Jökull


Jökull - 01.12.1955, Síða 41

Jökull - 01.12.1955, Síða 41
í Skaftárdal er vatnsmælingastöð og rennsli Skaftár mælt þar á vegum Raforkumálaskrif- stofunnar. Þar varð hlaupsins fyrst vart hinn 3. september. Ox það til liádegis mánudag- inn 5. sept., en tók þá að réna, og telja má, að hlaupinu hafi verið lokið þ. 11. sept. Mesta vatnsrennsli varð um 750 m3/sek. Samkvæmt útreikningum Sigurjóns Rist varð heildarmagn hlaupvatnsins 226 millj. m3 ± 20%. Nokkur brennisteinsþefur var af vatninu hjá Skaftárdal, en ekki svipaður því, sem hann var austur af Langasjó. Hafa því hinar lyktandi lofttegundir verið að mestu roknar úr vatninu, er komið var þangað suður, enda breiddist hlaupið rnjög mikið út á eyrum austur af Langasjó, og þar sem Skaftá rennur á Skaftáreldahrauninu er rennsli liennar mjög í hvirflum. Orsök sigsins norðvestur af Grímsvötnum getur aðeins verið sú, að þar hafi safnazt fyrir bræðsluvatn undir ísnum og myndað hvelfingu, sem síðan liefur tæmzt að mestu eða fullu. Er hér annaðhvort urn að ræða stöðugan jarðhita eða þá, að smá eldgos hefur orðið þarna undir jöklinum án 3. mynd. Kort, er sýnir legu ketilsigsins og út- falls Skaftárhlaupsins. Map showing the situation of tlie ice cauldron and the outlet of the jökulhlaup. þess að ná upp í gegnum hann. Sveinn Sveins- son frá Fossi getur þess í blaðagrein (Mbl. 11. sept 1955), að þegar hann var á Asum í Skaft- ártungu, en þar dvaldist liann í 45 ár, hafi stundum komið korgað jökulvatn í Eldvatnið í byrjun september, og hafi þá oft verið sama flug í vatninu fram í október eða lengur, og það jafnt þótt tíð væri köld og þurr. Pálmi Hannesson upplýsir, að þegar hann flaug yf'ir jökulinn í sept 1945, svo sem fyrr getur, hafi hann séð sigdæld nýlega myndaða á svipuðum slóðum og þá, er nii myndaðist, og telur hann líklegast, að vatn úr henni muni hafa hlaupið í Tungnaá. Hefur það sig þá líklega verið eitt- hvað vestar en það, sem myndaðist í sumar. Sú staðreynd, að sig það, sem myndaðist í sumar, hafði afrennsli til Skaftár, gefur nokkr- ar upplýsingar um landslagið undir suðvestan- verðum Vatnajökli og sýnir, að vatnasvið Tungnaár er nokkru minna en gera mátti ráð fyrir út frá yfirborði jökulsins, en kemur vel heim við rennlishlutfallið milli Tungnaár og Skaftár. Líklegt er, að sams konar landslag og er kringum Langasjó, móbergshryggir með NA—SV stefnu, haldi áfram langt inn undir jökul, og að móbergshryggur í framhaldi Fögrufjalla eða hryggsins rétt vestan Langasjós, myndi vatnaskil Tungnaár og Skaftár. S UM M A R Y : A JÖKULHLAUP IN THE SKAFTÁ RIVER IN SEPTEMBER 1955. From the 3rd of Seþtember and for some clays on a strong sulphurous smell was felt in some districts in Northern Iceland, from Eyjafjörður to Mývatnssveit. It was strongest on Sept 4th. At first it zuas thought that the smell came from some jökulhlaup water emerging from the northwestern part of Vatna- jökull, but soon it xuas found that its source xuas a jökulhlaup in Skaftd. There the smell 39

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.