Bændablaðið - 13.08.2015, Blaðsíða 18

18 Bændablaðið | Fimmtudagur 13. ágúst 2015
Tvennt ber ríkis stjórninni að
gera strax, bregðast við offari
Lands bankans, sem er kominn
í gamla/nýja herferð í að ögra
þjóð arsálinni, og friða flugvöll-
inn í Vatnsmýrinni.
Auðvitað er það ögrun að banki
sem enn er ekki kominn út úr van-
dræðum hrunsins sem hann bar
þyngri ábyrgð á enn allir aðrir
bankar þessa lands vegna offars
fyrirrennarans einkabankans sem
var í Icesave-braski og skuldsetn-
ingu landsins með þungum
af leið ingum. Hafi Landsbankinn
átta milljarða til að reisa musteri
við Hörpuna þá ber að þjóðnýta
þann gróða því fólkið í landinu í
gegnum ríkissjóð á þá peninga.
Landsbankinn er of innanfeitur,
hann á að borga meiri arð af eigin
fé og lækka vexti sína til viðskipta-
vina. Ríkissjóður á Landsbankann
og honum ber að fara að því sem
eigendur hans segja. Ríkisstjórnin
getur ekki borið ábyrgð á þessum
byggingaráformum og forsætisráð-
herra hefur lagst gegn þeim og fjár-
málaráðherra Bjarni Benediktsson
verður að höggva á hnútinn.
Flugvöllinn í Vatnsmýrinni
Hitt málið er svo flugvöllurinn
í Vatnsmýrinni sem samkvæmt
Rögnunefnd er eina flug vall ar-
stæðið í Reykjavík og lykill að því
að innanlandsflugið haldi áfram.
Ennfremur varaflugvöllur í vond-
um veðurskilyrðum og bjargar
minnst einu mannslífi á viku á
öryggisbraut sem borgarstjórinn
er að leggja af. Að bjóða land-
mönnum upp á það aprílgabb af
Rögnunefndinni að kasta Reykja-
víkurflugvelli til Keflavíkur er
auðvitað gert af því að Dagur B.
Eggertsson sem er staðráðinn í að
breyta Vatnsmýrinni í braskara-
bæli og byggingaland þeirra ríku,
sat í nefndinni sjálfur, ófært mál.
Ólöf Nordal samgönguráðherra á
að höggva á þessa vitleysu strax.
Dagur B. er staðinn að tvöfeldni og
blekkingum í málinu, hann situr í
nefndinni og hleypir Valsmönnum
áfram með sitt byggingabrask sem
er vond lykt af. Það er íslenska
þjóð in sem á flugvöllinn og hún
hefur staðfest það aftur og aftur að
hún vill hann áfram í Vatnsmýrinni.
Þjóðin vill frjálsa bændur
Mikil þróun er í landbúnaði og
ekkert er brýnna en klára búvöru-
samninga í haust til að skapa þá
umgjörð og framtíðarsýn sem
bændur og Alþingi vilja marka
búgreinunum. Meðan þessi stefnu-
mörkun bíður eru víða vaxtaverkir
og menn tala eins og Jón sterki:
„Nú get ég.“
Samstaðan um landbúnaðinn
snýst um tvennt; fjölskyldubú
annarsvegar og afburða hollustu
og heilsuvörur hinsvegar sem frá
honum koma hvort er í mjólk,
kjöti eða grænmeti. Tröllin sem
nú hrópa í krafti stærðarinnar og
heimta stærri og stærri bú, eru á
sömu leið og þekkt eru t.d. í Dan-
mörku. Afleiðingarnar þar eru eitt
bú gjaldþrota á dag. Þessa þróun
ber að forðast hér. Svo eru aðilar
nú í kúabúskapnum sem koma inn
í greinina með peninga úr öðrum
atvinnugreinum og horfa á land-
búnað svona eins og fiskvinnslu
eða verslunargróða eða vinnu
fyrir fátækt erlent vinnuafl. Þeir
ætla að umturna stærðarstefnunni
og þá hverfur samstaðan um leið.
Munum að beingreiðslur eða ríkis-
stuðningur hefur ákveðið þanþol og
má aldrei fylgja nema fjölskyldu-
bústærðinni og á að miðast við bú
sem fjölskylda ræður við að sinna
vel. Við viljum reka landbúnaðinn
í sátt við landið og náttúruna, að
landið og sveitirnar séu í byggð. Ef
stefnan er sett á kúabú sem fram-
leiðir eina, tvær eða þrjár milljónir
lítra af mjólk er samstaðan fokin
út í veður og vind bæði um bein-
greiðslur og tolla. Hér hefur þróast
landbúnaður sem vekur athygli og
aðdáun, eyðileggjum ekki þessa
stöðu með græðgi og bústærð sem
ber endalokin í sér. „Tunnan valt og
úr henni allt, ofan í djúpa keldu.“
Hagar hækkuðu verðtryggð lán
tilefnislaust
Nýr framkvæmdastjóri Mjólkur-
samsölunnar, Ari Edwald, byrjar
vel og svarar áróðursmönnum full-
um hálsi, þeim Ólafi Magnússyni
í KÚ, Finni Árnasyni í Högum
og Ólafi Stephensen. Loksins fá
þeir þau andsvör sem þeir eiga
skilið, andsvör sem hrekja blekk-
ingar þeirra. Hvað meinar forstjóri
Haga þegar hann tengir hækkun á
smjöri við verðtryggð lán? Hagar
hafa tilefnislaust hækkað mjólk-
urvörur um 6% á sl. tveimur árum
án þess að heildsöluverð hækkaði
frá MS til þeirra. Hvað gerðu verð-
tryggðu lánin þá? Hagar greiddu
svo eigendum sínum arð upp á fjóra
milljarða, fjögur þúsund milljón-
ir, á síðasta ári meðan hagnaður
MS var aðeins 300 milljónir eða
í lágmarki. MS skilaði sínum arði
til neytenda en Hagar sínum arði
til eigenda sinna. „Sá yðar sem
syndlaus er kasti fyrsta steininum,“
sagði Kristur forðum.
Ungur Hornfirðingur stundar hundatamningar og skipuleggur smalahundakeppni:
Áhugi á ræktun fjárhunda
fer ört vaxandi
Agnar Ólafsson er tvítugur
Horn firðingur sem býr á Tjörn
á Mýrum. Hann hefur síðustu ár
sinnt aðaláhugamáli sínu sem er
tamning fjárhunda. Agnar fór í vist
til Wales þar sem hann nam listirn-
ar af einum þekktasta hundaþjálf-
ara Bretlandseyja. Nú temur hann
hunda heima á Tjörn í hjáverkum
auk þess sem hann býr með sauðfé
og starfar á kúabúinu í Flatey. Hann
hefur aðstoðað bændur í göngum
þar sem góðir smalahundar nýt-
ast vel. Þessa dagana er Agnar að
skipuleggja smalahundakeppni á
Mýrunum sem ráðgert er að fari
fram 29. og 30. ágúst
„Þetta byrjaði þegar ég fékk minn
fyrsta hund fyrir um fimm árum. Ég
sá það hérna í sveitinni hvað góður
hundur gat gert mikið og ég varð
gjörsamlega heillaður. Frá þeirri
stundu hefur þetta verið áhugamál
númer eitt. Ég fór á tvö námskeið
hérna heima og eignaðist ég minn
fyrsta alvöru Border Collie hund,
hann Kát frá Eyrarlandi, sem hefur
tekið þátt í keppnum með mér. Ég
reyni að stunda tamningarnar mikið
og hef gaman af því að keppa. Í raun
nýti ég allar lausar stundir til þess
að sinna hundunum. Mér bauðst
síðasta haust að fara til Wales og
vinna með einum besta hundaþjálf-
ara í heimi, Kevin Evans, en hann
hefur unnið margar keppnir með
sínum hundum. Ég fékk vinnu hjá
honum við að hugsa um hundana
og stunda tamningar. Hann kenndi
mér aðferðirnar en ég var með allt
að 10–12 unghunda í tamningu á
dag. Í heild var þessi reynsla mjög
lærdómsrík og ég kom tvíefldur til
baka til Íslands.“
Hvernig gengur tamning á Border
Collie hundi fyrir sig?
„Maður byrjar á að vinna með
hvolpa þegar þeir hafa aldur og
þroska til, oft í kringum sjö mán-
aða aldurinn. Þá kennir maður
undirstöðuatriðin og í kjölfarið
gerir maður meiri kröfur til þeirra,
hvað þeir eiga að gera og hvern-
ig þeir eiga að gera það. 95% af
tamningunni felst í að hafa hundinn
nálægt sér en smám saman kennir
maður flóknari hluti, t.d. að tæta
hópa ekki í sundur, fara til hægri og
vinstri og stoppa eftir skipunum. Í
raun eru þetta einungis fimm skip-
anir – mjög einfalt en vefst fyrir
öllum! Þetta er annars mjög einstak-
lingsbundið. Sumir hundar verða
jafnvel aldrei að gagni þó þeir séu
vel ræktaðir,“ segir Agnar.
Agnar notar röddina við að
stjórna hundinum en líka flautu.
„Það er tvöfalt skipunarkerfi sem
hund arnir læra. Flaut og skipun
þýðir það sama og er samtvinnað.
Ég nota oft flautuna þegar hundur-
inn er kominn fjær því hljóðið í
henni berst betur en röddin. Það
eru meiri líkur á að hundurinn heyri
í flautunni en mannsröddinni þegar
skilyrðin eru erfiðari.
Er hægt að kenna gömlum
hundi að sitja?
Eftir að tamning hefst þá reynir
mað ur að vinna markvisst með
hundana. Það getur verið einstak-
lingsbundið hvað er hægt að temja
hvern hund mikið. Sumir þola ekki
mikla tamningu í einu á meðan aðrir
þola meira. Eins eru hundarnir mis-
jafnlega lengi að ná tamningunni.
Það er öll flóran í því. Suma hunda
er hægt að temja á ótrúlega skömm-
um tíma á meðan aðrir þurfa lengri
tíma. Það þurfa að vera ákveðin
undirstöðuatriði fyrir í hundinum,
t.d. rétta eðlið,“ segir Agnar sem
telur jafnframt að það sé hægt að
kenna gömlum hundi að sitja. „Já,
það er hægt. Ég er með einn fjögurra
ára núna í tamningu. Eða ég held að
það sé hægt!“
Góðir fjárhundar geta gert
mikið gagn
Áhugi á hundarækt hefur auk-
ist á síðustu árum og vel þjálfaðir
hund ar eru gulls ígildi. Oft var það
þannig fyrr á tímum að bændur voru
öfundaðir í göngum sem áttu góða
smalahunda. Agnar segist skynja að
áhuginn fari vaxandi. „Það er mín
tilfinning að hundamenning á Íslandi
fari ört batnandi. Góðir hundar smita
líka út frá sér. Ég hef aðeins stundað
það hér á svæðinu að fara með hund
í göngur á haustin fyrir bændur. Það
er eftirsóknarvert að hafa góðan hund
til að smala og menn sjá hvaða gagn
hundarnir geta gert. Það eykur áhug-
ann hjá mönnum.“
Smalahundakeppni á Mýrunum
Í lok mánaðarins verður haldin tveggja
daga smalahundakeppni á Mýrunum.
Agnar segir að hérlendis séu alltof fáar
keppnir á ári en þar sem hann var úti í
Wales voru keppnir haldnar um hverja
helgi. Smalahundakeppnir ýta undir
áhugann sem verður til þess að fleiri
sjá verðmætin í góðum smalahundi
að mati Agnars.
Vill sjá fleiri spreyta sig í keppni
„Það verður keppt í þremur flokkum.
Unghundaflokkur, hundar yngri en
þriggja ára og svo er B-flokkur þar
sem eru óreyndari hund ar. Hundar í
A-flokki fara lengstu brautina sem
hentar vel fyrir reyndustu hundana.
B-flokkurinn er prýðilegur fyrir
byrjendur,“ segir Agnar og bætir því
við að hann vilji sjá fleiri keppend-
ur spreyta sig. „Það fer aldrei ver en
illa!“
Fyrirkomulagið er þannig að hver
hundur hefur 15 mínútur til þess að
smala fimm kindum um brautina. Hér
á Íslandi eru yfirleitt notaðar full-
orðnar kindur að sögn Agnars. „Þær
íslensku eru frekar harðsnúnar í sam-
anburði við það sem maður hefur séð
annars staðar í heiminum. Keppnin
byrjar þannig að smalinn stendur við
staur og síðan sendir hann hundinn
annaðhvort á vinstri eða hægri hönd.
Það eru hlið á leiðinni sem hundur-
inn þarf að fara í gegnum. Hann á að
fara í vítt „perulaga“ úthlaup, koma
kindunum rólega af stað og í átt að
hliði sem er í beinni línu við smalann.
Þegar hundur inn er búinn að því þá á
hann að reka féð aftur fyrir smalann og
í þríhyrning. Þetta er kallað rekstur.“
Síðan eru ýmis tilbrigði inni í
braut inni sem hundarnir glíma við.
T.d. getur hundurinn þurft að skipta
fjárhópnum og gera flóknari æfingar.
Hundakúnstunum lýkur síðan á því að
smalinn opnar hlið inn í rétt og hund-
urinn skilar hópnum þangað. Sá vinn-
ur sem leysir þrautina með bestum
árangri samkvæmt stigagjöf dómara.
Mótsstaðurinn í landi
Einholts á Mýrum
Agnar segist vona að keppendur
verði á annan tuginn og að áhorfend-
ur komi víða að. Keppnin er haldin
í landi Einholts á Mýrum í Austur-
Skafta fellssýslu. Keppnisstaðurinn er
um 30 km vestan við Höfn. Keppnin
sjálf hefst klukkan 10.00 á laugardags-
morgninum 29. ágúst og stendur til
sunnudags.
Nánari upplýsingar um keppnina
má nálgast hjá Agnari í síma 845-
8199, eða agnarolafs@gmail.com.
/TB
Guðni Ágústsson:
Sá yðar sem syndlaus er …
Agnar Ólafsson hefur mikið yndi af fjárhundatamningum og hefur komið sér upp góðri aðstöðu á Tjörn á Mýrum.
Góður fjárhundur er gulls ígildi og hlýðir eiganda sínum í hvívetna. Kindurnar
á Tjörn þora ekki annað en að hlýða hundinum. Myndir / TB