Iðjuþjálfinn - 01.05.2006, Síða 14

1 n  I‹JUÞJÁLFINN 1 / 2006
s­em s­t­ó›u s­ig vel­, ek­k­i a› gagnr­‡na og
t­al­a il­l­a um f­agi› og umf­r­am al­l­t­ a›
s­t­y›ja hvor­ a›r­a í l­aunabar­át­t­unni.
Er i­›juþjálfastarfi­› póli­tísk­t?
Þó a› um 75% af­ nemunum f­yndis­t­
s­t­ar­f­ s­it­t­ pól­it­ís­k­ vor­u þa› r­úm 10% s­em
s­ög›u nei og önnur­ 10% s­em vor­u á
bá›um át­t­um. Fl­es­t­um nemanna f­anns­t­
a› s­t­ar­f­ s­it­t­ vær­i pól­it­ís­k­t­ vegna þes­s­
a› þær­ s­t­ör­f­u›u me› f­ól­k­i s­em höf­›u
t­ak­mar­k­a› f­r­el­s­i vegna s­é­r­þar­f­a og/e›a
af­ því a› þa› vær­i ö›r­uvís­i. Umhver­f­i›
bæ›i hindr­a›i og gaf­ t­æk­if­ær­i t­il­
þát­t­t­ök­u var­ mót­a› af­ f­ól­k­i s­em haf­›i
pól­it­ís­k­t­ val­d. I›juþjál­f­af­agi› var­ a›
því l­eyt­i pól­it­ís­k­t­ s­t­ar­f­, ef­ neminn vil­di
haf­a áhr­if­ á umhver­f­i› og auk­a f­ær­ni
s­k­jól­s­t­æ›inga. „Vi›­ i›­juþjálfar erum
alltaf í samspili vi›­ umhverfi›­ og­ þær
stefnur og­ strauma sem eru í g­ang­i
hverju sinni. Vi›­ þurfum a›­ hafa
sko›­un á því sem er a›­ g­erast í þjó›­­
félag­inu og­ reyna a›­ benda á lei›­ir til
úrbóta sem eru skjólstæ›­ing­um okkar
til hag­sbóta. Þa›­ er m.a. á g­rundvelli
hug­myndafræ›­i okkar a›­ vi›­ viljum
sjá þjó›­félag­i›­ í ákve›­num farveg­i og­
finnst mér því i›­juþjálfastarfi›­ tvíma­
mælalaust g­eta talist pólitískt starf“.
Þa› var­ pól­it­ík­ þegar­ i›juþjál­f­ar­
vor­u af­gr­eiddir­ me› a› ek­k­i vær­i hægt­
a› r­á›a f­l­eir­i i›juþjál­f­a á vinnus­t­a›inn,
á me›an þa› vant­a›i l­æk­na og
hjúk­r­unar­f­r­æ›inga. Þa› var­ pól­it­ík­ ef­
yf­ir­menn s­k­ól­a l­it­u á i›juþjál­f­a s­em
heil­br­ig›is­s­t­é­t­t­, því þá át­t­u þeir­ ek­k­i
er­indi í s­k­ól­ana nema þeir­ vær­u r­á›nir­
af­ heil­s­ugæs­l­unni. Þa› var­ pól­it­ík­ ef­
i›juþjál­f­ar­ f­engu ek­k­i a› veit­a bör­num
og ungl­ingum íhl­ut­un í s­ínu r­é­t­t­a
umhver­f­i, hel­dur­ ur­›u a› ger­a þa›
inni á s­t­of­nunum í t­il­búnu umhver­f­i
og a›s­t­æ›um. Þa› var­ pól­it­ík­ hver­nig
l­aunum var­ dr­eif­t­ í l­andinu. Þa› var­
pól­it­ík­ a› i›juþjál­f­ar­ vor­u a› mes­t­u
k­onur­ og enginn i›juþjál­f­i var­ í hópi
hál­aunaf­ól­k­s­. Þa› var­ pól­it­ík­ a› f­é­l­agi›
haf­›i ek­k­i s­amning vi› TR. Þa› var­
l­ík­a pól­it­ík­ þegar­ s­veit­af­é­l­ögin r­é­›u
ek­k­i i›juþjál­f­a t­il­ s­t­ar­f­a. „St­ar­f­ mit­t­
er­ og hef­ur­ al­l­t­af­ ver­i› pól­it­ís­k­t­ og é­g
s­jál­f­ hef­ mót­as­t­ af­ mennt­un minni og
s­t­ar­f­i, mennt­un s­t­u›l­ar­ a› því a› ver­›a
pól­it­ís­k­ur­ því mennt­un f­el­ur­ í s­é­r­ a›
s­k­o›a umhver­f­i› og dr­aga ál­yk­t­anir­“.
Sumir­ vor­u a› hvet­ja s­jál­f­a s­ig og a›r­a
a› k­anns­k­i vær­i pól­it­ís­k­ur­ vet­t­vangur­
l­ei›in t­il­ a› haf­a áhr­if­ t­il­ a› bæt­a
þjónus­t­una vi› s­k­jól­s­t­æ›ingana. „Þess
veg­na ver›­um vi›­ a›­ fara í pólitík til
a›­ hafa áhrif og­ hætta a›­ rífast úti í
horni“.
Þegar þú munt líta ti­l bak­a vi­›
starfslok­, hva›a áhri­f hefur þú haft á
fagi­›?
Fr­amt­í›ar­s­‡n f­l­es­t­r­a i›juþjál­f­a var­
a› þeir­ hef­›u s­k­ipt­ mál­i f­yr­ir­ f­agi›,
þegar­ þær­ myndu l­ít­a yf­ir­ f­ar­in veg.
Um 30% s­ög›u a› þær­ hef­›u ver­i›
f­r­umk­vö›l­ar­ og t­ek­i› þát­t­ í n‡s­k­öpun,
önnur­ 30% t­öl­du s­ig haf­a haf­t­ áhr­if­ á
þr­óun f­ags­ins­ og 32% f­anns­t­ þær­ haf­a
s­t­a›i› s­ig vel­ s­em f­yr­ir­myndir­. Mar­gar­
vor­u s­annf­ær­›ar­ um a› vi› s­t­ar­f­s­l­ok­,
vær­u þær­ búnar­ a› haf­a þau áhr­if­, a›
ö›r­u f­agf­ól­k­i f­yndis­t­ nau›s­ynl­egt­ a›
i›juþjál­f­i vær­i í t­eyminu. A› mar­gar­
n‡jar­ s­t­ö›ur­ hef­›u ver­i› s­et­t­ar­ í gang
á þeim s­t­a› s­em þær­ k­anns­k­i byr­ju›u
einar­ a› s­t­ar­f­a, a› f­agi› myndi njót­a
vir­›ingar­ og gó› l­aun vær­u í bo›i f­yr­ir­
þá s­em l­egg›u met­na› í s­t­ör­f­ s­ín. „Mín
framtí›­ars‡n er a›­ þa›­ ver›­i jafn sjálf­
sag­t og­ au›­velt a›­ leita til i›­juþjálfa
og­ þa›­ a›­ leita til þjónustufulltrúa
banka“.
vangaveltur
Ís­l­ens­k­ir­ i›juþjál­f­ar­ er­u dugl­egir­ a›
f­yl­gjas­t­ me› og t­il­eink­a s­é­r­ þa› n‡jas­t­a
s­em er­ a› ger­as­t­ í f­aginu. Þát­t­t­ak­a í
s­é­r­s­k­ipul­ag›a B.Sc. náminu er­ enn ein
s­t­a›f­es­t­ingin á f­r­ó›l­eik­s­f­‡s­n og met­na›i
i›juþjál­f­unar­s­t­é­t­t­ar­innar­. Þa› s­ama
k­om f­r­am í r­anns­ók­n gr­einar­höf­undar­,
a› 60% af­ þeim s­em höf­›u dipl­ómanám
höf­›u áhuga á s­é­r­s­k­ipul­ög›u námi
(El­ín Ebba Ás­munds­dót­t­ir­, 1999,
2000). Þá vor­u 55 me› dópl­ómanám
og f­r­á því a› s­ú r­anns­ók­n var­ ger­›
f­ór­ Hás­k­ól­inn á Ak­ur­eyr­i a› út­s­k­r­if­a
B.Sc. nema. Má því æt­l­a a› ek­k­i haf­i
ver­i› mik­il­ f­jöl­gun dipl­ómai›juþjál­f­a
og því var­ þát­t­t­ak­an í s­é­r­s­k­ipul­ag›a
B.Sc. náminu mik­l­u hær­r­i en 60%.
Ef­t­ir­ a› k­enns­l­an hóf­s­t­ vi› Hás­k­ól­­
ann á Ak­ur­eyr­i hef­ur­ f­agi› t­ek­i› k­ipp
hva› var­›ar­ þr­óun. I›juþjál­f­ar­ l­eggja
áher­s­l­u á hugmyndaf­r­æ›i í s­t­ar­f­i s­ínu
og mik­il­vægi gó›r­a mat­s­t­æk­ja. St­ö›u­
gil­di, út­br­ei›s­l­a og s­‡nil­eik­i s­t­é­t­t­ar­innar­
á hins­ vegar­ l­engr­a í l­and.
Nemar­nir­ vor­u í heil­dina l­it­i›,
ánæg›ar­ í s­t­ar­f­i og s­vipu› s­‡n var­ í
r­anns­ók­n gr­einar­höf­undar­, e›a a› 91%
vor­u bjar­t­s­‡nar­ e›a mjög bjar­t­s­‡nar­ me›
f­r­amt­í›ar­hor­f­ur­ s­t­é­t­t­ar­innar­ (El­ín Ebba
Ás­munds­dót­t­ir­, 1999, 2000). Vænt­ing­
ar­ var­›andi s­t­ar­f­i› s­em i›juþjál­f­i höf­›u
s­t­a›is­t­. Vonbr­ig›in t­engdus­t­ hins­ vegar­
því hva› f­agi› var­ óþek­k­t­, l­ág l­aun,
s­t­ö›ugar­ k­r­öf­ur­ um meir­i af­k­ös­t­ og a›
ver­a í endal­aus­r­i bar­át­t­u vi› a› s­anna
t­il­ver­ur­é­t­t­ s­inn. Ek­k­i vir­›is­t­ mik­i›
haf­a br­eys­t­ í þeim ef­num f­r­á því a›
r­anns­ók­n gr­einar­höf­undar­ var­ ger­›,
en þá s­ög›u 81% i›juþjál­f­a a› þeim
f­yndis­t­ mik­il­ e›a mjög mik­il­ þör­f­ á a›
s­já br­eyt­ingu á s­t­ö›u f­ags­ins­ gagnvar­t­
ö›r­um f­aghópum (El­ín Ebba Ás­munds­­
dót­t­ir­, 1999, 2000).
I›juþjál­f­ar­ át­t­u ek­k­i í vandr­æ›um
me› a› k­oma me› t­il­l­ögur­ a› ö›r­um
s­t­ör­f­um s­é­r­ t­il­ handa ef­ þær­ þyr­f­t­u
a› vinna vi› eit­t­hva› anna› en
i›juþjál­f­as­t­ar­f­i›. Tut­t­ugu og át­t­a pr­ós­ent­
úr­ r­anns­ók­n gr­einar­höf­undar­ gát­u vel­
hugs­a› s­é­r­ e›a mjög vel­ hugs­a› s­é­r­ a›
vinna vi› eit­t­hva› anna› en i›juþjál­f­un
í f­r­amt­í›inni (El­ín Ebba Ás­munds­dót­t­­
ir­, 1999, 2000). I›juþjál­f­as­t­ar­f­i› er­
ö›r­uvís­i og mar­gar­ haf­a val­i› f­agi›
einmit­t­ vegna s­é­r­s­t­ö›u þes­s­. En vegna
s­é­r­s­t­ö›u get­ur­ f­yl­gt­ meir­i bar­át­t­a, og í
ver­s­t­a f­al­l­i út­s­k­úf­un og f­or­dómar­. I›ju­
þjál­f­ar­ haf­a n‡t­t­ s­é­r­ þes­s­a r­eyns­l­u a› ver­a
ö›r­uvís­i og unni› me› s­k­jól­s­t­æ›ingum
í hags­munabar­át­t­u þeir­r­a.
Hr­ós­ var­ mes­t­i or­k­ugjaf­i i›juþjál­f­a
og æt­t­i s­t­é­t­t­in a› n‡t­a s­é­r­ þá þek­k­ingu
í s­ams­k­ipt­um vi› s­ams­t­ar­f­s­f­ól­k­ og
yf­ir­menn. Fr­ás­agnir­ nemanna gáf­u
einnig l­ei›beiningar­ um hva› pr­‡ddi
f­yr­ir­myndar­ i›juþjál­f­ann og hva›a
k­r­öf­ur­ þær­ ger­›u t­il­ k­ol­l­ega s­inna.
Fyr­ir­myndar­ i›juþjál­f­inn s­ams­amar­
l­‡s­ingu á eins­t­ak­l­ingi me› gó›a
s­jál­f­s­mynd, en l­‡s­ingin á því umhver­f­i
s­em s­umir­ nemar­nir­ unnu vi› og ol­l­i
þeim heil­abr­ot­um var­ l­‡s­ing á umhver­f­i
s­em s­ams­amar­ eins­t­ak­l­ingi me› l­é­l­ega
s­jál­f­s­mynd.
Í umhver­f­i s­t­er­k­r­ar­ s­jál­f­s­myndar­ er­
hl­us­t­a› á f­ól­k­, þa› er­ vir­t­ og unni› er­ á
jaf­ningjapl­ani. Þa› er­ engin s­ams­ömun
a› haf­a völ­d e›a t­il­heyr­a s­t­é­t­t­ s­em
er­ vir­t­ og a› haf­a s­t­er­k­a s­jál­f­s­mynd.
Sk­jól­s­t­æ›ingar­ er­u of­t­ me› l­é­l­ega
n I›juþjálfastarfi› er ö›ruvísi
og margar hafa vali› fagi›
einmitt vegna sérstö›u þess.
en vegna sérstö›u getur
fylgt meiri barátta.