Þjóðmál - 01.09.2013, Page 96

Þjóðmál haust 2013 95
að finna lægsta samnefnara á öllum sviðum .
Í stað þess að taka ákvörðun af ótta við að
hún sé umdeild er látið reka á reiðanum og
er augljóst að sú aðferð hefur verið að skapi
Steingríms J . Sigfússonar sem var með puttana
í þeim málum sem um er fjallað í bókinni frá
1 . febrúar 2009 fram í maí 2013 .
Þessi hægagangur stangaðist á við lög
sem Jóhönnu­stjórnin beitti sér fyrir nr .
107/2009 um aðgerðir í þágu einstaklinga,
heimila og fyrirtækja vegna banka­ og
gjaldeyrishrunsins . Í 1 . gr . þeirra er lögfest
það markmið að hraða endurreisn íslensks
efnahagslífs í kjölfar hrunsins 2008 . Til
þess að vinna að því að ná þessu markmiði
skipaði ríkisstjórnin meðal annars eftirlits­
nefnd um sértæka skuldaaðlögun til að
fylgjast með störfum bankanna . Var Þór­
ólfur Matthíasson, prófessor í hag fræði
við Háskóla Íslands, einn þriggja nefndar­
manna en hann var málsvari stefnu ríkis­
stjórn ar innar í Icesave­málinu og hafði
sterk ar skoðanir á einstökum fyrirtækjum
eða eigendum þeirra .
Hinn 22 . maí 2013, daginn áður en Stein­
grímur J . skilaði ráðherralyklunum, skilaði
þessi nefnd skýrslu um framkvæmd fjármála­
fyrirtækja á sértækri skuldaaðlögun fyrir tækja
sem skulda milljarð . Áður hafði nefndin
skilað skýrslum um fjárhagslega endur skipu­
lagningu minni og meðalstórra fyrirtækja og
framkvæmd hvað varðar einstaklinga .
Víglundur Þorsteinsson, fyrrverandi for­
stjóri BM Vallá, hefur fullyrt opinberlega að
við hina „sértæku skuldaaðlögun“ hafi orðið
til „aftökulisti“ fyrir tilstilli stjórn málaafla
innan fjármálafyrirtækja og skuldug fyrir­
tæki hafi verið tekin ólíkum tökum . Í Íslandi
ehf. er ekki vikið að þessu álitaefni em ætti
þó að vera nærtækt viðfangsefni fyrir rann­
sóknarblaðamenn .
Á bls . 65 í bókinni er hins vegar sagt frá
því að um mitt ár 2011 hafi mál verið á þann
veg að bankar, slitastjórnir og lífeyrissjóðir
hafi beint eða óbeint ráðið 60% af stærstu
fyrirtækjum landsins . Þá segir:
Í greiningu Samkeppniseftirlitsins á þess­
um aðstæðum var tilgreindur ýmiss konar
vandi sem orsakaði þær . Einn slíkur var
um sýsluvandi . Í honum felst að þeir sem
starfa við að leysa úr vanda mál um hafa af
því miklar tekjur og byggja lifibrauð sitt á
því . Þess vegna myndu hagsmunir þeirra af
tekju öflun og at vinnu öryggi vega þyngra en
hags munir sam félagsins af hraðri úrlausn
mála . Orð rétt sagði: „Til er orðin ný tíma­
bund in atvinnugrein, endurskipulagning
og sala eigna . Hagsmunir starfsmanna
henn ar af tekju öflun og atvinnuöryggi
vinna gegn hag munum samfélagsins af
hraðri úr lausn . Hræðslan við að taka
ákvörðun og gera mistök heldur aftur af
mörgum við núverandi aðstæður . Kerfið
umbunar ekki þeim sem tekur af skarið .“
Orðið „umsýsluvandi“ er ekki gagnsætt
í þeirri merkingu sem lýst er af Sam­
keppniseftirlitinu og er hætta á að greining
Íbókinni er lýst kerfi þar sem enginn þorir eða vill taka djarfar
ákvarðanir og leitast er við að finna
lægsta samnefnara á öllum sviðum .
Í stað þess að taka ákvörðun af ótta
við að hún sé umdeild er látið reka
á reiðanum og er augljóst að
sú aðferð hefur verið að skapi
Steingríms J . Sigfússonar sem var
með puttana í þeim málum sem
um er fjallað í bókinni frá
1 . febrúar 2009 fram í maí 2013 .