Fréttablaðið - 24.10.2016, Page 20

Meðferðarkjarninn sem mun rísa
fyrir neðan Barnaspítala Hrings-
ins er eitt stærsta og flóknasta
hönnunarverkefni sem ráðist
hefur verið í hérlendis. Bygging-
in, sem mun hýsa það sem flestir
landsmenn myndu skilgreina sem
hefðbundna spítalastarfsemi, verð-
ur á sex hæðum auk tveggja hæða
neðanjarðar og er um 58 þúsund
fermetrar að flatarmáli.
Í dag er sú starfsemi sem mun
fara þar fram dreifð um nokkr-
ar byggingar á nokkrum lóðum
á höfuð borgarsvæðinu en nýi
meðferðarkjarninn mun m.a.
hýsa bráðamóttöku, skurðdeild-
ir, hjarta- og æðaþræðingar-
deild, gjörgæslu, myndgreiningu,
smitsjúkdómadeild, legudeild-
ir og flestar aðrar stærri eining-
ar hefðbundinnar sjúrkahússtarf-
semi. Göngu- og dagsdeildir verða
þó enn til húsa í eldri byggingu á
svæðinu fyrst um sinn eða þar til
nýtt hús verður byggt undir þá
starfssemi.
Það er hönnunarteymið Corpus
sem ber ábyrgð á hönnun þessa
gríðarstóra verkefnis og eru í því
um 60 manns frá tveimur innlend-
um arkitektastofum og tveimur
innlendum verkfræðistofum. Auk
þeirra koma erlendir sérfræðing-
ar frá Hollandi, Danmörku, Noregi
og Englandi einnig að verkefninu
að sögn þeirra Ögmundar Skarp-
héðinssonar arkitekts og Þorbergs
Karlssonar byggingarverkfræð-
ings, sem greina lesendum Frétta-
blaðsins frá þessu gríðarstóra og
merkilega verkefni.
Flókin hönnun
„Það er sannarlega mikil áskor-
un fyrir okkur að taka þátt í
svona einstöku verkefni. Hönnun
nútíma sjúkrahúsa er afskaplega
flókin enda fer þar fram mjög fjöl-
breytt og innbyrðis ólík starfsemi
sem þjónar ólíkum hópum,“ segir
Ögmundur.
Sem fyrr segir er Corpus-hóp-
urinn samsettur úr fjórum fyrir-
tækjum. „Um er að ræða arkitekta-
stofurnar Hornsteina og Basalt
auk verkfræðistofanna VSÓ ráð-
gjafar og Lotu. Okkur til halds
og trausts er síðan myndarlegur
hópur erlendra ráðgjafa. Fulln-
aðarhönnun nýs meðferðarkjarna
var boðin út vorið 2015. Á endan-
um var fjórum teymum innlendra
og erlendra ráðgjafa boðið að
keppa um verkefnið þar sem hóp-
urinn okkar átti hagstæðasta til-
boðið,“ bætir Þorbergur við.
Byggingin mun hýsa hátt í tvö
þúsund starfsmenn sem margir
hverjir munu eyða stórum hluta
starfsævinnar þar að sögn Þor-
bergs. „Þetta er stór hópur fólks
með mjög ólíkan bakgrunn og í
ólíkum störfum. Starfsfólkið á
það þó sameiginlegt að vinna við
að sinna sjúku fólki og koma því
aftur til betri heilsu. Því skiptir
miklu að búa til hvetjandi vettvang
fyrir þennan stóra hóp.“
En að sjálfsögðu eru það ekki
bara þarfir starfsfólks sem þarf að
hafa í huga að sögn þeirra. „Það er
stefna spítalans að sjúklingurinn
og þarfir hans séu í öndvegi. Við
viljum freista þess að hanna græð-
andi umhverfi og í leiðinni gera
þessa byggingu að góðum granna
í rótgrónu hverfi.“
Snýst um flæði
Þegar þarf að huga að þörfum svo
fjölbreytts hóps verður verkefnið
fyrir vikið bæði flókið og áhuga-
vert að sögn Ögmundar. „Það er
eðli sjúkrahússtarfseminnar að
vera flókin og fjölbreytileg. Bara
það hvernig hlutir ferðast um
húsið er sérkapítuli út af fyrir sig.
Virkni spítalans ræðst mjög af því
hvernig gengur t.d. að flytja hluti
á borð við lyf, lín og tæki og svo
auðvitað mannskap milli eininga.
Það má að mörgu leyti líkja sjúkra-
húsi við flugstöð. Á báðum stöðum
snýst allt um gott flæði sem verð-
ur að vera eins hagfellt og kostur
er. Ekki má eyða of miklum tíma
og skrefum til einskis við fram-
kvæmd ýmissa hluta og verka.“
Um leið þarf að huga að ólíkri
starfsemi milli hæða og deilda sem
fer ekki endilega alltaf saman hlið
við hlið að sögn Þorbergs. „Skurð-
stofan á einni hæð fer t.d. ekki
endilega saman við starfsemi
næstu hæðar o.s.frv. Það er því
töluverð áskorun að búa til heild-
stæða vél þar sem allt gengur upp.
Byggingin mun þar að auki tengj-
ast öðrum byggingum á spítalalóð-
inni, svo sem rannsóknarhúsinu,
göngudeild og fleiri byggingum,
bæði ofan- og neðanjarðar. Sem
sagt, ótrúlega flókið en um leið
spennandi verkefni til að glíma
við.“
Sveigjanleiki mikilvægur
Það verða gríðarleg viðbrigði fyrir
starfsfólk og sjúklinga að hafa nær
alla þjónustu undir einu þaki. „Í
því felst mjög mikill sparnaður í
fjármunum og tíma fyrir alla aðila
auk þess sem öryggi stóreykst.
Þetta er mjög mikil breyting frá
núverandi fyrirkomulagi.“
Meðlimir Corpus-teymisins
hafa bæði öðlast mikla reynslu
hérlendis og erlendis og koma með
það veganesti inn í vinnuna. „Svo
reynum við að tileinka okkur það
besta í hönnun erlendis en það er
mikil uppbygging á sambærileg-
um kjörnum í löndunum í kring-
um okkur. Þar eru menn fyrst og
fremst uppteknir af því að tak-
marka sóun í hvaða mynd sem er,
t.d á tíma, efnum, rými, orku og
um leið að takmarka vegalengd-
ir innanhúss. Það er í raun sér
stúdía, hvernig hver eining húss-
ins er tekin fyrir og skoðað hvern-
ig starfsfólk hreyfir sig svo hægt
sé að lágmarka allar hreyfingar.
Sem dæmi þá má fjölga hjarta-
þræðingum um 1-2 á dag með því
að skoða flutning sjúklinga inn í
aðgerðarstofuna. Þannig er hægt
að flytja biðina nær stofunni,
undir búningurinn styttist fyrir
vikið og um leið er hægt að fjölga
aðgerðum.“
Fyrir utan þessa flæðistúdíu
þarf að hafa í huga að starfsemi og
tækjabúnaður spítala breytist ört
á nokkrum árum. „Því er nauðsyn-
legt að hanna bygginguna með það
í huga að gera hana sveigjanlega
þannig að hún geti tekið breyt-
ingum í tímans rás. Þannig getur
skurðstofa á einni hæð verið flutt á
aðra hæð á morgun. Því einkennist
húsið ekki af steyptum veggjum og
slíku heldur mun skipulagið innan-
húss örugglega taka einhverjum
breytingum milli ára. Þetta er al-
gjörlega ný hugsun þar sem eldri
spítalabyggingar eru meira niður-
njörvaðar.“
Einnig þarf að huga að öryggis-
þáttum, t.d. varðandi jarðskjálfta.
„Bara það setur ákveðnar skorð-
ur á hönnun hússins en spítalinn
þarf að vera starfhæfur strax eftir
stóran jarðskjálfta ef af honum
verður og því skiptir staðsetning
hans á höfuðborgarsvæðinu miklu
máli. Jarðskjálftaálag við Vífils-
staði er til að mynda mun hærra
en við Hringbraut.“
Gott samráð
Undanfarnir mánuðir hafa verið
annasamir hjá starfsmönnum
hópsins. Búið er að gera margar
greiningar, endurskoða ýmsa hluti
í samvinnu við starfsfólk spítal-
ans og notendur og hefur sú vinna
verið mjög gagnleg að sögn þeirra
beggja. „Um er að ræða notenda-
stýrða hönnun. Við sitjum ekki í
lokuðum herbergjum og hönnum
heldur reynum að hafa eins víðtækt
samráð við starfsfólk spítalans og
kostur er sem gerir hönnunarferlið
mun markvissara. Þetta er sannar-
lega tímafrekur ferill en fyrir vikið
verður vinna okkar hnitmiðaðri og
byggingin vonandi betri fyrir vikið.
Á endanum berum við þó ábyrgð á
því hvernig til tekst.“
Meðferðarkjarninn mun rísa
fyrir neðan Barnaspítala Hrings-
ins, þar sem gamla Hringbraut-
in liggur í dag. Þar fyrir neðan
mun heilbrigðissvið Háskólans
hafa starfsemi sína en þar verður
auk þess rannsóknarhús og fleiri
byggingarnar. Áætlað er að fram-
kvæmdir hefjist 2018 og starfsemi
hefjist í húsinu 2023.
Ótrúlega flókið en spennandi verkefni
Nýi meðferðarkjarninn er hannaður af CORPUS hópnum. Byggingin er á sex hæðum auk tveggja hæða neðanjarðar og verður um 58.000
fermetrar að stærð. Meðferðarkjarninn mun m.a. hýsa bráðamóttöku, skurðdeildir, gjörgæslu, smitsjúkdómadeild og legudeildir.
Verkefnið er mikil áskorun, segja þeir Ögmundur Skarphéðinsson arkitekt (t.v.) og
Þorbergur Karlsson byggingarverkfræðingur. MYND/GVA
Í hópnum sem kemur að hönnunarverkefninu eru um 60 manns frá íslenskum arkitekta- og verkfræðistofum auk sérfræðinga frá Hollandi, Danmörku, Noregi og Englandi.
Það er eðli sjúkrahús-
starfseminnar að vera
flókin og fjölbreytileg.
Bara það hvernig hlutir
ferðast um húsið er
sérkapítuli út af fyrir sig.
Ögmundur Skarphéðinsson
HRiNGBRAUtARVERKEfNið
24. október 20164
2
4
-1
0
-2
0
1
6

0
4
:2
0
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
0
9
-5
0
7
0
1
B
0
9
-4
F
3
4
1
B
0
9
-4
D
F
8
1
B
0
9
-4
C
B
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
5
6
s
_
2
3
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K