Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.01.1983, Síða 175

Skírnir - 01.01.1983, Síða 175
SKÍRNIR RITDÓMAR 169 leita hafnar í neyð. E£ það henti í annað sinn var sektin 1000—10.000 kr. Árið eftir samþykkt þessara laga hófu Bretar togveiðar í Faxaflóa og byrjuðu þá að rísa úfar með þeim og íslendingum, enda var Flóinn sérlega viðkvæm fiskislóð og afkoma margra byggðist i því að henni væri hlíft ásamt veiðar- færum þeirra, sem þar voru við fiski. Lengsti kafli ritsins, bls. 42—146, er um fiskveiðideiluna 1896—1897 og landhelgissamninginn 1901. Um deilu þessa liafa ýmsir fjallað áður, en Gísli Agúst Gunnlaugsson ítarlegast í sinni skilmerku ritgerð, sem birtist í Sögu 1980. Þar eru öll atvik deilunnar rakin eftir frumgögnum. Jón styðst mikið við Söguritgerðina, en bætir þó ýmsu við, einkum að því er varðar hlut Islendinga. Fyrir atbeina þeirra tvímenninganna munu öll kurl komin til grafar, er snerta þessa deilu, og Ijóst orðið um hvað hún snerist og með hvaða hætti. Meðal þeirra, sem einkum komu þar við sögu, voru Magnús Stephensen landshöfðingi og G. L. Atkinson, foringi yfir breskri flotadeild, sem var hér við land sumarið 1896 og 1897. Samkomulag varð sumarið 1896, sem snerist um leyfi togara að nota hafnir hér á landi og að þeir mættu fara siglinga- leiðina milli Vestmannaeyja og lands og milli Reykjaness og Fuglaskerja gegn því að botnvörpur væru búlkaðar. Hins vegar máttu botnvörpuskip ekki veiða á ákveðnu svæði i Faxaflóa né valda skemmdum á veiðarfærum lands- manna. Þá lofaði landshöfðingi því, ef samningurinn yrði haldinn, að 3, gr. iaganna frá 1894 skyldi ekki beitt nema af ýtrustu varúð. Sá skilningur, sem Jón hefur á ástæðunni, er rekur Magnús landshöfðingja til að gera þetta samkomulag, er að mínu viti réttur. Þótt í ljós kæmi síðla sumars 1896, að Bretar héldu ekki samkomulagið má þó ekki dæma það gagnslaust varðandi framvindu deilunnar. Vafalaust var nokkurs um vert, að Atkinson kynntist a£ eigin raun afstöðu landsmanna til botnvörpuveiðanna og hvernig sarnbýli þessara tveggja þjóða var háttað á hafinu. Þegar viðbrögð Magnúsar landshöfðingja eru ítarlega gaumgæfð frá því hann byrjar að hafa afskipti af málum breskra togaramanna og þar til sátt tókst milli enskra og danskra stjórnvalda með landhelgissamningnum 1901 verður ekki annað séð en hann hafi komist vel frá þeim vanda, sem á hans herðar lagðist. Þeir, sem urðu fyrir þyngstum búsifjum, báru traust til hans. Þegar Atkinson var hér sumarið 1897 hreyfði hann mörgum kröfum af hálfu Breta, er sumar voru ljósar, en aðrar dulbúnar. Brátt reyndi á, að honum yrði ekkert ágengt. Þetta sumar var lagt fram á Alþingi stjórnar- frumvarp um bann við botnvörpuveiðum í landhelgi við ísland. Hin nýju lög áttu að koma í stað hinna umþráttuðu laga frá 1894. Þegar Atkinson varð þess vís að kröfum hans yrði ekki sinnt, sá hann sér leik á borði og reyndi að hafa áhrif á Alþing varðandi stjórnarfrumvarpið. I því voru sektir fyrir landhelgisbrot lækkaðar og ákvæði hinnar 3. greinar mjög mild- uð. En tvær umtalsverðar breytingar gerði þingið á frumvarpinu. Önnur fólst í upptöku allra veiðarfæra landhelgisbrjóta, en hin veitti togurum
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148
Síða 149
Síða 150
Síða 151
Síða 152
Síða 153
Síða 154
Síða 155
Síða 156
Síða 157
Síða 158
Síða 159
Síða 160
Síða 161
Síða 162
Síða 163
Síða 164
Síða 165
Síða 166
Síða 167
Síða 168
Síða 169
Síða 170
Síða 171
Síða 172
Síða 173
Síða 174
Síða 175
Síða 176
Síða 177
Síða 178
Síða 179
Síða 180
Síða 181
Síða 182
Síða 183
Síða 184
Síða 185
Síða 186
Síða 187
Síða 188
Síða 189
Síða 190
Síða 191
Síða 192
Síða 193
Síða 194
Síða 195
Síða 196
Síða 197
Síða 198
Síða 199
Síða 200

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.