Þjóðmál - 01.09.2013, Síða 88

Þjóðmál haust 2013 87
vafra á vefnum hefur hann þokað þjóðinni
fram um marga áratugi og gert fólki kleift
að stunda eðlileg viðskipti . Sölumenn á
mörkuðum geta hringt í birgja sína ef þeir
þurfa meiri vörur og kynnt sér verðlag annars
staðar í landinu . Áður var afar erfitt að vinna
einföldustu verk . (Í rútuferð til Pyongyang
seint á árinu 2008, skömmu áður en síminn
kom, þurfti manneskja í einni rútunni
óvænt að komast á salerni og þörfin á að
nema staðar án þess að það væri fyrirfram
ákveðið varð til þess að leiðsögumennirnir
fóru á taugum vegna þess að þeir gátu ekki
hringt á skrifstofuna til að fá leyfi eða látið
fólk á næsta áætlaða viðkomustað vita .)
Þegar þetta er skrifað hefur Norður­Kórea
ekki enn fengið veraldarvefinn sem aðeins
er að gengi legur í tölvuverum í fínustu há­
skól unum, en Norður­Kóreumenn fóru
nýlega að framleiða eigin útgáfu af iPad með
skóla bókum, orðabókum og tölvuleikjum
— og einnig eigin útgáfu af Angry Birds­
bak pokum .
Kim Jong Un virtist, að minnsta kosti
í fyrstu, opnari fyrir efnahagslegum um­
bót um en faðir hans . Síðustu ár Kim
Jong Il einkenndust af nánast sífelldum
árásum á markaðs starf semi — stjórnvöld
bönnuðu tímabundið sojabaunir eða
kartöflur eða snyrtivörur eða allt sem var
„fram leitt í Kína“ . Síðla árs 2009 felldi
stjórnin skyndilega gengið til að ná fullum
yfirráðum í efnahagslífinu en það leiddi til
margra mánaða ringulreiðar og allt að því
uppþota . Á þessu virtist verða breyting
eftir dauða Kim Jong Il . Markaðsöflin
fengu meira frelsi sem varð til þess að hluta
af þrýstingnum var létt af almenningi .
Embættis menn frá Norður­Kóreu sögðu
hátt settum sendinefndum undir fjögur augu
að nýi leiðtoginn myndi setja efnahagsmálin
í forgang . „Saman eru flokkurinn og þjóðin
miklu öflugri en kjarn orku vopn“ og „Við
þurfum friðsamlegt andrúmsloft til að geta
hleypt vexti í efnahagslífið,“ var háttsettum
erlendum sendimanni tjáð sumarið 2012 .
Allt fór þó úrskeiðis alltof fljótt . Brátt varð
ljóst að Kim Jong Un hafði ekki breytt þeirri
stefnu föður síns að leggja meiri áherslu
á vopn en matvæli . Í apríl 2012 reyndu
Norður­Kóreumenn að skjóta gervihnetti á
loft með tækni sem í grund vallaratriðum er
sú sama og notuð er til að skjóta flug skeyt­
um milli heimsálfa . Gervihnötturinn féll til
jarðar nokkrum sekúndum eftir að hann fór
á loft . Þeir reyndu aftur í desember og tókst
að koma litlum gervihnetti á sporbraut . Í
febrúar 2013 tilkynntu þeir að þeir hefðu
sprengt tilraunasprengju neðanjarðar, á
stað nálægt Kilchu sem er tæplega hundrað
kílómetrum frá Chongjin . Þetta var þriðja
tilraunin frá árinu 2006 og hún staðfesti
að Norður­Kórea réð yfir tækni til að
framleiða að minnsta kosti frumstæða
kjarnorkusprengju .
En það sem hefði getað orðið sigurstund
hins unga Kim Jong Un varð sneypuför .
Norður­Kóreumenn brugðust við óhjá­
A llt fór þó úrskeiðis alltof fljótt . Brátt varð ljóst að Kim
Jong Un hafði ekki breytt þeirri
stefnu föður síns að leggja meiri
áherslu á vopn en matvæli . Í apríl
2012 reyndu Norður­Kóreumenn
að skjóta gervihnetti á loft með
tækni sem í grund vallaratriðum er
sú sama og notuð er til að skjóta
flug skeyt um milli heimsálfa .
Gervihnötturinn féll til jarðar
nokkrum sekúndum eftir að hann
fór á loft . . .