Skírnir - 01.01.1983, Qupperneq 165

SKÍRNIR
HELGISÖGUR
159
Ari segir Hall á Síðu hafa keypt at Þorgeiri að segja upp ein lög. Jón
taldi hugsanlegt að so. merkti í þessu sambandi að ‘semja’. Það er rétt
hjá Jóni að sagnorðið getur haft þessa merkingu, en oftar er það svo
að einhver undirmál fylgja eða kveðið er á um gjald. Á skýringu Jóns
Jóhannessonar hafa hins vegar flestir fræðimenn fallist, einnig Jón Hnef-
ill Aðalsteinsson. En þessi skilningur er bundinn þeirri skoðun að frá-
sögn Ara sé traust í aðalatriðum og óhlutdræg. En einmitt i vali þessarar
sagnar kemur fram vild — á heiðna menn er hallað, þetta er niðrun.
Þannig hafa og síðari sagnaritarar skilið frásögnina, sbr. Kristnisögu,
hrsg.v. B.Kahle (Halle a.d.S. 1905), 39. Sbr. Jón Jóhannesson, íslendinga
saga I (Reykjavík 1956), 163.
13 Jón Hnefill Aðalsteinsson bendir á að Sigurður Nordal hafi talið að
Þorgeir liafi leitað véfréttar og borið það saman við hugleiðslu skálda og
spekinga. Að svipaðri niðurstöðu og Jón hafði Peter Buchholz komist
í óprentaðri doktorsritgerð sinni, Schamanistische Ziige in der altislándis-
chen Úberlieferung (Miinster 1968). í þessu sambandi er hugsanlegt að
feldurinn sé kristilegt tákn, en á móti þeirri skýringu mælir, að Ari legg-
ur hvergi út frásögnina í anda biblíutúlkunar (exegese).
ll ‘Biscliofssaga’, Reallexikon der Germanischen Altertumskunde III, 41.
15 ‘Húngurvaka er svo sem inngangr til Þorlákssögu’, Biskupa sögur I, xxxi.
16 Bisk. I, 215.
II íslenzk fornrit III, cli.
18 Sbr. Bisk. II, 31.
19 Hér kemur það fram að Koppenberg hefur ekki kynnt sér það sem um
þetta mál hefur verið skrifað hvorki á íslandi né annars staðar. Höfund-
ur þessarar greinar fjallaði um for- og baktitla handrita í ritgerðinni
‘Hvenær var Tristrams sögu snúið?’ Gripla II (1977), 47—78.
20 Sjá m.a. um samband gerðanna, Jonna Louis-Jensen, ‘Kongesagastudier’,
Bibliotheca Araamagnæana XXXII, 111—122. Koppenberg þekkir rit
Ólafíu Einarsdóttur, Studier i kronologisk metode i tidlig islandsk
historieskrivning. Bibliotheca Historica Lundensis 13 (Stockholm 1964),
en hann virðist ekki þekkja ritgerð Jóns Jóhannessonar, ‘Tímatal Ger-
lands í íslenzkum ritum frá þjóðveldisöld’, Skirnir 126 (1952), 76-93, né
ritgerð Ellen Zirkle, ‘Gerlandus as the Source for the Icelandic Medieval
Computus (Rím I)’ Bibliotheca Arnamagnœana XXX (1970), 339-346.
21 Sjá rilgerð mína, Formálar islenzkra sagnaritara á miðöldum (Reykjavik
1971, vélrit í vörslu Háskólabókasafns), 42-44. Það er kannski ekki von
að Koppenberg hafi þekkt þessa ritsmíð, en eintak hennar var til í bóka-
safni Norrænu stofnunarinnar í Kíl þegar árið 1977. Ritgerð þessi kem-
ur út í endurskoðaðri útgáfu innan skamms hjá Stofnun Árna Magnús-
sonar á íslandi.
2^ Sbr. Bisk. I, 171.
23 Það er sennilega rétt til getið hjá Koppenberg að menn hafi tengt greinda