Jökull - 01.12.1952, Blaðsíða 26

3. Svigður á Fjallsjökli (Hrútárjökli). Flugmynd tekin af bandaríska flugliernum 1944. Mælikvarði
nál. 1:43.000. Séð til vesturs. Til hægrí á myndinni er Breiðamerkurfjall og suðvesturhorn
Breiðamerkurjökuls. Ærfjall efst til vinstri.
Chevrons on Fjallsjökull (= Hrútárjökull on the topographical maps). Approx. scale 1:43.000. To
the right is Breiðamerkurfjall and the SW corner of Breiðamerkurjökull. — Aerial photo by
U. S. Air Force. Reproduced by the permission of The State Research Council.
SUMMARY:
THE CHEVRONS ON MORSÁRJÖK-
ULL AND ON THE OUTLET GI.A-
CIERS OF ÖRÆFAJÖKULL
The valley glacier Morsárjökull in Orœfi and
some of the outlet glaciers of Orcefajökull show
very regular chevrons (= Forbe’s and Tyndall’s
„Dirt bands“). As a rule these chevrons are for-
med beneath more or less steep (in the case of
Morsárjökull nearly vertical) icefalls. Because of
the recent glacier thinning the eastern icefall
of Morsárjökull (cf. Fig. 2) has been cut through
by an icefree zone at least since 1942, and since
then the glacier E of the medial moraine is
fed only by ice avalanches (regenerated), but
still chevrons are formed beneath the preci-
þice, which shows that they cannot be due to
stratification in the accmulation area.
With the help of aerial photos and topograph-
ical maps the author has measured the breadth
urnar gengu lengst fram, þ. e. næstum mitt á
milli randar og jökuljaðars. Meðalbreiddin var
um 130 m. Á áðurnefndu svæði á Kvíárjökli var
meðalbreidd, mæld á sama hátt, um 150 m og
á Fjallsjökli 215 m. Væri hver svigða mynduð
á ári, ætti því meðalársskrið á yfirborði jökl-
anna, eftir þeim langsniðum, er mæld voru,
að vera 130 m, 150 m og 215 m. Mér virðast þess-
ar töiur ekki fjarri lagi. Þess má geta, að þá
einu mælingu, sem gerð hefur verið á skriði
jökla á þessu svæði, gerði hinn frægi sænski jarð-
fræðingur O. Torell sumarið 1857. Hann mældi
skrið Svínafellsjökuls á 6 dögum (með ónákvæm-
um mælitækjum þó), og reyndist honum það
vera nær tvær og hálf alin, eða um 25 cm á
dag, en það samsvarar um 90 m ársskriði. Lík-
legt er, að mælingin hafi verið gerð um 1.5 km
frá jökulsporði. Æskilegt væri, að gerðar væru
hraðamælingar á áðurnefndum svigðasvæðum,
því að með því ætti að.vera hægt að skera úr
því, hvort svigðurnar eru árssvigður eða ekki.
24