Félagsbréf - 01.03.1961, Qupperneq 33

félagsbréf
23
er mikill munur á þessu. Fullorðna fólkinu hefur gengið illa að skilja,
hvað þau voru vitur áður, og nú hættir því við að reyna að gera þau sem
allra heimskust. Margar barnabækur eru til dæmis alveg eins og þær væru
samdar handa hálfvitum eða umskiptingum. Höfundarnir halda, að þeir
eigi að gera sig enn kjánalegri en þeir eru, af því að þeir séu „bara að
skrifa fyrir krakka“. En börn geta einmitt, ef þeim er bent á það og
hjálpað ofurlítið til þess, skilið margt af því allra bezta, sem til er í bók-
menntum og listum, betur en flest fullorðið fólk.
Sumir eru þó svo lánsamir að geta elzt og þroskazt og haldið samt áfram
að vera börn. Og þeir eru bezta og hamingjusamasta fólkið, sem til er.
Jesús Kristur sagði einu sinni við lærisveina sína: „Hver, sem ekki tekur
á móti guðsríki eins og barn, mun alls ekki koma inn í það.“ Þetta á
engu síður við jarðríki, öll undur náttúrunnar og mannlífsins, en við guðs-
ríki eða himnaríki. Og það á ekki sízt við ríki allra lista. Allir sannir lista-
menn verða að eiga hin opnu augu, einlægu hugsun og viðkvæmu lund
barnsins, verða að finna, hvílíkt ævintýri það er að vera til, skynja sorg-
ina og gleðina, hið fagra, stórkostlega og hræðilega í þessari dularfullu
tilveru. Þeir verða að vera lausir við allan hégóma. Þó að þeir geti „gert
lukku“ í svipinn með uppgerð og tilgerð, þá kemst alltaf upp um þá og
fólk verður leitt á þeim fyrr eða síðar.
I gömlum þjóðsögum er sagt frá merkilegum kjörgripum, sem eru kölluð
fjöregg. Eigendur þeirra gátu geymt þau þar, sem enginn náði í þau, og
síðan verið sjálfir í alls konar hættum og háska, ef til vill orðið sárir og
illa leiknir, en þeir lifðu alltaf góðu lífi, meðan fjöreggið var heilt á
sínum stað. Það eru mikil sannindi í þessari hugmynd eins og mörgu öðru
í þjóðsögunum. Það er til fólk, sem á sér sína dýrmætustu fjársjóði, hvort
sem það er nú trú, von eða ást eða eitthvað annað, geymt í heimi fyrir
ofan storma og hríðar, þar sem ekkert getur grandað þeim. Eigendur slíkra
fjársjóða eru alltaf lifandi manneskjur, þó að margt geti orðið þeim erfitt.
Eitt af því, sem hægt er að geyma svona, eru minningar frá barnsárunum.
Gagga Lund fór ellefu ára gömul frá Islandi. Hún skildi við allt það,
sem íslenzkt var og hún hafði lært að elska með sínum opnu barnsaugum
og næma barnshuga. Hún hélt síðan í minningarnar um það með órjúf-
andi tryggð, ekki neinum kveljandi söknuði eða sársauka, heldur með ást
og gleði og ræktarsemi. Hún flaug burt eins og mávur úr Norðurhöfum“,
fús að sjá ný lönd og ný höf. En hvar sem hún fór, andaði um hana blár