Iðjuþjálfinn - 01.11.1993, Blaðsíða 32

30
líkamsþreki og snerpu til andlegra og
líkamlegra starfa, vinnur hann upp
með þroska, yfírsýn, reynslu, ráðsnilli
og fyrirhyggju sem lífið hefur kennt
honum.
Eftir þessa umfjöllun hlýtur að vakna
sú spurning, hvað sé farsælast að hafa
í farteskinu þegar ellin nálgast. Án efa
verður svarið: góð heilsa til líkama og
sálar til þess að við getum notið
þeirra lífsgæða sem við eigum kost á.
- Með heilsusamlegu líferni í æsku er
strax lagður grunnur að farsælli elli
svo framarlega sem hægt er að hafa
áhrif á það æviskeið. Uppalendum
jafnt á heimilum, barnaheimilum sem
og í skólum, ber með fordæmi sínu,
að kenna skynsamlegt líferni með
reglusemi, hollum matarvenjum, lík-
amsrækt og fræðslu í kristilegri sið-
fræði og móta þannig einstaklinginn
þegar hann er hvað móttækilegastur
fyrir slíku og stuðla þannig að heil-
brigði uppvaxandi kynslóðar.
- Þeir sjúkdómar sem leggjast helst á
gamalt fólk eru hjarta- og æðasjúk-
dómar, lungnasjúkdómar, krabbamein
og ýmsir stoðkerfasjúkdómar. Þessum
sjúkdómum er það sameiginlegt, að
oft líða áratugir þar til einkenni þeirra
koma í ljós og frá því að hugsanlegur
orsakavaldur, í formi óhollra lífshátta
hófst hjá einstaklingnum.
Sú mikla umfjöllun og fræðsla í fjöl-
miðlum undanfarið um hollustuhætti
og áhættuþætti ýmissa sjúkdóma er
tímabær og styrkir einstaklinginn í
viðleitni hans að tileinka sér hollar
lífs- og neysluvenjur, en það ber að
forðast allar öfgar í þessum efnum,
sem og öðrum. Skynsamleg leikfími og
kennsla í réttri líkamsbeitingu í grunn-
skólum og síðar framhaldsskólum
þroskar ekki aðeins líkamsmeðvitund
og þrek barnsins heldur leggur það
einnig grunninn að því að auðveldara
verður að viðhalda líkamsþreki á efri
árum. Þess vegna verður aldrei lögð
nægilega mikil áhersla á ábyrgð
íþróttakennara og hlutverk þeirra í
menntakerfínu. - Líkamsþjálfun er
nauðsynleg öldruðu fólki. Þeir sem
ætla að setjast í helgan stein og vilja
njóta ævikvöldsins í ró og næði koðna
fljótt niður ef þeir stunda ekki ein-
hverja líkamsrækt. Að vera í góðu
líkamlegu ástandi auðveldar hinum
aldraða að taka þátt í lífinu umhverfís
sig og stuðlar að því að hann geti
búið heima, sjálfbjarga lengi fram eftir
aldri.
Regluleg líkamsþjálfun er öldruðu fólki
nauðsyn. Hún dregur úr hrörnunarein-
kennum, er vöm gegn sjúkdómum og
viðheldur og eflir starfshæfni líkamans.
Jákvæð áhrif þjálfunar eru margþætt.
Vöðvafrumur hjá öldruðum bregðast
við á sama hátt og hjá ungu fólki, þær
þykkna og hvatakerfið verður virkara
og súrefnisnýting meiri.
Vöðvastyrkur vex, liðamót liðkast og
þol eykst. - Blóðrásarkerfíð verður
virkara sem kemur fram í því að efri
mörk blóðþrýstings lækkar og það
dregur úr hjartsláttartíðni. - Virkt
lungnarúmmál stækkar svo úthald
verður meira og súrefnisupptakan
eykst. Við þjálfunina eykst forði boð-
efna til taugaenda svo leiðni örvast og
styrkleiki og hraði boða eykst.