Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2014, Blaðsíða 19

Vikublað 14.–16. október 2014 Skrýtið 19
H
inn 24. nóvember 1967 birt­
ist þessi frétt á forsíðu Tím­
ans: „Á þriðjudagskvöldið
sáu tveir Húsvíkingar
lýsandi hlut á lofti skammt
frá Laufási í Kelduhverfi. Var hann
í lögun svipaður barðastórum hatti
og gekk kollurinn á undan, en leift­
urstrókar stóðu marga metra aftur úr
hlut þessum. Fór hann frá norðaustri
til suð vesturs, en hraðinn virtist ekki
mikill. Þar um slóðir hafa menn að
sjálfsögðu ekki hugmynd um, hvaða
hlutur er hér á ferðinni. Leiða menn
helzt getum að að hér sé um ein­
hvern hlut að ræða, sem Rússar eða
Bandaríkjamenn hafa sent á loft, en
þar sem hæð hans frá jörðu virtist
lítill, eða 80–100 metrar, verður sú
kenning nokkuð ósennileg.“
Hvað gerðist í Kelduhverfi?
Tíminn gerði frekari grein fyrir
þessum atburði á næstu síðum.
Þormóður Jónsson, fréttaritari
blaðsins á Húsavík, ræddi við annað
vitnið, Jónas Egilsson, forstöðumann
Olíusölu Kaupfélags Þingeyinga á
Húsavík:
„Þriðjudaginn 21. nóv. fór hann
við annan mann á bifreið austur í
Kelduhverfi. Klukkan 21:15 eru þeir
staddir skammt frá bænum Lauf­
ási í Kelduhverfi. Þá sjá þeir á lofti
lýsandi hlut, því líkast sem glamp­
aði á málm. Stærð og lögun virt­
ist þeim ekki ósvipuð barðastórum
hatti, og fór kollurinn á undan. Aftur
úr gengu leifturstrókar margir metrar
á lengd. Þeim virtist hluturinn aðeins
vera í 2–3 hundruð metra fjarlægð frá
þeim, þegar hann var næst þeim, og
í 80–100 metra hæð frá jörðu. Stefna
hlutarins var frá norðaustri til suð­
vesturs, og hraðinn virtist ekki ýkja
mikill.“
Fljúgandi diskur yfir Esjunni
Morgunblaðið prentaði þessa frétt
á forsíðu blaðsins í byrjun nóvem­
ber 1954: „Fljúgandi diskur var á
ferðinni hér við Reykjavík í gær­
kvöldi. – Kona að nafni Elísabet
Þórarinsdóttir, Hátröð 9, í Kópavogi,
sá þetta furðulega geimfar, er hún
var stödd á Laugaveginum. Önnur
kona var með henni og sá þessa sýn
líka. Fór þetta geimfar, sem var spor­
öskju eða hellulagað, á mikilli ferð
frá austri til vesturs og lýsti í myrkr­
inu. Bar diskinn yfir Esjuna er kon­
urnar sáu hann. Þetta var á milli kl. 7
og 7:15 í gærkvöldi.“
Dularfull ljós þekkst lengi
Fljúgandi furðuhlutir, FFH, eða UFO
á ensku, er heiti sem notað er um
fyrirbæri á himninum sem ekki er
unnt að skilgreina. Kannski fljúgandi
plastpoki eða sérvitur máfur. Jú, eða
fljúgandi diskar og aðrir slíkir furðu­
hlutir, sem fjölmargir segjast sjá. Og
þetta er reyndar ekki alveg nýtt fyrir­
bæri. Til eru ýmsar sögur frá fyrri
öldum um dularfull ljós á himninum
og óþekkt farartæki.
Ein elsta heimildin um slíkar
sýnir er bók Kínverjans Shen Kuo,
Draumahylur, frá árinu 1088. Í henni
er talað um hraðskreitt perlulaga
farartæki sem opnaðist og blindandi
ljós flæddi út. Getið er um álíka ljós­
glæringar í íslenskum annálum frá
öldum áður.
Í takt við tíðaranda
Áhugi á slíkum furðuhlutum og far­
þegum þeirra varð hins vegar ekki al­
mennur fyrrr en um miðja 20. öldina
og sérstaklega í Bandaríkjunum.
Fyrsta málið af þessu tagi sem náði
athygli almennings var árið 1947.
Dagblöðin fluttu fregnir af ótrú­
legu atviki. Flugmaðurinn Kenneth
Arnold flaug einn yfir fjallgarði í
Wash ington­ríki þegar hann sá níu
fljúgandi furðuhluti skjótast framhjá
á ógnarhraða. Milljónir manna fylgd­
ust með spenntar með gangi mála í
fjölmiðlum. Úti um allar trissur stigu
fram vitni sem sögðust hafa séð fljúg­
andi diska, en hugtakið komst í al­
menna notkun við þetta tækifæri.
Æði fyrir fljúgandi diskum
Áhugamenn um fljúgandi diska
stofnuðu tímarit og fjölmargar bæk­
ur komu út um efnið. Margir töldu
að stjórnvöld í Bandaríkjunum hefði
hylmt yfir slys geimvera í Roswell í
Nýju­Mexíkó árið 1947. Sagt var að
fljúgandi diskur hefði brotlent á her­
stöð flughersins í Roswell í fárviðri
og að hermenn hefðu skóflað braki
geimfarsins á vörubíl og flutt í her­
stöðina. Embættismenn Bandaríkja­
hers vísuðu fregninni á bug og sögð­
ust ekki hafa orðið varir við neinar
geimverur. Herinn hefði sett nýja
gerð veðurloftbelgs á loft sem hrap­
að hefði til jarðar eftir að elding hafði
eyðilagt hann. Þessi atburður er einn
sá frægasti í sögu geimveruvísinda
og hefur gert herstöðvarnar Roswell
og Area 51 í Nevada að goðsagna­
kenndum stöðum þar sem sumir
telja að Bandaríkjastjórn stundi alls
kyns leynikukl með geimverum.
Og á sama tíma var geimferða­
kapphlaup stórveldanna hafið.
Mannkynið virtist í þann mund að
ferðast til fjarlægra pláneta. Ótal
kvikmyndir um geimverur og geim­
inn litu dagsins ljós. Þegar íslensk­
um dagblöðum frá 1950–1970 er flett
má greinilega sjá að Ísland fór ekki
varhluta af þessu „æði “.
Nýtt æði upp úr 1990
Á níunda og sérstaklega tíunda ára­
tugnum fóru geimverur að birtast
aftur í stórum stíl í kvikmyndum.
Það nýja æði náði kannski hátindi
sínum með hinum geysivinsælu
þáttum X­Files, þar sem Fox Mulder
og Dana Scully rannsökuðu háleyni­
legt ráðabrugg stjórnvalda um geim­
verur. Á Íslandi varð mikið blaða­
fár árið 1993 þegar því var spáð að
geimverur myndu í fyrsta sinn í ver­
aldarsögunni birtast mönnum opin­
berlega. Þetta átti að gerast við Snæ­
fellsjökul hinn 5. nóvember 1993
klukkan 21.07. Og um 500 manns frá
ýmsum löndum biðu í kulda og élja­
gangi talsvert lengi þetta kvöld. Sum­
ir sögðust sjá einhver ljós á himnum
en ekkert geimfar kom á áætluð­
um tíma klukkan 21.07 og ekki síð­
ar heldur. Hjá hópnum var mikið
húllumhæ, flugeldum var skotið á
loft og flestir skemmtu sér vel þrátt
fyrir þessi vonbrigði. Nokkrir urðu
þó fúlir og töldu að fjölmiðlafár og
ljósagangur hafi valdið því að engin
geimför lentu á jöklinum þetta hroll­
kalda kvöld.
Geimverur líklegar
Nú á dögum telja vísindamenn
nokkuð líklegt að líf geti þrifist á
öðrum hnöttum. Á síðustu áratug­
um hefur mönnum tekist að upp­
götva plánetur í öðrum sólkerfum
vetrarbrautarinnar og sumar þeirra
virðast nógu huggulegar til að þar
geti þrifist líf. En spurningin um líf
í alheiminum er flókin. Það er ekki
gott að segja hvort líf hafi kviknað á
jörðinni fyrir tilviljun, sé einangrað
fyrirbæri hér á þessum hnetti, eða
hvort það fyrirfinnist á ýmsum stöð­
um í geimnum. En eitt er víst, eins
og bandaríski stjörnufræðingurinn
Carl Sagan benti ítrekað á: „Stór­
fenglegar staðhæfingar þarfnast
stórfenglegra sönnunargagna“. Ef
það er líf á öðrum hnetti verðum við
að sanna það. n
Fljúgandi diskur
í Kelduhverfi 1967
n Dagblöð birtu forsíðufréttir um málið n Fljúgandi diskur sást líka yfir Reykjavík 1954
Helgi Hrafn Guðmundsson
helgihrafn@dv.is
Furðuför FFH víða um heim. Bresk skýr-
ingarmynd frá 1969 sýnir ýmis furðuför sem
sjónarvottar sögðu frá.
Óteljandi myndir FFH í bíó. Óteljandi
kvikmyndir hafa verið gerðar um fljúgandi
diska. Hér er ein eftirminnileg frá 1959, Plan
9 From Outer Space eftir Ed Wood.
Ekki réttur diskur Tíminn
1967. Dagblaðið birti þessa
mynd sem var reyndar ekki af
umræddum fljúgandi diski.
Dularfullt
Talsverð umræða
skapaðist um
fyrirbærið sem sást í
Kelduhverfi.
MyND sHuttErstocK