Jökull - 01.12.1976, Blaðsíða 75

fannir minnkuðu víða mikið í sumar og viða
meira en ég hef áður séð. Skaflinn hér í brún-
inni tók upp 12. ágúst, síðustu leifarnar voru
frá 1974.“
Reykjarfjarðarjökull
Guðfinnur hefur gert rissmynd af jökuljaðri
og næsta umhverfi. Vestan Jökulsár, 36 metra
frá jökuljaðri, er ártalið og dagsetningin, sem
Guðfinnur grópaði í klöpp, samanber Jökul
1975. Þá voru 11 metrar frá merkinu að jökli.
Merkið er þannig: 17/8 1975.
Leirufjarðarj ökull
í bréfi dagsettu 6. okt. ’76 segir Sólberg:
„Síðastliðinn vetur (þ. e. 1975/76) var afar
snjóléttur. Aðalsnjóaáttin hér er norðaustanátt,
en nú brá svo við, að aldrei fennti úr þeirri átt.
Sumarið var mjög gott, gráð hefur ekki komið
í hæstu fjöll síðan í fyrstu viku maímánaðar.
Breytingar eru miklar við jökuljaðar. Smádal-
ur eða slakki, sem liggur til norðurs, nokkuð
þvert á jökulsporðinn, er að koma í ljós. Bugða
er á ánni á þeim hluta, sem í ljós kom. Þar eru
einnig tveir fossar. Snjór síðasta vetrar er horf-
inn af jöklinum og gengið hefur á hjarnleifar
síðustu ára, um 70% af yfirborði jökulsins er
jökulís.
Hinar miklu breytingar við jökuljaðar ollu
því, að færa varð ég mælilínuna um set, svo að
hún komi beint á móti skriðstefnu jökulsins."
Gljúfurárjökull
I bréfi með mæliskýrslunni segir Vignir:
„Jökuljaðarinn er brattur. Liggja sprungur
frá norðri til suðurs neðan til. Nýr snjór er eng-
inn á jöklinum, enda eru fannir með endemum
litlar til fjalla.“
Langjökull
I bréfi með mæliskýrslunni segir Aksel: „Farið
var á bíl austan Hlöðufells langleiðina að jökli.
Guðjón Gíslason og Kjartan Benjamínsson
héldu til mælinga við Hagafellsjökul vestari og
svo lögðu þeir leið sína austur með jöklinum.
Bílnum var ekið til byggða og svo að Haga-
vatnsskála til móts við Guðjón og Kjartan.
Hagafellsjökull vestari var nú fremur sléttur.
Fyrsta mæling okkar við Hagafellsjökul vestari
var 1962 08 19. Fram til 1970 10 10 hopaði hann
um 952 m. Skömmu síðar hófst framhlaup
(surge) eða síðla árs 1971 og því lauk í maí
1972, síðan hefur jökullinn hopað og nú er
jökuljaðar 177 metrum aftar en hann var, er
við hófum mælinguna fyrir 14 árum.
Hagafellsjökull eystri var nú úfinn og sprung-
inn og vart fær gangandi manni. Jökulísinn
náði alveg fram í nýja ruðninginn. Gangur
(surge) hefur verið í honum eins og getið er um
í síðasta árgangi Jökuls. Þar sem styst var nú
milli jökuls og vatns voru aðeins 123 m.
Fyrsta mæling okkar við Hagafellsjökul eystri
var 1963 09 14. Á fyrstu 10 árunum, þ. e. a. s.
til 1973 09 15 hopaði jökullinn um 703 metra.
En svo hefur hann gengið fram milli 11 og 12
hundruð metra, og er nti 436 metrum framar
en fyrir 13 árum.“
Sólheimajökull
Valur tekur eftirfarandi fram á mæliskýrslun-
um:
„Vesturtunga. Jökullinn er heldur ávalari í
brúnina en í fyrra. Hæðin er svipuð. Við Jökul-
liaus hefur jökullinn skilið eftir sig jökulgarð
meðfram öllum hausnum. Af jökulgarðinum rná
ráða, að jökullinn hefur gengið fram um 18 m,
eftir að ég mældi haustið ’75, en svo hefur jökul-
jaðar hopað um 22 m, hop mæliársins 1975/76
er því 4 m. Jökulbrúnin er sléttari og minna
sprungin en áður. Nú sjást engar kryppur og
bungur, eins og á árunum meðan jökullinn gekk
fram.
Austurtungan er einnig tekin að hopa, þótt
mæliárið sýni 7 metra framskrið. Jökullinn hef-
ur skriðið fram um 15 metra eftir mælinguna
í fyrra (’75), en náð svo að hopa um 8 metra.
Jökullinn er hár og þverhníptur, en sléttur og
lítið sprunginn. Ljósmyndir fylgja mæliskýrsl-
unni.“
Fólk í nágrenni Jökulsár á Sólheimasandi
telur, að óvenju mikinn jöklafnyk hafi lagt af
ánni sumarið 1976 og nú hina síðustu mánuði.
Jarðskjálftavirkni hefur mælst nokkur í Mýr-
dals- og Eyjafjallajökli nú hin síðari ár. Einkum
mælist þessi virkni á haustin. Nú í haust (’76)
var hún óvenju mikil.
T ungnaárjökull
Hörður tekur fram: „Jökullinn er óvenju
sléttur að haustlagi og greiðfær. Aurkeilur sjást
varla, enda hafa nú gengið tvö rigningasumur.
Hjarnmörk lágu nú í haust ofar en ég veit um
áður. Það var ekki nóg með það, að snjór frá
síðasta vetri væri horfinn, heldur var jökullinn
JÖKULL 26. ÁR 73