Skírnir - 01.04.1998, Blaðsíða 68

62
BERGLJÓT SOFFÍA KRISTJÁNSDÓTTIR
SKÍRNIR
yrkisefni söguhetjur sem sumar koma illa fram við konur - t.d.
Ketil raum sem er tilbúinn til að ganga að eiga konu nauðuga - og
teflir friði samtíma síns gegn ófriði sagnanna (sjá: Igsvþ:208-
209).7 Andspænis kappakvæði hennar hlýtur því sú spurning að
vakna hvort það sé á einhvern hátt ólíkt eldri kappakvæðum, sem
karlar ortu. Hér skal m.a. reynt að leita svara við því með hlið-
sjón af kvæðunum sem fyrr voru nefnd, en ætlunin er þó fyrst og
fremst að túlka kvæði Steinunnar og huga að hvernig það hefur
verið skilið og metið.
II
Flest ofannefndra kappakvæða, þ.e. Islendingadrápa, Vísnaflokk-
ur Bergsteins, Strjúgsflokkur og Kappavísur Björns á Skarðsá,
eru ort undir dróttkvæðum hætti en á Allrakappakvæði er „Vest-
firðskt [...] vísna lag“ að sögn skáldsins (Allra kappa kvæði
1883:67; um bragarháttinn sjá: Cederschiöld 1883:78-80). Kappa-
kvæði Steinunnar er hins vegar ort undir sama vikivakahætti og
kvæðið sem minnst var á í upphafi. Viðlagið við það er sótt til er-
indis í fornkvæðinu Kvæði af skógarmanni og hans unnustu (sjá:
Jón Samsonarson 1964:clvii; Kvœði og dansleikir I 1964:120) og
hljóðar svo:
Eg sá ríða riddarana þrjá
þeir vilja mínum fundinum ná.
(Steinunn Finnsdóttir 1950:115)8
Með sama viðlagi eru fleiri vikivakakvæði sem fela í sér upptaln-
ingu persóna. Meðal þeirra er kappakvæði eftir Guðmund Berg-
þórsson (f. 1657, d. 1705) sem talið er ort um 1680 (sjá: Jón
Helgason 1981:119-20). Það fjallar um söguhetjur úr rómönsum
en kappakvæði Steinunnar um persónur úr íslendingasögum og
7 Eftir upptalningu á ýmsum hetjum segir í kvæðinu: „Bæði nú í friði felst /
faldagrund og sveigir brands" (ísgvþ:209; breytt letur BSK).
8 Eftirleiðis verður einvörðungu vísað með blaðsíðutali til kappakvæðisins í
þessu riti. Breytt letur í tilvitnunum til kvæðisins BSK, nema hvað hetjunöfn
eru ætíð skáletruð í heimild.