Morgunblaðið - Sunnudagur - 26.07.2015, Síða 32
32 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 26.7. 2015
Græjur og tækni Einn stærsti tölvuleikjamóts-haldari heims, ELS, hefur gefið
það út að leikjaspilarar verði
settir í lyfjapróf eftir að upp
komst um lyfjanotkun nokk-
urra spilara á móti í mars.
Leikjaspilarar í lyfjapróf
Á
tímum þar sem tölvur er
að finna alls staðar eru
tölvunarfræðingum eng-
in mörk sett. Tækninni
fleygir hratt fram og það sem við
héldum að væri aðeins hugmynd í
gær er orðið að raunveruleika í
dag.
Tölvur og vélar keyra allar á
kóða. Og þegar við nettengjum
tölvurnar er hægt að ná sambandi
við þær þrátt fyrir að vera í óra-
fjarlægð frá þeim. Þetta vissum við
öll. Eins erum við meðvituð um að
tækninni fylgja ákveðnar hættur.
Besta dæmi þess er líklega það að
við erum flest með vírusvörn til
þess að verjast óvinveittum for-
ritum sem reyna að komast yfir
lykilorðin okkar.
En tölvur eru ekki lengur bara
ferhyrndar vélar sem eru tengdar
við skjá. Tækniþróunin hefur verið
ör þegar kemur að farsímum og
bílum, og erum við komin á þann
stað að tölvuþrjótar geta tengt sig
við bifreiðar og stjórnað þeim.
Tölvuvæðingin er þó ekki ein-
skorðuð við bíla og nú er komið að
því að þrjótar geti hakkað sig inn í
kerfi flugvéla, lesta og báta, alla-
vega eftir því sem greinarhöfundur
CNN skrifar.
Tengdust bíl handvirkt 2013
Það er engin nýjung að hægt sé að
trufla farartæki, það er einfaldlega
orðið léttara.
Til að mynda var hægt að drepa
á bifreiðum fyrir hálfri öld með
rafbylgjum. En tímarnir breytast
og tæknin með, tölvur gegna
stærra hlutverki í bílum með
hverju árinu sem líður. Fyrst um
sinn voru agnarsmáar tölvur
dreifðar um bíla og á 9. áratug
seinustu aldar varð til meginfesta í
bifreiðum sem tengdi allar þessar
smáu tölvur saman í eina heild.
Um 1990 var hægt að komast í
kerfið með því að tengjast því
handvirkt en það var þó ekki fyrr
en árið 2013 sem tveir sérfræð-
ingar í tölvuöryggi sýndu fram á
að það væri hægt.
Þeir Charlie Miller og Chris
Valasek urðu fyrstir til að sýna
hvernig hægt væri að hakka bíl á
meðan setið væri inni í honum þeg-
ar þeir tengdu fartölvu handvirkt
við stjórnborð bílsins.
„Engar áhyggjur, tölvuþrjót-
urinn verður ekki í bílnum til að
tengjast honum handvirkt,“ mátti
heyra ýmsa segja eftir að þeir
höfðu hakkað sig inn í bílinn árið
2013, en eftir að bílaframleiðendur
hófu að setja búnað sem breytir
stafrænum rafboðum í rafboð á
hljóðtíðni, og öfugt (e. modem), í
bifreiðar, sem tengir mælaborð
þeirra við farsímakerfi, blasir
dæmið öðruvísi við.
Audi, GM og Tesla eru allt svo-
kallaðir AT&T bílar, en Chrysler
tengist aftur á móti við Sprint.
Bílaframleiðendur segja að viðkæm
stjórntæki bílanna séu ótengd af-
þreyingar- og upplýsingakerfi
bílanna sem eru nettengd með
þessum hætti, en í vikunni sýndu
tveir öryggissérfræðingar hvernig
hægt er að hakka sig í upplýsinga-
og afþreyingarkerfi Chrysler og
hoppa þaðan yfir í stjórntæki bíls-
ins.
Blaðamaður Wired ákvað að ger-
ast fórnarlamb þeirra hakkara í
síðustu viku og var hann að keyra
á hraðbraut á meðan tvímenning-
arnir sátu heima í stofu með far-
tölvurnar sínar fyrir framan sig.
Hann keyrði um á Grand Chero-
kee og skyndilega fór miðstöðin á
fullt og öryggissérfræðingarnir
birtu mynd af sér á skjá bílsins.
Nokkuð meinlaust í sjálfu sér. En
verra tók við, það næsta sem þeir
gerðu var að drepa á vélinni á
miðri hraðbraut og eins settu þeir
rúðuþurrkur og rúðupissið á fullt.
Eru flugvélar öruggar?
Í umfjöllun CNN um tölvuöryggi
farartækja segir að það næsta sem
einhver hafi komist því að hakka
sig inn í kerfi flugvéla skeði í apríl
sl. þegar FBI þurfti að fjarlægja
netöryggissérfræðinginn Chris Ro-
berts úr flugvél United-flugfélags-
ins í New York.
Í samtali við CNN sagði Roberts
hvernig hann hefði, í svona 20
skipti, tengt fartölvu sína hand-
virkt við box sem var fyrir neðan
sætið hans í vélinni þar sem hann
gat fylgst með ýmsum viðkæmum
gögnum frá flugstjórnarklefanum.
Hann var óviss um það hvort
hann hefði getað stjórnað ein-
hverju í vélinni með þessum hætti
en með þessu vildi hann sýna fram
á að flugvélaframleiðendur og flug-
félög tækju tölvuöryggismálin ekki
nógu alvarlega.
Þykir það því ljóst að tölvu-
þrjótur geti komist í viðkvæmar
upplýsingar flugvéla og mögulega í
stjórntækin. En gæti hann gert
það án þess að tengja sig hand-
virkt við tölvukerfi vélarinnar líkt
og Roberts gerði? Að mati grein-
arhöfundar CNN er það mögulegt.
Tölvuþrjóturinn þyrfti þó að
skilja raftæki eftir um borð í vél-
inni sem væri handvirkt tengt
tölvukerfinu eða þráðlausu neti
þess. „Með þessa tvo hluti getur
maður tæknilega séð framkvæmt
árás,“ sagði Roberts við CNN.
Tölvur fullar
af farþegum
TÖLVUVÆÐINGU FARARTÆKJA 21. ALDARINNAR FYLGJA
ÝMIS ÖRYGGISVANDAMÁL. Í SÍÐUSTU VIKU HÖKKUÐU TVEIR
ÖRYGGISSÉRFRÆÐINGAR SIG INN Í STJÓRNKERFI BIFREIÐAR.
Andri Steinn Hilmarsson ash@mbl.is
Tækninni fer hratt fram og nú er svo komið að tölvuþrjótar geta hakkað sig inn í stjórnkerfi tæknilegra bíla. Þar geta
þeir hækkað og lækkað í tónlist, breytt skjámynd, stjórnað rúðuþurrkum, bremsum og meira að segja drepið á vélinni.
Flugvélaframleiðendur og flugfélög taka tölvuöryggi ekki nógu alvarlega að
mati öryggissérfræðings sem braust inn í tölvukerfi bandarískrar flugvélar.
AFP
Lögleiðing kannabis í læknisfræðilegum til-
gangi í um helmingi ríkja Bandaríkjanna
kallar á endurskoðun umferðarlaga þar í
landi og samhliða því á tækniframfarir en
þær aðferðir sem nú standa lögreglu til boða
við eftirlit ökumanna þykja tímafrekar og
kostnaðarsamar.
Nokkur fyrirtæki vinna nú að gerð svo-
kallaðra kannabis-blástursmæla en kan-
adíska fyrirtækið Cannabix Technologies
Inc. og bandaríska fyrirtækið Lifeloc
Technologies leiða kapphlaupið.
Markhópur fyrirtækjanna tveggja er þau
ríki sem taka harðast á akstri undir áhrifum
efnisins, en misjafnt er á milli ríkja hversu
mikið magn THC megi mælast í blóði eða
þvagi ökumanna.
Cannabix Technologies Inc. hefur unnið að
gerð mælisins og í samtali við Reuters sagði
Kali Malhi, stofnandi Cannabix, að kannabis-
blástursmælirinn væri fyrst og fremst hugs-
aður fyrir lögreglu til að nota við eftirlit en
eins væru atvinnurekendur og menntastofn-
anir hugsanlegir viðskiptavinir.
Frumgerð mælisins er tilbúin og er nú í
prófunum hjá fyrirtækinu og hafa fjárfestar
trú á kannabismælinum því hlutabréf Canna-
bix hafa hækkað um 21 prósent það sem af
er ári, rétt eins og hlutabréf Lifeloc Tec-
hnologies. Lifeloc hefur lengi framleitt
áfengismæla sem kosta um 50 þúsund krón-
ur stykkið en gert er ráð fyrir því að kanna-
bismælarnir komi til með að kosta um 350 til
450 þúsund krónur stykkið.
„Ég hugsa að fyrsti blástursmælirinn gefi
einfaldlega upp „já“ eða „nei“ um hvort
THC sé að finna. Upplýsingarnar verða ekki
meiri en það,“ segir Barry Knott, fram-
kvæmdastjóri Lifeloc.
Í Washington-háskóla er unnið að því að
yfirfæra tækni sem er til staðar á fíkniefna-
próf. „Þetta er sama tækni og er notuð við
sprengjuleit á flugvöllum. Sama tækni og er
notuð um allan heim við leit að efnavopn-
um,“ segir Herbert Hill prófessor í samtali
við Reuters en þar er hin mögulega lausn
enn á rannsóknarstigi.
Ný kynslóð blástursmæla í þróun vestanhafs
TVÖ FYRIRTÆKI VINNA AÐ GERÐ
KANNABIS-BLÁSTURSMÆLA. ÁÆTL-
AÐ ER AÐ HVER MÆLIR KOSTI
FLEIRI HUNDRUÐ ÞÚSUNDA.
Lögregluþjónn lætur ökumann blása í áfengismæli. Ný kynslóð blástursmæla gæti litið dagsins ljós
fljótlega en frumgerð slíkra mæla er í prófunum á rannsóknarstofum í Kanada og Bandaríkjunum.
AFP