Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.2011, Side 18

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 1. tbl. 87. árg. 201114
Sólfríður Guðmundsdóttir, solfridurg@hotmail.com
Hjúkrunarfræðingurinn Julia Buss,
RN, MS, er höfundur bókarinnar
Your care plan: A nurse’s guide to
healthy living. Bókin er skrifuð til að
hjálpa hjúkrunarfræðingum að hugsa
vel um sjálfa sig ekki síður en aðra.
Höfundur hefur yfir tuttugu ára reynslu
sem hjúkrunarfræðingur og bestu vinir
hennar eru einnig í stéttinni. Julia trúir því
staðfastlega að hjúkrunarfræðingar hafi
hæfni og getu til að breyta óheillavænlegri
þróun heilsufars í heiminum til betri vegar
og undir það tekur undirrituð.
Þó svo að hjúkrunarfræðingar séu
sérfræðingar um mannlega heilsu eru þeir
jafn berskjaldaðir og aðrir fyrir áhrifum
álags og ofgnóttar neyslusamfélagsins
á heilsuna. Í bókinni eru leiðbeiningar til
að hjálpa hjúkrunarfræðingum að greina
eigin þarfir og bæta lífsvenjurnar um
leið og þeir vinna sem talsmenn bættrar
heilsu fyrir alla. Frá tímum Florence
Nightingale hafa hjúkrunarfræðingar verið
þekktir fyrir það að vera frumkvöðlar í
lýðheilsumálum. Þessi bók getur nýst
sem hjálpartæki fyrir hjúkrunarfræðinga
sem vilja koma í veg fyrir lífsstílstengda
sjúkdóma hjá sjálfum sér, fjölskyldum, á
vinnustöðum og í samfélögum víða um
heim.
Bókin skiptist í sjö kafla og er uppsetning
hennar ákaflega notendavæn. Hún
byggist að nokkru leyti á ferli hjúkrunar,
það er að greina viðfangsefnið eða
vandamálið og meta áhættu sem tengist
líkamsstarfsemi, hegðun og umhverfi.
Höfundur veitir einnig leiðbeiningar,
hvatningu og upplýsingar um hvernig sé
hægt að efla heilsuna og meta framfarir.
Your Care Plan: A Nurse’s Guide to
Healthy Living. Höfundur: Julia Buss.
Útgefandi: On-Demand Publishing,
Lexington, 2010. ISBN: 978-1451-
57962-8. Bókin er 136 bls.
Auk þess eru auðveldar uppskriftir og
upplýsingar um ýmis úrræði í bókinni
og er fljótlegt að fletta þeim upp.
Í inngangi bókarinnar segist höfundur
vilja gefa hjúkrunarfræðingum
heilsuhvatningu sem sé þeim
mikils virði því þeir eigi hana skilið
og séu svo duglegir við að hugsa
um heilsu annarra. Þeir séu faglegir
sérfræðingar í heilbrigðismálum,
hæfileikaríkir kennarar og láti sér mjög
umhugað um velferð annarra. Enda
eru hjúkrunarfræðingar sú stétt sem
nýtur mests trausts í Gallupkönnun í
Bandaríkjunum. Þó hjúkrunarfræðingar
séu sérfræðingar í að annast aðra
er ekki þar með sagt að þeir annist
sjálfa sig vel. En ef þeir ákveða að
hugsa vel um eigin heilsu aukast
líkurnar á því að þeim líði vel til lengri
tíma. Með góðri sjálfsumönnun verða
hjúkrunarfræðingar góð fyrirmynd og
málsvarar fyrir heilsusamlegar venjur í
daglegu lífi og stuðla þannig að bættri
heilsu allra.
Kynntar eru aðferðir þar sem heilsan
er höfð í fyrirrúmi og byrjað er á eigin
heilsumati til að finna áhættuþætti og
greina hvað má betur fara. Þar er lögð
áhersla á hvað í umhverfinu hefur einkum
áhrif á heilsuna, eins og offramboð á
óhollri fæðu, kyrrseta og vaxandi streita
út af umferð, vinnuálagi og kröfum um
aukinn hraða á öllu. Höfundur vísar í
tölur Alþjóðaheilbrigðismálastofnunar-
innar þar sem áætlað er að koma megi
í veg fyrir 40% krabbameina og 80%
af hjartasjúkdómum, heilablóðföllum
og áunninni sykursýki ef áhættuþættir
óheilsusamlegs lífs væru fjarlægðir. Fjórir
megináhættuþættir heilsutaps hafa lengi
verið vel þekktir og fjallað er um þá:
Kyrrseta, ofþyngd, reykingar og áfengir
drykkir. Hver einstaklingur ber ábyrgð á
eigin heilsu og getur valið að hafa áhrif á
framtíðarheilsu sína með skynsamlegu lífi
(reykja ekki og forðast reyk, borða holla
fæðu í hæfilegu magni, halda kjörþyngd,
hreyfa sig í klukkustund daglega og
takmarka áfengisneyslu).
Auk umhverfisins er fjallað um þátt
daglegra venja á heilsuna og hvernig
líkaminn bregst við álagi og streitu. Fjallað
er lítillega um áhrif erfða og lífefnafræði
á líkamsstarfsemina til að skilja betur
viðbrögð og þarfir líkamans. Eftir lestur
um þessa áhrifaþætti kemur mjög vel
í ljós hversu flókið fyrirbæri samspil
BÓKARKYNNING
LEIÐBEININGAR UM BÆTTAR HEILSUVENJUR
FRÁ HJÚKRUNARFRÆÐINGI TIL HJÚKRUNARFRÆÐINGA