Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2014, Blaðsíða 2

Vikublað 14.–16. október 20142 Fréttir
Borgar sig
að borga ekki
Á dýrustu bílastæðunum í mið­
borg Reykjavíkur er ódýrara að
fá sekt en greiða stöðumæla­
gjald sé bílnum lagt þar í sama
stæði allan daginn. Klukku­
stund á dýrustu gjaldsvæðun­
um, sem merkt eru P1, kostar
225 krónur. Sé bíl lagt þar í
átta klukkustundir, frá klukkan
9 til 17, er stöðumælagjaldið
1.800 krónur. Stöðumælasekt
er 2.500 krónur en sé greitt inn­
an þriggja daga lækkar hún í
1.400 krónur. Ætli fólk að hafa
bílinn í stæðinu allan daginn er
því ódýrara að fá sekt en greiða
í stöðumælinn. Á ódýrari bíla­
stæðum sem merkt eru P2, P3
og P4 er gjaldið fyrir daginn þó
lægra en stöðumælasekt.
Samkvæmt upplýsingum
frá Bílastæðastjóði er sett ein
sekt á bíl yfir daginn en sé hann
færður í annað stæði eftir að
sektin er sett á og ekki greitt þar
heldur, hlýtur eigandi bílsins
aðra sekt.
T
engdafaðir Bjarna Bene­
diktssonar fjármálaráðherra,
Baldvin Jónsson, fær 18 millj­
ónir á ári frá ríkissjóði fyrir
verkefnastjórnun á kynningu
og markaðssókn íslenskra matvæla í
Bandaríkjunum.
Í fjárlögum fyrir árið 2014 eru átján
milljónum heitið í „markaðssetning
og kynning á íslenskum matvælum á
erlendri grund“ og er í undirflokk ut­
anríkisráðuneytisins „ýmis verkefni“.
Þessi liður var einn mjög fárra liða
sem hækkaði í fjárlögum til utanríkis­
ráðuneytis frá árinu 2012, en fyrir var
12 milljónum króna varið í þennan
málaflokk. Baldvin hefur samtals
fengið rúmlega 400 milljónir króna frá
ríkissjóði í þau nærri tuttugu ár sem
hann hefur verið í Bandaríkjunum.
Baldvin hefur aðstöðu við ís­
lenska sendiráðið í Washington og
er þar titlaður sem landbúnaðarfull­
trúi (e. agricultural attaché). Sjálfur
segir Baldvin að laun hans séu aðeins
helmingur upphæðarinnar, en nefn­
ir þó að útgjaldaliðir telji líka til hús­
næðis síns í Bandaríkjunum sem og
flug fram og til baka frá Íslandi.
Vinnur sjálfstætt á ríkislaunum
Í upphafi sumars sendi DV fyrir­
spurn til utanríkisráðuneytisins og
spurði í hvað milljónirnar átján færu.
Urður Gunnarsdóttir, upplýsinga­
fulltrúi ráðuneytisins, segir að um sé
að ræða markaðsverkefni sem hafi
verið rekið frá árinu 1995. „Verkefnið
var lengst af undir yfirstjórn land­
búnaðarráðuneytis og síðar í umsjá
Bændasamtaka Íslands og naut fjár­
stuðnings frá ríkinu, flest árin í kring­
um 25 mkr. Frá árinu 2006 hefur
utanríkisráðuneytið átt óbeina að­
komu að verkefninu með þeim hætti
að verkefnisstjóri þess hafði starfs­
aðstöðu við Sendiráð Íslands í Wash­
ington þótt hann ynni að öðru leyti
sjálfstætt,“ svarar Urður.
380 milljónir á 16 árum
Það má segja að markaðssetningar­
starf Baldvins í Bandaríkjunum hafi
hafist með stofnun Áforms árið 1995.
Það var nokkrum árum áður en
Bjarni Benediktsson, tengdasonur
hans settist á þing. Áform var átaks­
verkefnis sem stuðla átti að mark­
aðssetningu landbúnaðarafurða er­
lendis. Árlega var það félag stutt af
ríkinu um 25 milljónir og alla tíð
var Baldvin eini starfsmaður Átaks.
„Þetta lækkaði árið 2009 í átján millj­
ónir, í fyrra í tólf milljónir og þar með
lauk ríkið þessum beinu afskipt­
um,“ sagði Baldvin í samtali við DV
árið 2011. Samkvæmt þeirri sömu
frétt höfðu 380 milljónir runnið til
Baldvins frá íslenska ríkinu frá árinu
1995 til ársins 2011.
Fjárveitingin „vistuð í
utanríkisráðuneytinu“
Í svari Urðar Gunnarsdóttur kemur
fram skýring á þessu misræmi milli
orða Baldvins þá og þeirri stað­
reynd að hann starfi enn á kostnað
skattgreiðenda sé að árið 2012 hafi
komið fram tillaga um tímabundna
fjárveitingu. „Milli umræða um fjár­
lagafrumvarp ársins 2012 kom fram
tillaga sem var samþykkt um að
veitt yrði sérstök tímabundin fjár­
veiting eða styrkur til að halda ver­
kefninu áfram í tvö ár. Alþingi ákvað
þá að fjárveitingin yrði vistuð í ut­
anríkisráðuneytinu og var hún 12
mkr. fyrir hvort ár. Ráðuneytið fól
Íslandsstofu afgreiðslu þessa máls
og ráðstafaði Íslandsstofa styrknum
með sama hætti og árin á undan. […]
Undir meðferð Alþingis á fjárlaga­
frumvarpi þessa árs kom aftur fram
tillaga um framlengingu á styrk til
markaðsverk efnisins um ný tvö ár,
þ.e. 2014 og 2015 um 18 mkr. hvort
ár,“ skrifar Urður.
DV hafði samband við Urði á ný
nú í október og spurði um hver af­
rakstur verkefnisins væri. „Samn­
ingurinn við framkvæmdaaðila var
gerður í júní sl. og því of snemmt
fyrir ráðuneytið að meta afrakstur­
inn af markaðssetningunni,“ var svar
Urðar.
Segir árangurinn mikinn
„Árangurinn er náttúrlega sá að það
er búið að móta þarna og hefja þetta
starf. Það er búið að búa landbún­
aðinn undir hugsanlegan útflutning
á grunvelli gæða, hollustu og hrein­
leika. Það er búið gera reglugerðir,
og vinna að sérstökum kjötskurði,
og fleira í þeim dúr, sem greinin var
einfaldlega ekki tilbúin fyrir á þeim
tíma,“ svarar Baldvin í samtali við DV
aðspurður um ávinninginn af mark­
aðsstarfi hans undanfarin ár. Hann
nefnir í því samhengi stóraukinn
útflutning á vörum svo sem skyri,
osti, smjöri, og fiski. Hann nefnir
sömuleiðis þann árangur sem náðst
hefur með því koma íslenskum mat­
vörum í verslunina Whole Foods.
„Árangurinn hefur verið að við erum
að flytja út fleiri vörutegundir í mat­
vælaiðnaði til Bandaríkjanna en öll
Norðurlöndin samanlagt.“
Kostnaður við búsetu
og verktakalaun
Að sögn Baldvins fara milljónirnar
átján ekki eingöngu í hann. „Mað­
ur verður að átta sig á því að þess­
ar átján milljónir voru tólf milljón­
ir í þrjú ár. Það var í raun verið að
halda lífi í verk efninu meðan verst
gekk. Síðasta ríkisstjórn ákvað að
reyna að halda í lífi í þessu. Þar áður
voru þetta 25 milljónir á ári,“ segir
Baldvin. Hann segir að gengishrun
hafi haft talsverð áhrif á verkefnið
og því sé það fé sem verkefninu sé
nú veitt á við fjórðung þess sem það
var. „Nei, nei, þetta eru ekki bara
laun mín. Það eru náttúrlega ferða­
lög og kostnaður við búsetu þarna.
Síðan hefur talsvert af peningi verið
sett í markaðssetningu fyrir vestan,
við höfum tekið þátt í gerð auglýs­
ingaefnis og tekið á móti kaupmönn­
um hérna heima,“ segir Baldvin.
Hann segir að verktakalaun hans séu
fimmtíu prósent af upphæðinni.
Gagnrýni í nefnd
Árið 2013 var sett á fót nefnd innan
utanríkisráðuneytisins sem átti að
hafa það markmið að skoða allt fyrir­
komulag markaðsefnis landbúnað­
arvara Íslands erlendis. DV hefur
heimildir fyrir því að innan þessar­
ar nefndar hafi verið fjallað á gagn­
rýnin hátt um störf Baldvins í Banda­
ríkjunum. Hafa bændur haft orð á
því að árangur af tíu ára starfi sé nær
enginn. Nefndarmenn eru fimmtán
talsins samtals, flest allir frá hags­
munasamtökum, og má þar meðal
annars telja Ágúst Andrésson, for­
stöðumann kjötafurðastöðvar Kaup­
félags Skagfirðinga, og Jón Ásbergs­
son frá Íslandsstofu. Þess má geta
að í ágúst árið 2013 skipaði Gunnar
Bragi Sveinsson utanríkisráðherra
nýja stjórn Íslandsstofu eftir ýms­
um tilnefningum, og var þar á meðal
Baldvin Jónsson. Var hann tilnefnd­
ur af Illuga Gunnarssyni, mennta­ og
menningarmálaráðherra.
Engin eftirlitsskylda
Jón Ásbergsson segir í samtali við
DV ekki hafa heyrt af neikvæðri
umræðu um störf Baldvins inn­
an nefndarinnar. Hann segir þó að
það gæti hafa farið framhjá sér þar
sem hann hefur ekki mætt á fundi
síðustu mánuði. „Þessi nefnd hefur
engar eftirlitsskyldur en á hins
vegar að vega og meta hvort unnt
sé að efla þá sókn sem verið hefur í
markaðsmálum og móta langtíma­
stefnu í útflutningsþjónustu,“ svar­
ar Jón spurður um tilgang nefndar­
innar. Hvað varðar störf Baldvins
segir Jón: „Þessi nefnd er að skoða
störf Íslandsstofu, einfaldlega alls
staðar þar sem eru settir opinber­
ir fjármunir í markaðssetningu á
erlendum vettvangi, þar með talið
er þetta sem hét áður Áform. Það
sem ég hef heyrt af þessu er að það
var verið að tína þetta til sem einn
af þessum þáttum sem að um ræð­
ir þegar talað er um fjármuni hins
opinbera.“ n
Hjálmar Friðriksson
hjalmar@dv.is „Nei, nei, þetta eru
ekki bara laun mín.
Það eru náttúrlega ferða-
lög og kostnaður við bú-
setu þarna.
Baldvin Jónsson
Baldvin Jónsson
Hann hefur starfað
við ýmsa markaðs-
setningu í Banda-
ríkjunum frá árinu
1995. Samtals hefur
ríkissjóður veitt hon-
um rúmlega fjögur
hundruð milljónir
króna frá þeim tíma.
Mynd Gunnar GunnarSSon
Tengdafaðir Bjarna
Ben fær 18 milljónir
n Baldvin Jónsson fær átján milljónir á ári frá ríkissjóði
Par með fölsuð
skilríki
Karl og kona voru stöðvuð í
Flugstöð Leifs Eiríkssonar síð­
degis síðastliðinn föstudag
vegna gruns um að skilríki sem
þau framvísuðu væru ekki í lagi.
Bæði höfðu þau framvísað grísk­
um vegabréfum og kennivott­
orðum. Við skoðun kom í ljós
að vegabréfin voru breytifölsuð
og kennivottorðin grunnfölsuð.
Lögreglan á Suðurnesjum hand­
tók því parið og færði það á lög­
reglustöð. Mál fólksins er komið
í hefðbundið ferli að sögn lög­
reglunnar.