Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2014, Blaðsíða 8

Vikublað 14.–16. október 20148 Fréttir
Óttast greiðslufall
Reykjanesbæjar
n Neyðarfundur um svarta skýrslu n Vantar 15 milljarða króna n Ekkert eftir að selja
N
eyðarfundur var haldinn í
bæjarstjórn Reykjanesbæj­
ar síðla dags í gær þar sem
lögð voru fram frumdrög
svartrar skýrslu KPMG um
fjárhagsvanda sveitarfélagsins. All­
ir bæjarfulltrúar ásamt varafulltrú­
um voru boðaðir á fundinn. Efni
skýrslunnar verður kynnt íbúum
á almennum fundi í lok mánaðar­
ins. Hún hefur ekki verið birt opin­
berlega en samkvæmt heimildum
DV skortir bæjarsjóð 15 milljarða
króna til þess að geta staðið við
lögboðnar skuldbindingar um að
koma skuldum niður fyrir 150 pró­
sent af árlegum tekjum.
Um síðustu áramót voru skuldir
Reykjanesbæjar liðlega 270 prósent
af árlegum tekjum bæjarfélagsins
en lögum samkvæmt mega þær
ekki skríða fram úr 150 prósenta
mörkunum án afskipta eftirlits­
nefndar með fjármálum sveitarfé­
laga. Lögin koma einnig í veg fyrir
að sveitarfélög geti notað óreglu­
bundnar tekjur, svo sem af sölu
eigna, til þess að sýna hagnað.
Greiðslufall?
Eftirlitsnefnd með fjármálum
sveitarfélaga hefur lengi fylgst
með alvarlegri stöðu bæjarsjóðs
Reykjanesbæjar en hefur ekki talið
ástæðu til þess að taka ráðin af
bæjarstjórninni ennþá. Hins vegar
hefur nýkjörinn meirihluti bæjar­
stjórnar haft samband við eftirlits­
nefndina og átt fundi með henni.
Menn spyrja sig jafnvel hvort eft­
irlitsnefndin hefði ekki átt að grípa
í taumana miklu fyrr því nú sé
komið í algert óefni. Afborganir
lána nema um tveimur milljörðum
króna á ári næstu árin. Líkur eru
til þess að við þessar aðstæður
sneiðist mjög um möguleika
bæjar sjóðs til frekari lántöku og
hafa bæjarstjórnarmenn, sem DV
hefur talað við, jafnvel áhyggjur af
því að til greiðslufalls bæjarsjóðs
geti komið fyrr eða síðar.
40 milljarða skuld
Eftir því sem næst verður komist
nema heildarskuldir bæjarsjóðs
Reykjanesbæjar nú um 40 milljörð­
um króna og er þá um 7 milljarða
króna skuld Reykjaneshafna talin
með. Engin viðsnúningur er grein­
anlegur ennþá því allt bendir nú til
þess að halli á rekstri bæjarfélags­
ins verði um einn milljarður króna
á þessu ári. Milliuppgjör fyrir fyrri
hluta yfirstandandi árs sýnir 650
millljóna króna halla og ýmis kostn­
aður, svo sem vegna kjarasamn­
inga, verður fyrirsjáanlega hærri en
ráð var fyrir gert í fjárhagsáætlun
fyrir þetta ár. Þetta merkir að enn
tapar bæjarsjóður Reykjanesbæjar
um 3,5 milljónum króna dag hvern.
Eins og áður segir nema heildar­
skuldir bæjarsjóðsins um 40 millj­
örðum króna og þurfa þær að lækka
niður í um 25 milljarða króna til þess
að standast kröfur um að skríða ekki
yfir 150 prósenta skuldahlutfallið.
Sjö ára hallæri
Samkvæmt upplýsingum bæjar­
stjórnarmanna verður það verkefni
næstu sjö ára að koma íbúum bæjar­
félagsins út úr yfirvofandi þrenging­
um, en leitast verður við að gera það
án þess að skerða þjónustu við þá
niður að sársaukamörkum. Sveitar­
stjórnarmenn, sem DV talað við í gær,
segja að unnið sé á öllum vígstöðv­
um; semja verði við lánardrottna
um skuldaniðurfellingu, breytingar á
vaxtakjörum og fleira í þeim dúr.
Hallarekstur á bæjarsjóði
Reykjanesbæjar hefur verið viðvar­
andi mörg undanfarin ár og hefur
verið allt að sjö prósentum. Mestur
var hallinn árið 2005 eða um 15 pró­
sent. Þetta var nokkrum misser­
um eftir stofnun Eignarhaldsfélags­
ins Fasteignar hf. (EFF) en mikið af
eignum Reykjanesbæjar var selt fé­
laginu, svo sem skólar, Hljómahöllin,
íþróttamannvirki og fleira. Framan
af átti Reykjanesbær um 70 prósent
í EFF ásamt Íslandsbanka (og síðar
Glitni). Samkvæmt upplýsingum DV
er bagginn afar þungur sem bæjar­
sjóðurinn þarf að bera nú vegna EFF.
Eignir seldar
Í fréttum Stöðvar 2 í maí 2013 sagði
Árni Sigfússon, þáverandi bæjar­
stjóri til 11 ára, að eiginfjárstaða
Reykjanesbæjar væri að styrkjast.
Ekki væri verið að selja eignir sem
veiktu eignagrunninn heldur væri
verið að nýta sterka eignastöðu
bæjarins til að lækka skuldir: „Hins
vegar þurfum við að lækka skuld­
ir. Það eru kröfur um það frá Eftir­
litsnefnd sveitarfélaga sem reiknar
hlutfall skulda á móti tekjum. Við
erum að vinna í því og þess vegna
gerum við ráð fyrir að halda áfram
sölu ákveðinna eigna eða hluta­
bréfa,“ sagði Árni.
Eitt af síðustu eignasöluverk­
um Árna og fleiri sveitarstjórnar­
manna á Suðurnesjum fyrir sveit­
arstjórnarkosningarnar síðastliðið
vor var salan á um 34 prósenta hlut
í HS Veitum hf. til Úrsus I. Sölu­
verðið var liðlega 3,1 milljarður
króna. Í tilkynningu til Kauphallar­
innar lýstu Heiðar Már Guðjónsson,
forstjóri Úrsus, og Böðvar Jónsson,
bæjar fulltrúi Sjálfstæðisflokksins og
stjórnarformaður HS Veitna á þeim
tíma, ánægju með kaupin. „Með
kaupum á eignarhlut í HS Veitum
er stórt skref tekið í átt að aukinni
fjárfestingu lífeyrissjóða og annarra
fagfjárfesta í innviðum landsins,“
sagði Heiðar við þetta tækifæri.
Reykjanesbær hefur á undan­
förnum árum selt eignir fyrir á ann­
an tug milljarða króna til þess að
mæta skuldavandanum. Árið 2009
var hlutur bæjarfélagsins í HS Orku
seldur og árin þar á eftir voru seld­
ar eignir til viðbótar fyrir að minnsta
kosti fjóra milljarða króna og er þá
hlutur bæjarins í HS Veitum ekki
með talinn sem seldur var snemma
á þessu ári.
Fjölþættar skýringar
Engum blöðum er um það að
fletta að óskoraður meirihluti
Sjálfstæðis flokksins í Reykjanes­
bæ síðan 2002 klofnaði og féll í
sveitarstjórnar kosningunum síðast­
liðið vor vegna skuldasöfnunar og
slæmrar greiðslustöðu bæjarfélags­
ins. Eftir því sem næst verður kom­
ist ætla stuðningsmenn fráfarandi
meirihluta að boða til fundar og fá
skýringar á viðskilnaðinum.
Uggvænleg staða Reykjanesbæjar
á sér þó fjölþættari rætur en í stefnu
fráfarandi meirihluta. Ástæður
þrenginganna eru meðal annars
raktar til hrunsins, aukins fólks­
fjölda á Suðurnesjum og brotthvarfs
Bandaríkjahers af Miðnesheiði sem
kostaði hundruð starfa upp úr miðj­
um síðasta áratug.
En eignasala kemur varla að
miklu haldi lengur. Hið eina sem
eftir er að selja er um helmings­
hlutur Reykjanesbæjar í HS Veitum
en samkvæmt gildandi reglum geta
einkafyrirtæki ekki átt svo stóran
hlut í slíku fyrirtæki. n
Jóhann Hauksson
johannh@dv.is
Þung greiðslubyrði
Þótt fjárhagur sveitarfélaga hafi nokkuð
rétt úr kútnum eftir hrunið árið 2008 er
því ekki að heilsa hjá Reykjanesbæ sem
þarf nauðsynlega að brúa 15 milljarða
króna gjá í fjárhag sínum. Afborganir
lána nema um tveimur milljörðum króna
á ári næstu árin. Líkur eru til þess að
við þessar aðstæður sneiðist mjög um
möguleika bæjarsjóðs til frekari lántöku
og hafa bæjarstjórnarmenn, sem DV
hefur talað við, jafnvel áhyggjur af því
að til greiðslufalls bæjarsjóðs geti komið
fyrr eða síðar.
Eignasala Reykjanesbær hefur selt hluti í verðmætum fyrirtækjum sem tengjast innviðum
bæjarfélagsins. Í febrúar síðastliðnum gekk Árni Sigfússon, þáverandi bæjarstjóri, frá sölu á
hlut í HS Veitum til Úrsus en fyrir félaginu fer Heiðar Már Guðjónsson.
Nýr bæjarstjóri Nýs bæjarstjóra, Kjartans
Más Kjartanssonar, bíða erfið verkefni.
Sjö mögur ár Ný svört skýrsla um
fjárhag Reykjanesbæjar bendir til þess að
erfiðir tímar séu framundan, jafnvel svo
að skerða verði þjónustu við íbúa.
„Hins vegar
þurfum við
að lækka skuldir