Morgunblaðið - Sunnudagur - 12.07.2015, Blaðsíða 45
Ég heilsa enn fíflum þegar ég sé þá og
þakka þeim fyrir að minna mig á að sumarið
sé að koma. Það var mikið áfall fyrir mig að
heyra þennan vin minn segja mér að töfrar
væru ekki til en um leið langaði mig að
kynnast heiminum sem vinur minn lifir í –
heimi án töfra. Þannig að þegar ég gekk
heim um nóttina þá passaði ég mig að heilsa
ekki ljósastaurunum eða blómunum og sagði
sjálfri mér að staurarnir væru bara úr stáli
og að blómin yxu bara þarna. Ég reyndi að
vera í þessum kalda heimi í tvo daga en það
var mjög skrýtið. Hvað vitum við líka um
hvað er raunverulegt og hvað ekki? Maður
ákveður það sjálfur. Sumir segja að tré
hreyfi sig ekki en þau verða miklu eldri en
menn. Þau eru örugglega á fullu í sínum
veruleika. Við vitum líka ekki hvernig raun-
veruleikinn er út frá þeirra sjónarhóli. Við
höldum að fluga viti ekki neitt og sé ekki
neitt af því að hún lifir ekki nema einn dag
en fyrir henni er þessi dagur kannski eins og
hundrað ár hjá okkur. Það er alltaf verið að
reyna að segja manni hvað sé raunverulegt
og hvað ekki en ég held að það sé ekkert
rétt og rangt í þessum efnum. Maður sér
það sem manni hefur verið sagt að sjá. Börn
sem aldrei hafa heyrt að himinninn „eigi“ að
vera blár, segja oftast að hann sé hvítur eða
bara alls konar.“ Steinunn þagnar og lítur
beint upp í himinhvolfið ofan okkar. „Núna
er hann til dæmis hvítur og smá gulur og
rauður. Himinninn er ekkert alltaf blár.“
Manneskja, ekki vélmenni
Steinunn segist æfa mikið fyrir tónleika og
vera lengi að læra lögin sín. Hún er þó ekki
hrædd við að gera mistök. „Það er fínt að
gera svona tvenn mistök þegar maður er að
spila á tónleikum, því þau færa mann nær
fólki. Þá er maður ekki vélmenni heldur
manneskja að spila tónlist. En þau mega
ekki verða mikið fleiri en tvenn því þá verða
áhorfendurnir stressaðir og maður missir
tengslin við þá alveg svona,“ segir Steinunn
og smellir fingrum. „Svo eru auðvitað alltaf
einhverjir sem vilja ekkert láta dáleiða sig
þegar þeir koma á tónleika, hugsa bara að
þetta sé eitthvað skrýtið bull og eru kannski
að passa sig að láta ekki leiða sig út í ein-
hverja vitleysu. Það er líka allt í lagi,“ segir
Steinunn en bætir því við að það hafi verið
talsverð uppgötvun þegar hún áttaði sig á
því að sumir tónleikagesta væru raunveru-
lega að hlusta á söng hennar, í stað þess að
láta hrífast með stemningunni. „Mér var
bent á þetta um daginn og hugsaði bara já,
sjitt! Ég hef aldrei spáð í söngtækni áður en
eftir þetta er ég búin að fara í nokkra söng-
tíma. Það er fínt að ég sé búin að æfa mig
að syngja, svo ég geti skilað einhverju til
þeirra sem fíla ekki allt skrautið sem ég
stóla svo mikið á. Maður getur alltaf bætt
sig.“
Tónlist Steinunnar er mjög ólík flestu
öðru. „Það var alveg óvart,“ segir Steinunn.
„Þegar maður er að búa eitthvað til, þá fer
það sem maður er að hugsa um í verkið. Ef
maður er með hugann við aðra heima, þá
koma þeir inn í tónlistina. En ég ætlaði aldr-
ei að gera furðulega tónlist. Ég heyrði til
dæmis ekki muninn á popptónlist í útvarpinu
og minni tónlist þegar ég var að gera hana...
sem er mjög skondið!“ segir Steinunn og
hlær en bætir því við að hún hafi lagst í
rannsóknarvinnu á vinsælu nútímapoppi eftir
að hafa verið bent á að tónlistin hennar væri
„furðuleg“. „Ég er farin að heyra smá mun
núna,“ segir listakonan.
Lærði lagasmíðar í Japan
Nýverið gaf Steinunn út plötuna Nótt á hafs-
botni hjá Mengi en síðasta plata hennar,
Glamúr í geimnum, kom út fyrir tveimur ár-
um. „Fyrsta lagið sem ég gerði á nýju plöt-
unni fjallaði um hafið og þaðan kemur titill-
inn. Ég hafði verið að hugleiða og fór þá
ofan í hafið til að kanna hafdjúpið – maður
getur gert allt í hugleiðslu – en dýpst í haf-
inu var ég allt í einu komin út í geim. Í hug-
leiðslunni komu síðan til mín marglyttur sem
sögðu: „Myrkrið er mjólk fyrir stjörnurnar“.
Og mér fannst þetta magnað, því ég hef oft
verið að hugsa að myrkrið sé vont og ljósið
gott en allt í einu áttaði ég mig á því að
stjörnurnar gætu ekki skinið ef þær hefðu
ekki myrkrið. Myrkrið þarf ekki að vera
óvinur manns og það er hægt að yfirfæra
þetta á margt í lífinu. Það er svo mikið til af
bókum sem segja fólki hvernig það eigi að
láta sér líða vel og vera alltaf hamingjusamt
og það er látið eins og það sé eðlilegt ástand
að vera alltaf hamingjusamur. Hluti af því
hvað fólki líður illa stundum, held ég að sé
örvæntingin sem kemur yfir fólk þegar það
finnur að því líði illa, því það heldur að því
eigi alltaf að líða vel. Ég held að það sé ekki
eðlilegt ástand og jafnvel ekki eftirsókn-
arvert. Maður gerir skemmtilega, skapandi
hluti, þegar manni líður illa, til að reyna að
láta sér líða betur. Ef öllum liði alltaf bara
vel, þá held ég að færri skemmtilegir hlutir
myndu gerast. Hvað vorum við aftur annars
að tala um?“ spyr Steinunn og hlær. Talið
berst aftur að nýju plötunni.
Steinunn segist hafa gert plötuna með það
í huga að tónlistin væri ofan í hafinu. „Lögin
fjalla ekki öll um hafið en ég notaði sjáv-
arhljóð og djúpa bassa til að reyna að ná
sjávarstemningu. Mér finnst þessi plata mjög
ólík fyrri plötunni minni, þótt þetta sé auð-
vitað enn ég. Þessi er ekki alveg jafn heima-
gerð og Glamúr í geimnum var, því ég er
komin með miklu flottari græjur til að búa
til hljóð. Svo var ég líka send til Japans á
síðasta ári sem fulltrúi Íslands til að búa til
popptónlist með fleiri norrænum tónlist-
armönnum. Þar lærði ég hvernig popplög
„eiga“ að vera, til dæmis hvað „brú“ er í lagi
og ég gat notað það þegar ég kláraði plötuna
mína. Ég hef verið spurð hvort ég ætli þá
ekki að halda áfram að gera DIY tónlist (e.
do it yourself) og hvort ég sé enn að gera
tónlist fyrir sjálfa mig eða hvort ég sé að
breyta tónlistinni fyrir markaðinn. En mér
finnst gaman að þróast og læra nýja hluti,
læra að syngja og nota trommuheila og gera
popptónlist. Maður getur notið þess að gera
tónlist fyrir sjálfa sig en um leið lært hvern-
ig maður getur útbúið tónlistina þannig að
fleiri njóti hennar. Er það ekki bara jákvætt,
að gefa eins mikið og maður getur? Ég er
allavega geðveikt til í það.“
Lærði myndlist í LHÍ
Upphaflega stóð til að létt yrði yfir nýju
plötunni en listakonan segist ekki vera viss
um að það hafi tekist. „Ég var ein uppi í
sveit að taka hana upp og mér leið ekki vel á
þessu tímabili, þannig að platan er dálítið
heavy, er mér sagt. Annars hef ég gaman af
því að setja skrýtin hljóð inn í þung lög.
Þungt lag með einu bjánalegu hljóði verður
mjög fyndið,“ segir Steinunn hlæjandi og
bætir því við að nýja platan sé talsvert
lengri en sú síðasta. „Mér finnst ágæt lengd
að platan endist fólki til dæmis á leiðinni í
skólann ef það þarf að taka tvo strætóa en
klárist ekki á miðri leið.“
Steinunn var nemandi við Listaháskóla Ís-
lands í þrjú ár og lagði þar stund á myndlist.
„Mig langaði að læra allt. Auðvitað átti ég að
vera að gera myndlist en ég laumaðist alltaf
til að koma tónlistinni inn í verkin. Loka-
verkefnið mitt var til dæmis dýragarður með
skúlptúrum sem voru furðudýr úr geimnum.
Dýrin höfðu ljós í augunum sem blikkuðu ef
þau heyrðu hljóð og ég fór og fóðraði þau
með tónlist á hverjum degi klukkan þrjú.
Gestir gátu þá komið og fylgst með mér
spila og syngja fyrir dýrin.“ Steinunn hefur
einbeitt sér að tónlist eftir útskrift úr
Listaháskólanum en er nú aftur byrjuð að
mála myndir. „Ég veit ekki hvernig þetta
mun þróast í framtíðinni en þetta er hvort
tveggja svo skemmtilegt, myndlist og tónlist.
Ég sé þetta eiginlega sem sama hlutinn.
Myndlistin er litir og form sem manneskjan
meðtekur í gegnum augun en tónlist er í
rauninni líka litir og form sem koma til
manns sem hljóð í gegnum eyrun.“
Bæði daprari og glaðari en margir
Hvar finnurðu innblástur? Um hvað ertu til
dæmis að syngja þegar þú semur tónlist?
„Maður setur sál sína í verkin án þess að
átta sig á því. Stundum koma lög til mín á
einu kvöldi og ég syng bara eitthvað, textinn
kemur án þess að ég þurfi að spá í honum
sérstaklega. „Trommuþrællinn“ á Glamúr í
geimnum var til dæmis svona lag og ég veit
enn ekki um hvað hann er. Það tekur mig oft
nokkur ár að geta litið til baka og séð um
hvað ég var að syngja. Þegar ég svo átta
mig á því, þá bregður mér stundum því þetta
er oft eitthvað sem ég ætlaði ekki að setja í
opinbert listaverk. Kannski einhver strákur
sem ég var skotin í og vildi alls ekki að
neinn vissi um en svo er ég bara óvart búin
að mála hann á málverk! Á nýju plötunni er
til dæmis jarðæta í einu laginu. Hver veit
hver jarðætan er? Er hún manneskja eða er
hún tilfinning? Ég vissi það ekki þegar ég
var að taka lagið upp en fékk áfall þegar ég
hlustaði á plötuna í fyrsta sinn og fattaði um
hvað ég var syngja.“
Af tónlistinni þinni að dæma og allri lita-
dýrðinni í kringum þig, gætu einhverjir hald-
ið að þú væri mjög hamingjusöm manneskja.
Ertu það?
„Það eru skin og skúrir,“ segir Steinunn.
„Ég held að ég sé bæði daprari en margir og
glaðari en margir. Mér líður oft illa. Fólk
segir mér að það vildi vera í mínum heimi
því ég sé alltaf hress og í góðu skapi. Ég
segi auðvitað ekkert en ég er alls ekki alltaf
hress. Kannski er töfraheimurinn minn flótti
og kannski væri betra að geta verið sáttur í
hinum heiminum en ég get ekki verið þar.
Stundum er ég bara að ganga og verð allt í
einu mjög leið og finnst allt vera hræðilegt.
Þá fálmar maður eftir hverju sem er, litríku
eða góðu, einhverri ástæðu til þess að halda
áfram að vera til. Það gleður mig að heilsa
ljósastaurum og blómum, geta spilað tónlist
og séð fólk brosa. Og það hjálpar líka til að
klappa mjúkum hundum,“ segir Steinunn
kímin á svip.
Steinunn Eldflaug
segir mátulegt að
gera tvenn mistök
á tónleikum.
Mistök færi mann
nær öðru fólki.
Morgunblaðið/Kristinn
* Hluti af því hvað fólki líður illa stundum, held ég að sé örvæntingin sem kemur yfir fólk þegar það finnur að því líði illa,
því það heldur að því eigi alltaf að líða vel.
12.7. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 45