datt þá það snjallræði í hug
að leiða kvenkynsorðið mysla af orðinu
musl (á sinn hátt eins og músli hafði ver-
ið leitt af Mus). Hugmyndinni var komið
á framfæri við auglýsingastofuna. Síðan
heitir sú vara mysla, sem áður var seld
undir heitinu músli. Þetta er bragð-
bættur kornmatur, þ.e. eitthvert korn-
meti með rúsínum, hnetum o.fl., og selt
sem hollustufæða. Eftir þetta hafa ís-
lendingar borðað myslubrauð. - BJ
31