Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 96
Þjóðmál haust 2013 95
að finna lægsta samnefnara á öllum sviðum .
Í stað þess að taka ákvörðun af ótta við að
hún sé umdeild er látið reka á reiðanum og
er augljóst að sú aðferð hefur verið að skapi
Steingríms J . Sigfússonar sem var með puttana
í þeim málum sem um er fjallað í bókinni frá
1 . febrúar 2009 fram í maí 2013 .
Þessi hægagangur stangaðist á við lög
sem Jóhönnustjórnin beitti sér fyrir nr .
107/2009 um aðgerðir í þágu einstaklinga,
heimila og fyrirtækja vegna banka og
gjaldeyrishrunsins . Í 1 . gr . þeirra er lögfest
það markmið að hraða endurreisn íslensks
efnahagslífs í kjölfar hrunsins 2008 . Til
þess að vinna að því að ná þessu markmiði
skipaði ríkisstjórnin meðal annars eftirlits
nefnd um sértæka skuldaaðlögun til að
fylgjast með störfum bankanna . Var Þór
ólfur Matthíasson, prófessor í hag fræði
við Háskóla Íslands, einn þriggja nefndar
manna en hann var málsvari stefnu ríkis
stjórn ar innar í Icesavemálinu og hafði
sterk ar skoðanir á einstökum fyrirtækjum
eða eigendum þeirra .
Hinn 22 . maí 2013, daginn áður en Stein
grímur J . skilaði ráðherralyklunum, skilaði
þessi nefnd skýrslu um framkvæmd fjármála
fyrirtækja á sértækri skuldaaðlögun fyrir tækja
sem skulda milljarð . Áður hafði nefndin
skilað skýrslum um fjárhagslega endur skipu
lagningu minni og meðalstórra fyrirtækja og
framkvæmd hvað varðar einstaklinga .
Víglundur Þorsteinsson, fyrrverandi for
stjóri BM Vallá, hefur fullyrt opinberlega að
við hina „sértæku skuldaaðlögun“ hafi orðið
til „aftökulisti“ fyrir tilstilli stjórn málaafla
innan fjármálafyrirtækja og skuldug fyrir
tæki hafi verið tekin ólíkum tökum . Í Íslandi
ehf. er ekki vikið að þessu álitaefni em ætti
þó að vera nærtækt viðfangsefni fyrir rann
sóknarblaðamenn .
Á bls . 65 í bókinni er hins vegar sagt frá
því að um mitt ár 2011 hafi mál verið á þann
veg að bankar, slitastjórnir og lífeyrissjóðir
hafi beint eða óbeint ráðið 60% af stærstu
fyrirtækjum landsins . Þá segir:
Í greiningu Samkeppniseftirlitsins á þess
um aðstæðum var tilgreindur ýmiss konar
vandi sem orsakaði þær . Einn slíkur var
um sýsluvandi . Í honum felst að þeir sem
starfa við að leysa úr vanda mál um hafa af
því miklar tekjur og byggja lifibrauð sitt á
því . Þess vegna myndu hagsmunir þeirra af
tekju öflun og at vinnu öryggi vega þyngra en
hags munir sam félagsins af hraðri úrlausn
mála . Orð rétt sagði: „Til er orðin ný tíma
bund in atvinnugrein, endurskipulagning
og sala eigna . Hagsmunir starfsmanna
henn ar af tekju öflun og atvinnuöryggi
vinna gegn hag munum samfélagsins af
hraðri úr lausn . Hræðslan við að taka
ákvörðun og gera mistök heldur aftur af
mörgum við núverandi aðstæður . Kerfið
umbunar ekki þeim sem tekur af skarið .“
Orðið „umsýsluvandi“ er ekki gagnsætt
í þeirri merkingu sem lýst er af Sam
keppniseftirlitinu og er hætta á að greining
Íbókinni er lýst kerfi þar sem enginn þorir eða vill taka djarfar
ákvarðanir og leitast er við að finna
lægsta samnefnara á öllum sviðum .
Í stað þess að taka ákvörðun af ótta
við að hún sé umdeild er látið reka
á reiðanum og er augljóst að
sú aðferð hefur verið að skapi
Steingríms J . Sigfússonar sem var
með puttana í þeim málum sem
um er fjallað í bókinni frá
1 . febrúar 2009 fram í maí 2013 .