Skírnir - 01.01.1949, Síða 201

Skímir
Ritfregnir
193
þau og eðli tungunnar. Eru nýyrði miklu víðar í kviðunum en menn
viti, og verður nýja orðabókin að segja til um það á sínum tíma. Getur
hún þó aðeins sagt, hvenær orðin koma fyrst fyrir í riti. Hver myndi
t. d. trúa þvi í fljótu hragði, að orðið brosmildur komi fyrst fyrir i Hóm-
ersþýðingu Sveinhjarnar, eins og likur benda til?
Fornmálsáhrif á þýðingamar eru eitt verkefni, nýyrði önnur, og þann-
ig mætti lengi telja. Yrði þá jafnframt að athuga ljóðaþýðingar Svein-
bjamar á kviðunum. Eru fornkvæðaáhrifin eðlilega ljósari þar en í
óbundnu þýðingunum. Hefði ekki farið illa á að skýra lítið eitt frá ljóða-
þýðingum hans í þessari útgáfu, því að þær eru miður kunnar en þær
eiga skilið. Er það í rauninni engin furða, því að útgáfa Odysseifs-
kvæðis er nú bráðum 100 ára og Ijóðaþýðingarbrotin úr Ilíonskvæði
hafa aldrei verið prentuð. Em í þýðingum þessum margir ágætir
sprettir og þær allar skemmtilegar aflestrar og til samanburðar við
óbundnu þýðingarnar. Þyrfti helzt að gefa þær út og þótt ekki væri
nema gott úrval úr þeim.
Jafnframt því sem útgefendur bám þýðingarnar saman við hinn griska
frumtexta, sömdu þeir ýtarlegar skýringar. Er í þeim mikill og marg-
háttaður fróðleikur, enda em þær samtals tæpar 300 bls. Allir vita,
hvemig nú er komið grískuþekkingu íslendinga. Þeir, sem eldri eru
og eitthvað kunnu, em líklega flestir búnir að gleyma sinni grisku, en
þeir, sem yngri em, vita ekki, hvað hún er. Að visu er gríska kennd
í guðfræðideild háskólans, en sú kennsla hlýtur fyrst og fremst að mið-
ast við skilning á grísku Nýja testamentisins. Menn kunna því að spyrja,
hvað griska sú eigi að þýða, sem pundað er á menn í skýringunum.
Þeim er þar til að svara, að annaðhvort var að gera þetta rækilega,
eins og raun hefur á orðið, eða snerta ekki við þvi. Þeir timar kunna
að koma, að grískan verði aftur uppi á teningnum, og þá hefur hér
verið búið í haginn.
Sá ókostur verður að teljast á skýringum þessum, að þær eru allar
aftan við megintextann og í honum er ekki merkt við þau atriði, er
skýra skal. Hlýtur af þessum sökum ýmislegt að fara fram hjá mörgum
lesanda, er hann ella hefði gefið gaum, en viðbúið, að hinn gjörhugli
kafni í skýringunum. En úr þessu verður reynslan auðvitað að skera.
Nafnaskrá fylgir hvora bindi, og er að þeim mikið hagræði. Hafði
nafnaskrá t. d. vantað við báðar fyrri útgáfur Odysseifskviðu.
Allmargar myndir prýða bókina, og ekki spillir, að Halldór Péturs-
son hefur gert bókarskraut við upphaf og endi hvers þáttar.
Útgáfa þessi er öllum til sóma, er að henni hafa stuðlað og staðið.
Hómersþýðingar Sveinbjamar Egilssonar eru eitt af æfintýmm ís-
lenzkrar tungu. I þeim er eins og allt gamalt verði nýtt og nýtt gam-
alt. Sjaldan — ef þá nokkum timann — hefur íslenzk tunga sannað
ágæti sitt betur en á leikvelli þessum, er vera mun einn hinn glæsileg-
asti, er henni hefur verið haslaður um dagana. Um þýðingar Svein-