Jökull


Jökull - 01.06.2000, Síða 58

Jökull - 01.06.2000, Síða 58
Leó Kristjánsson A A’ 1. mynd. Dæmigert Nicol-prisma, um 4 cm langt. í ljósinu sem kemur vinstra megin frá á neðri myndinni, eru sveiflur bæði í stefnur lóðrétt og lárétt (út-inn úr blaðinu). Fyrrnefndu sveiflurnar (e) komast beint í gegn, hinar (o) speglast til hliðar frá límefni í A’C. - Nicolprisni madefrom a crystal oflceland Spar. Light entering from the left is separated into two rays with orthogonal vibrations, one ofwhich is defiected to the side. síðan nefnd „Nicol-prismu“ höfundinum til heiðurs, þótt margskonar ný afbrigði í gerð þeirra kæmu fram síðar. Annað afrek Williams Nicol var að sýna fram á, hvernig slípa mætti svo þunnar sneiðar af ýmsum efn- um sem venjulega eru ógagnsæ, að ljós komist vel gegnum þau. Hann rannsakaði fyrst og fremst sneiðar af trjáviði og steingerðum trjám á þennan hátt. Sneiðar af bergi eins og blágrýti, verða á sama hátt gegnsæjar ef þær eru nógu þunnar, sjá næsta kafla. Silfurberg það sem Nicol notaði, hefur hann hugs- anlega fengið frá G.S. Mackenzie (1780-1848) eða öðrum ferðalöngum til íslands. Vinur Nicols og koll- ega í Edinborg, Alexander Bryson, vann einnig að þróun tækja þar sem Nicol-prismu voru notuð. Hann erfði síðan bæði bergsýni Mackenzies og tæki Nicols. Bryson ferðaðist til Islands 1862 og reit um það stutta ferðasögu. Á árinu 1847 sýndi William Nicol efnilegum skólapilti í Edinborg, að nafni J.C. Maxwell, silfur- bergsprismu sín og gaf honum síðan slík prismu. Maxwell notaði þau til að skrifa merkar vísindagrein- ar um breytingar á ljóseiginleikum efna þegar þau verða fyrir þrýstingi. Hann gerði það svo ekki enda- sleppt í ljósfræðinni, því að 1864 setti hann fyrst fram hina frægu kenningu sína um að ljós sé bylgja í raf- og segulsviði. Henry Clifton Sorby (1826-1908) H.C. Sorby, sem er almennt talinn faðir smásjárberg- fræðinnar (sjá Judd, 1908) bjó í Sheffield á Englandi. Hann hafði erft talsvert fé eftir foreldra sína, þannig að hann gat alla ævi starfað sjálfstætt að eigin áhuga- málum. Eitt þeirra var slípun þunnra bergsneiða og skoðun slíkra sneiða í smásjá. Slípunin var vandasamt verk, sem framkvæma þurfti í mörgum áföngum, en 56 JÖKULL No. 48
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92

x

Jökull

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.