Jökull


Jökull - 01.12.1999, Blaðsíða 6

Jökull - 01.12.1999, Blaðsíða 6
Ingólfsson, 1999), and the purpose of the present paper is to present a summary of the results from the Skagi project. THE STUDY AREA The Skagi peninsula is situated in the valley and fjord landscape of northern Iceland, between the Húnaflói and Skagafjörður fjords (Fig. 2). In its south- ern part, the peninsula is mountainous with peaks reaching 1000 metres, while the northem part is a gen- tly undulating lowland area carrying many lakes and reaching c. 250 m a.s.l. (Fig. 3). The bedrock in the northern part of the peninsula consists mainly of Upper Pliocene and Lower Pleistocene basic and inter- mediate extrusive rocks, 3.1-0.7 Myr in age, while Upper Tertiary (older than 3.1 Myr) basic and interme- diate extrusive rocks dominate in the southern part of the peninsula (Jóhannesson and Sæmundsson, 1989). Early deglaciation of the northernmost part of the Skagi peninsula is suggested by Skagi’s position be- tween two major fjords and the direction of glacial striae (Einarsson, 1967, 1994), which indicate that the last inland ice sheet was drained towards the shelf on each side of the peninsula. The dating results present- ed by Björck et al. (1992) show that this part of Ice- land was free from ice by c. 11,300 BP, but this is only a minimum age for the deglaciation. A prominent fea- ture in the coastal areas of northernmost Skagi is a se- ries of pronounced raised beach ridges (Moriwaki, 1990; Fig. 2), indicating that the area has experienced marked sea-level variations since deglaciation. Mean annual temperature at Hraun, in the north- eastern corner of Skagi, is 2.5°C. Mean January tem- perature is -1.8°C, and mean July temperature 8.2°C. Annual precipitation is around 475 mm. Due to the harsh climate on northemmost Skagi, alpine vegeta- tion reaches down to sea level. Dwarf-shmb heaths are dominant (Fig. 4) and alternate with fell-fields, herb and grass tundra, and Carex-dominated fens. Empetrum nigrum, Betula nana, Salix herbacea and Dryas octopetala are the most abundant dwarf-shmb species, but also Salix callicarpea, S. phylicifolia, Vaccinium myrtillus and V. uliginosum occur within the area. Juniperus communis is rare and occurs only as prostrate forms, while Betula pubescens ssp. tortu- osa is absent from northernmost Skagi. The present vegetation is, as in most parts of Iceland, not entirely natural due to grazing by sheep and horses, which is likely to have favoured grasses and some herb species (Einarsson, 1962, 1994; Hallsdóttir, 1987). In addi- tion, a few areas, mainly in the coastal lowlands, have been subjected to draining and cultivation. Five lake basins, situated at varying elevations below the highest identified raised beach ridge in the area (65 m a.s.l.), were selected for the study in order to enable a detailed reconstmction of relative sea-level changes (Fig. 2). As regression below present sea level has been shown to have occurred prior to 9000 BP in other parts of Iceland (Thorarinsson, 1956; Kjartans- son et al., 1964; Thors and Helgadóttir, 1991; Ingólfs- son et al., 1995), sediments deposited up to that time were collected from all five lakes. Younger sediments were only sampled in Lake Torfadalsvatn, which was chosen as the reference site for the reconstruction of vegetational and climatic changes. The 9000 BP level was easily located in all lake sequences due to the presence of the Saksunarvatn ash, dated to c. 9000 BP (Mangerud et al., 1986; Björck et al., 1992; Birks et al., 1996), which was recorded as a thick (> 4 cm), black and silty deposit that was hard to penetrate with the sampler. The Saksunarvatn ash was also found in an open section at c. 1.5 m a.s.l. (Fig. 2), which made it possi- ble to get a stratigraphic record from an altitude below the lowest cored lake, close to present sea level. Consequently, it was possible to test if regres- sion below present sea level really took place before 9000 BP on northernmost Skagi. Lake Torfadalsvatn (47 m a.s.l., 0.37 km2, 66°04’N, 20°23’W; Fig. 4) The lake is situated in a depression in an area dominated by rocky plateaux. Two minor streams enter the lake at its southern end, and one of them drains a small neighbouring lake. The outflow is small (c. 0.5 m wide) and runs towards the north over a till threshold. A series of raised beaches have devel- oped at a lower elevation north of the lake. The lake shores are mostly gravelly and steep, and dwarf shrubs dominate the surrounding vegetation. The core 4 JÖKULL, No. 47, 1999
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.