Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.07.2015, Blaðsíða 6

6 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19.7. 2015
HEIMURINN
MEXÍKÓ
MEXÍKÓBORG uYfir
áfram leit
Joaquín „e
haldi á laug stu
Guzmáns þ
hans grófu
undir yfirb
Guzmáns,
ekki til. Gö
Guzmán, s
ANDARÍKINB
HATTANOOGAC mliHin Moh hóf sk
g særði þrjá áður ei fjóra landgönguliða okjahers í Chattan
verið einn að verki, entil annars en að Abdulazeez hafiendirn skaut hann tillögre
íkjaforseti sagði árásinadæðinu. Barack Obama Bandars fym ástkkert vitaðenn er rir ó
m og fjölskyldum þeirra.ss að biðja fyrir fórnarlömbunuenna ogóskilja til þe
emen
nn að
sa“
borg
ráttu.agarmanna eftir
ristdðfestar fregnir he
fnborgarmarkanna
inns er. Sókn stjó
rásirþeiri-Ar
öðumpre
ana.
ÞÝ
ÍRL þýska þinginu
það hv ið omu ort Evrópusamband g
óðagjald tu aelþj yrissjóðurinn æt ð hefja á ný
ððræ ur við Grikki um skuldamál Grikkla
Þýska
ðræ essður nú vera sí
ko ndi.ma í veg fyrir ringulreið í Grikkla
rkelMe
Alræmdur grimmdarseggur
og yfirmaður Quds-sveitanna
írönsku, Qassem Suleimani,
hefur m.a. sést á myndum
sem teknar hafa verið í aust-
urhéruðum Íraks. Hann var
þar að kanna aðstæður og
ræða við liðsforingja sem að-
stoða Íraksher.
Quds hefur yfirumsjón
með fjölda samtaka og minni
hópa sem Íranar geta oft beitt
til að auka áhrif sín á átaka-
svæðum eða notað til að
beina athygli umheimsins frá
Íran þegar þörf krefur. Nefna
má Hizbollah í Líbanon, Ham-
as á Gaza,
Houthi-
skæruliða í
Jemen og
fleiri.
Ef samningurinn við Írana umað draga tímabundið úr um-fangi kjarnorkutilrauna og
minnka birgðir af auðguðu úrani
gengur eftir mun fjárhagur klerka-
stjórnarinnar í Teheran taka
stakkaskiptum innan nokkurra mán-
aða. Refsiaðgerðum verður smám
saman aflétt, Íranar geta farið að
selja mikið af olíu á heimsmarkaði.
Þeir geta keypt varahluti sem þá
hefur sárlega skort í mörg ár, end-
urnýjað mikilvæga innviði og verk-
smiðjur.
Ekki nóg með það: eignir upp á
allt að 140 milljarða dollara sem
voru frystar í Bandaríkjunum þegar
klerkastjórnin náði völdum 1979
munu verða aðgengilegar á ný.
Fjárstraumurinn verður mikill.
Barack Obama Bandaríkjaforseti og
ráðgjafar hans gera sér vonir um að
írönsk stjórnvöld noti tækifærið og
bæti kjör íbúanna, efli sjúkrahúsin,
lagi vegina, treysti efnahagsund-
irstöður ríkisins. Og margir ungir
Íranar vilja gjarnan geta komist í
bandaríska háskóla. Forsenda þess
er að samningurinn verði til að
bæta sambúð ríkjanna tveggja.
En fram kemur í grein í New
York Times að fáir eigi von á að
friðarvonir muni vænkast á næst-
unni í Miðausturlöndum þrátt fyrir
samkomulagið. Íranar eru stað-
ráðnir í að verða aftur staðbundið
stórveldi á svæðinu og samning-
urinn merkir ekki að þeir muni eyða
öllum búnaði sem þeir hafa komið
sér upp til kjarnorkurannsókna.
Grannþjóðirnar treysta því engum
loforðum þeirra, sumir óttast að Ír-
anar muni hefja vopnasmíði með
leynd. Það sé ástæðan fyrir því að
þeir tryggðu að Alþjóðakjarnorku-
málastofnunin, IAEA, gæti ekki fyr-
irvaralaust komið í eftirlitsferðir á
tilraunastöðvar og aðra staði.
Fullar hendur fjár
Sérfræðingar um írönsk málefni
benda einnig á að samið hafi verið
um að vopnasölubanni öryggisráðs
Sameinuðu þjóðanna verði aflétt.
Sumir þeirra hafa miklar efasemdir
um að harðlínumenn í Teheran
muni sætta sig við mikla þíðu í sam-
skiptunum við „Stóra Satan“, eins
og Bandaríkin eru jafnan kölluð á
útifundum í Íran. Peningana sem nú
verði til ráðstöfunar sé hægt að
nota til góðra verka. En einnig megi
efla hefðbundinn vopnabúnað og
styðja enn betur við bakið á margs
konar ofstækis- og hryðjuverka-
samtökum sem Íranar hafa síðustu
áratugina haldið uppi víða um Mið-
austurlönd. Og efla netárásir. Auk
þess verður hægt að verða enn
rausnarlegri en hingað til við
stjórn Bashars al-Assads Sýr-
landsforseta enda hefur Assad
fagnað ákaft samningnum við Íran.
Í honum er m.a. kveðið á um að
hætt verði að refsa með ferðahöml-
um og öðrum óþægindum ýmsum
einstaklingum í embættismanna-
kerfinu í Íran. Einn þeirra er Qass-
em Suleimani, æðsti maður Quds-
sveitanna og Lýðveldisvarðarins.
Hann er eins konar aukaherlið til
hliðar við sjálfan her Íslamska lýð-
veldisins Íran. Lýðveldisvörðurinn
er ein áhrifamesta stofnun landsins
og fer oft sínu fram, hefur þannig
haslað sér völl í ýmsum arðvæn-
legum atvinnugreinum. En hann lít-
ur á sig sem brjóstvörn íslams og
lýðræðisbyltingarinnar sem klerk-
arnir rændu 1979.
Úrvalssveitirnar, Quds, eru svo
framvarðasveit harðlínumannanna
sem hafa mest með kjarnorku-
tilraunastöðvarnar umdeildu að
gera. Og þær ráða mestu um stefn-
una gagnvart Írak og Sýrlandi.
Liðsmenn (og leigumorðingjar)
Quds hafa árum saman verið not-
aðir til að myrða pólitíska andstæð-
inga klerkastjórnarinnar utan Írans
en einnig er vitað að þeir hafa tekið
þátt í að skipuleggja aðgerðir Sýr-
landshers og aðstoða her Íraks í
slagnum við Ríki íslams, IS.
Eitt er víst: Hvorki Suleimani eða
aðrir íranskir harðlínumenn eru lík-
legir til að sætta sig mótspyrnulaust
við að sambúðin við Bandaríkin og
Vesturlönd yfirleitt verði svo ljúf og
vinsamleg að hatursáróðurinn gegn
þeim og Ísraelum fari að hljóma fá-
ránlega. Þeir eiga allt sitt undir því
að vestræn áhrif og gildi grafi ekki
undan ofstæki og íslamstrú lands-
manna. Þá gæti klerkastjórnin fallið
í lýðræðisbyltingu og Quds með
henni.
„Hvort sem samningar nást mun
Íran halda áfram að hafa slæm
áhrif á öllu svæðinu [Miðaust-
urlöndum],“ sagði Joseph F. Dun-
ford Jr., hershöfðingi og vænt-
anlegur nýr forseti herráðs
Bandaríkjanna, á fundi með öld-
ungadeildarþingmönnum í liðinni
viku.
Liðsmenn
Quds klæjar
í lófana
ÞEGAR BÚIÐ VERÐUR AÐ AFLÉTTA REFSIAÐGERÐUM ÖR-
YGGISRÁÐS SÞ GEGN ÍRAN MUNU TEKJUR RÍKISINS
SKYNDILEGA AUKAST MJÖG. EKKI ER LJÓST HVORT ÞETTA
MIKLA FÉ MUN ÝTA UNDIR FRIÐ Í MIÐAUSTURLÖNDUM.
MÖRG ÚTIBÚ ÍRANA
Íranar fagna í Teheran þegar staðfest hafði verið á þriðjudagskvöld að náðst hefðu samningar í viðræðum um kjarnorku-
tilraunir Íransstjórnar. Mánuðir munu líða áður en ljóst verður hvort niðurstaðan verður samþykkt á Bandaríkjaþingi.
AFP
* Stjórnvöld í Íran styðja ofbeldisfulla ofstækismenn ogögra okkur á öllu svæðinu.Barack Obama Bandaríkjaforseti árið 2008.AlþjóðamálKRISTJÁN JÓNSSON
kjon@mbl.is