Hagskýrslur um manntöl - 01.01.1926, Page 9

Inngangur.
íntvoduction.
A. Framkvæmd manntalsins.
Accomplissement du recensement.
Samkvæmt lögum nr. 4, 18. maí 1920 um manntal á íslandi, skal
taka alment manntal um land alt 10. hvert ár, þau ár, er ártalið endar
á 0. Lögin breyttu annars ekki neitt því skipulagi, sem verið hefur á
framkvæmd manntalsins áður, en lögfestu það aðeins og trygðu fram-
kvæmd þess með því að gera hana að skyldustarfi og gera öllum al-
menningi skylt að láta í tje þær upplýsingar um sig og hagi sína, sein
í manntalinu felast. I kaupstöðunum annast bæjarstjórnin um framkvæmd
manntalsins, en annarsstaðar prestarnir með aðstoð hreppstjóra og hrepps-
nefnda. Skal skifta hverjum kaupstað og prestakalli í svo mörg um-
dæmi eða hverfi, að einn maður komist á einum degi yfir að telja alla,
sem eru á því svæði, og afla um þá þeirra upplýsinga, sem krafist er.
Teljarastarfið er trúnaðarstarf, sem enginn getur skorast undan, sem til
þess er hæfur. Teljarar geta ekki krafist kaups fyrir starf sitt, en heimilt
er að greiða þeim einhverja þóknun úr bæjar- eða sveitarsjóði, ef ástæða
þykir til, og þaðan greiðist einnig annar kostnaður, sem verða kann við
framkvæmd manntalsins í kaupstaðnum eða hreppnum.
Samkvæmt manntalslögunum ákveður Hagstofan það í samráði við
þar til kjörna nefnd manna, hverra upplýsinga skuli leita við manntalið
og hvernig spurningum skuli hagað á manntalseyðublöðunum. í nefnd
þessa voru valdir Georg Ólafsson skrifstofustjóri, Guðmundur Hannesson
prófessor, Indriði Einarsson rithöfundur, Pjetur G. Guðmundsson bókari
og Sigurður Sigurðsson búnaðarráðunautur. Við manntalið 1920 var inni-
hald manntalseyðublaðsins mjög svipað eins og við næsta manntal á
undan. Þó var slept úr nokkrum dálkum, sem ekki hafði verið unnið úr
við síðasta manntal, en aftur á móti bætt við dálk um börn innan eins
árs með spurningu um, hve lengi þau hefðu verið á brjósti. Ennfremur
var látið fylgja með manntalseyðublaðinu í kaupstöðunum og verslunar-
stöðum með yfir 300 íbúa annað eyðublað um húsnæði manna,