Frón - 01.01.1944, Page 27

Aldarfjórðungs sjálfstæði
21
þangaS sílækkandi. 1933 var hún 34.000 tonn, 1935: 13.500, 1936:
4.200 og 1937: 578 tonn, en síSan fór hún aftur ögn hækkandi
fram aS stríSinu. AS vísu var nokkuS af þessum markaSsmissi
unniS upp á öSrum mörkuSum (einkum i Portúgal), og eins fór
ísfiskssalan vaxandi í hlutfalli viS söluna á saltfiski. Fiskfram-
leiSendur mynduSu meS sér sölufélag til aS draga úr markaSs-
erfiSleikum, og var sá félagsskapur síSar settur undir eftirlit
opinberrar nefndar og ráSstafanir gerSar af hálfu þings og
stjórnar til aS leita nýrra markaSa. En þrátt fyrir alla þessa
viSIeitni minnkaSi saltfisksframleiSslan stórkostlega, enda voru
árin eftir 1936 mjög bág aflaár. 1930 voru flutt út 72.000 tonn
af saltfiski, en 1937 aSeins um 28.000 tonn, 1939 um 38.000 tonn.
1930 var andvirSi saltfisksins um 59 % af öllum útflutningi, en
1939 aSeins um 23 %.
En þegar þorskurinn brást hljóp síldin í skarSiS. Á árunum
1937—39 varS síld og síldarafurSir hæsti HSurinn í útflutningi
Islendinga, enda veiddist þá meira af síld en nokkru sinni fyrr.
Auk þess voru teknar upp nýjar og betri verkunaraSferSir, og
framleiSsla á síldarmjöli og síldarolíu hefur fariS sívaxandi.
SildariSnaSur af ýmsu tagi hefur nú um nokkurra ára skeiS
veriS helzta iSngrein íslendinga sem vinnur aS útflutningsvörum.
ISnaSur hefur yfirleitt færzt í vöxt á íslandi eftir 1930, en
útfluttar iSnaSarvörur hafa, auk síldarafurSa, nær eingöngu veriS
niSursuSuvörur. Vöxt iSnaSarins og gildi hans fyrir afkomu
þjóSarinnar má nokkuS marka af því, aS innflutningur á neyzlu-
vörum hefur minnkaS hlutfallslega á síSari árum. Á árunum 1921
—22 voru neyzluvörur 47,9 % af innflutningnum, en 1937 aSeins
um 35 %. Þess ber þó aS gæta, aS innflutningur á neyzluvörum
var mjög takmarkaSur árin eftir aS kreppan skall á, og háir
tollar hafa veitt innlendum iSnaSi betri söluskilyrSi.
LandbúnaSurinn varS sízt fyrir minna áfalli af kreppunni en
sjávarútvegurinn. AfurSaverSiS féll niSur í þriSjung verSsins
1929, og markaSshorfur versnuSu stórum. NorSmenn takmörkuSu
mjög saltkjötsinnflutning, og meS samningum tókst ekki aS fá
fluttan þangaS ncma lítinn hluta þess saltkjöts sem þeir höfSu
áSur keypt. Þetta varS til þess aS megináherzlan var nú lögS á
framleiSslu frystikjöts, sem selt var til Englands. En áSur en
áhrifa þessarar breytingar fór aS gæta, höfSu bændur átt viS
mjög þröngan kost aS búa. ÁriS 1932 var andvirSi útfluttra
landbúnaSarafurSa aSeins 2,8 milj. kr. eSa 6 % af öllum út-