Skírnir - 01.01.1965, Síða 184
166
Hermann Pálsson
Skírnir
sem hann var ungr at aldri, þœtti þeim meira um vert, er
til hlýddi, at þeir sæi þat, at hann tœki sínar kenningar af
helgum bókum ok merkiligum, en eigi af einu saman brjóst-
megni ok hugviti. Blíðkaði hann ok mýkti eigi at eins heym
atstandanda lýðs með sœmiligri snilld ok klerkligs fram-
burðar, er hann hafði nógliga af guðligri gjgf, heldr saddi
hann þeira hug ok hjorlu gnógliga með andligri fœðslu guð-
ligra orða, svá at hann sýndisk eigi at eins með orðunum,
heldr ok jafnvel með gerðunum, prédika. Var hans kenning
án hégómligum orðum eða nQkkurri hrœsni samanstandandi,
ok því fylgði hans orðum svá mikill guðs kraptr, at margir
kómusk viðr af qIIu hjarta ok tóku mikla skipan ok góða um
sínar framferðir Kenningar hans váru linar ok létthærar q11-
um góðum mQnnum, ok þótti Qllum vitmm mQnnum vera
spakligar ok skemmtiligar, en vándum mpnnum varð ótti
mikill at ok SQnn hirting, ok því sótti þegar nær at Qllum guðs
hátiðum ótgluligr mannfjolði, upptendrandisk af góðfúsri
græðgi guðligra málsemda, gimandisk at seðja sín hjgrtu ok
hugskot með lífs fóðri, þat er guðs orð, því at þar var kostr
at heyra fagrar kenningar, bæði af sjálfum herra biskupi ok
af þessum gauzka manni Gísla, er nú var um talat.“ (10)
Jón biskup hafði tekið Gísla Finnsson með sér frá Gaut-
landi, er hann kom heim frá vígslu árið 1106, og hélt Gísli
skólann á Hólum um mörg ár. Er skemmtilegt til þess að
vita, að um það leyti, sem þingheimur tekur fyrst að hlýða
á lestur laga í heyranda hljóði við Lögberg, mun hitt hafa
orðið föst venja, að helgar þýðingar vom lesnar upphátt í
kirkjum.
4
Þrívegis í ritgerð sinni drepur höfundur FM á notkun rit-
máls í þágu tiltekinna bókmennta. 1 inngangsorðum víkur
hann að öðrum þjóðum:
(a) / flestum Iqndum setja menn á bœkr annat tveggja
þann fröSleik, er þar inanlands hefir garzk, e'Sa
þann annan, er minnisamligastr þykkir, þó at