Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.07.2015, Blaðsíða 18

Ferðalög
og flakk *Hver sem leggur leið sína til Tyrklandsgetur látið sig hlakka til að bragða á þar-lendu sælgæti. „Turkish delight“ molarnir,sem eru dísætir, flórsykraðir hlaupmolarog finnast í ýmsum bragðtegundum, eruómissandi hluti af ferðalagi til landsins.Molarnir heita rahat lokum á tyrknesku,
en orðið er komið úr arabísku og þýðir
eitthvað í líkingu við hálstöflur.
Tyrknesku hlaupmolarnir ómissandi
L
eigubílstjórinn var ekki lengi að giska á hvert okkur
langaði, en miðborgin við torg bláu moskunnar er
staðurinn sem flestallir ferðalangar kjósa fyrst. Við
gripum til þess ráðs að meðtaka dýrðina úr fjarlægð
fyrsta daginn, og örkuðum úr gamla bænum á kaffihús í nýju
borginni, Konak Café á Taksim hæð, þar sem okkur hafði
verið bent á að útsýnið væri gott. Það var vægast sagt rétt,
en öll gamla borgin með alla sína turnafjöld, fljótið sem skil-
ur að bæjarhlutana og mörg helstu kennileiti Istanbúl blöstu
við okkur þar sem við sátum og sötruðum tyrkneskt kaffi.
Kannski ber að nefna að maturinn var ekki sá besti sem
borgin hefur uppá að bjóða, því matarmenninguna skortir
ekki í Tyrklandi, en útsýnið bætti það upp og meira til.
Tyrkneska kaffið fór líka misvel í mannskapinn, þótt und-
irritaður hafi verið hrifinn, en Istanbúl er heimsborg og þar
má finna flestalla kaffidrykki, svo lesendur þurfa engu að
kvíða.
Byggingarfræðileg minnimáttarkennd
Næstu daga færðum við okkur nær herlegheitunum og
hvorki minnkaði ánægjan né undrunin. Bláa moskan fræga,
eða Moska soldánsins Ahmed, var það fyrsta sem við skoð-
uðum. Ég fann oft til byggingafræðilegrar minnimátta-
kenndar meðan á þessari heimsókn stóð, sem átti ekki síst
við um bláu moskuna. Kennd þessi er hvað sterkust þegar
maður hugsar til þess að Íslendingar bjuggu flestir í torfkof-
um á sautjándu öld, þegar Tyrkir voru önnum kafnir við að
reisa mannvirki eins og þessi, sem eru glæsileikinn uppmál-
aður. Það kom líka skemmtilega á óvart að moskan er enn í
dag „lifandi“ tilbeiðslustaður en um nónbil var okkur gert
ljóst að ferðamenn þyrftu að víkja til að rýma fyrir helgihald.
Ekki bara fyrir sagnfræðinörda
Ekki versnaði það þegar við gengum í Hagía Sófía, heldur
þvert á móti stigmagnaðist glæsileikinn og sögufrægðin.
Hægt væri að telja upp fleiri byggingar sem sögunördar
kannast við en nefna ber að maður þarf ekki að vera haldinn
sagnfræðiblæti til að njóta heimsóknar til Istanbúl. Eyðslu-
klær og flóamarkaðsbraskarar geta fundið sína Mekku á bas-
arnum fræga eða kryddmarkaðnum, sem geta hvor um sig
verið skemmtun fyrir heilan dag og meira til. Þegar kominn
er matmálstími eru mörk Asíu og Evrópu heldur ekkert slor,
eins og áður sagði, og heimsókn í tyrknesku böðin er upp-
lifun sem fáir ættu að láta framhjá sér fara. Fyrir mitt leyti
sé ég eftir að hafa ekki staldrað við lengur og hlakka ólmur
til næstu heimsóknar til einnar vinsælustu borgar Evrópu.
Ljósmynd/Pixabay
Markaðirnir í Istanbúl eru mikið gósen-
land fyrir þá sem kunna gott að meta.
FORNFRÆG MENNING OG TYRKNESKT KAFFI
Istanbúl bíður
Á MÖRKUM EVRÓPU OG ASÍU ER SAGAN EINS LIFANDI
OG HÚN ER SPENNANDI. FORNFRÆG MENNING LOÐIR
VIÐ BORGINA SEM ÞÓ ER Á HARÐASPRETTI Í ÁTT TIL
FRAMTÍÐAR. GESTIR MUNU SJÁ EFTIR AÐ STALDRA EKKI
VIÐ LENGUR Í EINNI VINSÆLUSTU BORG EVRÓPU.
Matthías Tryggvi Haraldsson mth@mbl.is
Istanbúl er ekki ein vinsælasta borg
Evrópu að ástæðulausu.
Bláa moskan svonefnda er
augnayndi að innan sem utan.
Gestir í Hagía Sófía gætu rekið augun í leifar af fornum
tengslum Norðurlandanna og Istanbúl, ef þeir hafa augun op-
in, en hið svokallaða „víkingagraffití“ þykir merkilegur vitn-
isburður um þau. Svo virðist sem maður að nafni Hálfdán hafi
gengið í sveit væringja á sínum tíma, einskonar varðsveit keis-
arans, og fundið sig knúinn til að krota nafn sitt með rúnum á
veggi hinnar glæstu kirkju, sem reyndar er safn í dag. Í Íslend-
ingasögunum má finna nokkur dæmi um menn sem fóru til
Miklagarðs, eins og Istanbúl var þá kölluð, og gerðust málalið-
ar eins og rúnakrotarinn Hálfdán. Þar má nefna Kolskegg,
bróður Gunnars á Hlíðarenda, og Bolla Bollason sem getið er
í Laxdælu.
RÚNIR MINNA Á FORN TENGSL
Krotarinn Hálfdán